Μάκης Γεωργιάδης
▸ Συγχαρητήρια από την Κομισιόν για διαρθρωτικά μέτρα και πρόωρες αποπληρωμές δανείων!
Το μόνο «θετικό» στην απόφαση του Eurogroup της Δευτέρας ήταν η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, στην οποία επικροτήθηκε «παρά τις αντίξοες συνθήκες που προκάλεσαν η πανδημία και οι καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού, η περαιτέρω προώθηση και υλοποίηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών». Με άλλα λόγια, δηλαδή, η κυβέρνηση πήρε εύσημα από τους Ευρωπαίους γιατί εν μέσω υγειονομικής κρίσης η Ελλάδα «προτεραιοποίησε», αντί για την ενίσχυση του ΕΣΥ, την ιδιωτικοποίηση αντί πινακίου φακής της ΔΕΗ, τις ΣΔΙΤ, τη στήριξη των ιδιωτικών επιχειρήσεων και τις αλλαγές σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση στην κοινωνική πρόνοια, τη φορολογία και την εργατική και συνδικαλιστική νομοθεσία! To γεγονός ότι η Ελλάδα, προκειμένου να πετύχει αυτές τις μεταρρυθμίσεις, βρίσκεται στις υψηλότερες θέσεις στους καταγεγραμμένους θανάτους από Covid διόλου απασχόλησε τους θεσμούς!
Στην απόφαση υπάρχει αναφορά στην «απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας» για την πραγματοποίηση επενδύσεων, ενώ εκφράζεται ικανοποίηση για την πρόθεση της Ελλάδας, εν μέσω πανδημίας, να προχωρήσει στις πρόωρες αποπληρωμές του υπολοίπου των δανείων προς το ΔΝΤ, καθώς και ενός σημαντικού ποσού από τα διμερή δάνεια προς τις χώρες της Ευρωζώνης, τα οποία είχαν συναφθεί το 2010, στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.
Με αυτά τα δεδομένα, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για να προχωρήσει η εκταμίευση ποσούύψους 767 εκατ. ευρώ προς την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), Κλάους Ρέγκλινγκ, μετά την ολοκλήρωση του Eurogroup, συνέχισε την τακτική του «καρότου και του μαστίγιου», μιλώντας για «σαφή πρόοδο της Ελλάδας σε πολλούς τομείς όπως οι ιδιωτικοποιήσεις και η συνεχής μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τα «ενθαρρυντικά λόγια» μετριάστηκαν από την ανησυχία που εξέφρασε για τους αυξημένους κινδύνους και αβεβαιότητες, που σχετίζονται με την πανδημία και με την αύξηση των τιμών της ενέργειας, αλλά στο τέλος εμφανίστηκε ήπια καθησυχαστικός λέγοντας ότι «νομίζω ότι η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι είναι σε θέση να το χειριστεί αυτό». Σημείωσε με νόημα πως σε αυτό το πλαίσιο των σαρωτικών αλλαγών οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευτεί να συνεχίσουν αυτές τις μεταρρυθμίσεις, ενώ τόνισε ότι η έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή του νεοφιλελεύθερου σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας, θα είναι «μια μεγάλη ευκαιρία για ισχυρή ανάπτυξη». Ναι, ανάκαμψη αλλά για ποιους;
Την ίδια μέρα με την απόφαση των Βρυξελλών, ανακοινώθηκαν τα νέα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που εμφανίζουν το ΑΕΠ της χώρας να ενισχύεται κατά 13,4% το 3ο τρίμηνο του 2021, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020. Η κυβέρνηση πανηγυρίζει, κάνοντας λόγο για την «υψηλότερη εγχώρια επίδοση την τελευταία δεκαετία», προσπερνώντας ότι η όποια ανάκαμψη είναι εφήμερη –όπως και η εποχική απασχόληση– και οφείλεται στη μεγάλη τουριστική κίνηση, για την οποία ακόμα πληρώνουμε «βαρύ τίμημα» σε ανθρώπινες ζωές και, κυρίως, στο γεγονός ότι το 2020 είχε μπει καθολικό λουκέτο στην οικονομική δραστηριότητα λόγω κορονοϊού. H Eurobank, στη σχετική της ανάλυση, αναφέρεται σσυνέχεια της ανάκαμψης μεν αλλά «με επιβραδυνόμενο ρυθμό» δε, καθώς υπολείπεται του 16,2% που καταγράφηκε το 20 τρίμηνο του χρόνου. Σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, ο τουρισμός ανέκτησε για φέτος και για την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου, περίπου το 55% του τζίρου που είχε πριν την πανδημία, ήτοι το ίδιο διάστημα του 2019, ένα ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 10 δισ. ευρώ.
