Ματίνα Παπαχριστούδη
Ποτέ άλλοτε η ενημέρωση δεν ήταν σε τόσο διευρυμένο επίπεδο ελεγχόμενη, διαβρωμένη ως το κόκκαλο από την πλήρη ενσωμάτωση και υποταγή Μέσων και δημοσιογράφων στην κυβέρνηση. Δεν πρόκειται για την «ελληνική παράδοση» των κομματικοποιημένων ΜΜΕ η οποία πέρασε από τον έντυπο Τύπο, στην ιδιωτική τηλεόραση και από εκεί σε μέγιστο βαθμό στο Διαδίκτυο.
Με την εκμετάλλευση της πανδημικής κρίσης του Covid-19, ο έλεγχος στην ενημέρωση είναι ολοκληρωτικός, σχεδόν χωρίς διαφυγή στα συστημικά μέσα. Σε μια προσπάθεια αποκωδικοποίησης επισημαίνουμε έξι βασικά σημεία για το πώς επιτυγχάνεται η πλήρης χειραγώγηση της ενημέρωσης.
Τα δημόσια Μέσα πέρασαν απευθείας στην εποπτεία και έλεγχο του μεγάρου Μαξίμου, τοποθετήθηκαν ως στελέχη οι πιστοί έμμισθοι κομματικοί δημοσιογράφοι. Τα κρατικά Μέσα τροφοδοτούν