Ψαλίδι στο αντιστάθμισμα των αυξήσεων
Και ενώ όλα τα στοιχεία συνηγορούν ότι οι τιμές-φωτιά στην ηλεκτρική ενέργεια θα μας επιβαρύνουν και τους πρώτους μήνες του 2022, η κυβέρνηση αλλά και η ΕΚΤ αναφέρονται σε… «παροδικό πληθωρισμό» για να προετοιμάσουν την κοινή γνώμη για δραστικό περιορισμό των μέτρων στήριξης των νοικοκυριών για την επόμενη χρονιά και να δικαιολογήσουν το ψαλίδισμα. Τα κλιμάκια των Βρυξελλών από τον Σεπτέμβριο εκφράζουν έντονες αντιρρήσεις για τα μέτρα στήριξης –αντιστάθμισης των αυξήσεων– οριζόντιου χαρακτήρα. Για το 2022, έχει ήδη μπει στο τραπέζι το ενδεχόμενο οι ενισχύσεις να παραταθούν, όχι για όλους, αλλά με βάση συγκεκριμένα επιχειρηματικά, κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια. Και ενώ στους κόλπους της ΕΕ διεξάγεται διαπραγμάτευση για το τσεκούρι στα μέτρα στήριξης, είναι χαρακτηριστικό πως στον προϋπολογισμό του 2022 δεν έχει εγγραφεί κονδύλι για τη στήριξη των νοικοκυριών κατά το επόμενο έτος. Η κυβέρνηση ποντάρει αποκλειστικά στην αξιοποίηση των πόρων που συσσωρεύονται στους ειδικούς λογαριασμούς του υπουργείου Περιβάλλοντος, εξαιτίας της διατήρησης σε υψηλά επίπεδα τόσο των τιμών των ρύπων όσο και της χονδρικής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Η ΕΕ και η κυβέρνηση ετοιμάζονται να αφήσουν εκατομμύρια νοικοκυριά απροστάτευτα, ενώ η τιμή χονδρικής στο ηλεκτρικό ρεύμα για τον μήνα Νοέμβριο ήταν η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ιστορικά και μέσα στον χειμώνα, όπου οι ανάγκες κατανάλωσης είναι μεγαλύτερες και με δεδομένη την αύξηση στα «σταθερά» τιμολόγια.
Το ΔΝΤ αναθεωρεί τις προβλέψεις προς τα κάτω λόγω Όμικρον
Παράλληλα, συνεχίζονται τα λουκέτα και οι απολύσεις στην αγορά με τους εργαζόμενους και τις μικρές επιχειρήσεις που συνεχίζουν να πλήττονται από την πανδημία να έχουν αφεθεί στις τύχες τους. Αυτά συμβαίνουν σε ένα θολό τοπίο, ενώ ακόμα ο προϋπολογισμός βρίσκεται στον αέρα, καθώς είναι άγνωστες ακόμα οι επιπτώσεις από την παραλλαγή Όμικρον, με το ΔΝΤ να ετοιμάζεται -όπως δήλωσε η γενική διευθύντρια του μηχανισμού Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα– να αναθεωρήσει προς τα κάτω τις πρόσφατες προβλέψεις για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη εξαιτίας αυτής της απρόβλεπτης εξέλιξης. Το τσουνάμι ακρίβειας όχι μόνο στην ενέργεια αλλά και σε αγαθά πρώτης ανάγκης δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με ψίχουλα ελεημοσύνης, τα οποία μάλιστα εξαϋλώνονται στην Προκρούστεια Κλίνη των Βρυξελλών. Όπως και η δημόσια υγεία, έτσι και το θέμα των φονικών ανατιμήσεων πρέπει να γίνει υπόθεση του λαϊκού κινήματος, με οργάνωση μαζικών κοινωνικών αγώνων και συλλαλητηρίων για ψωμί-υγεία-ελευθερία.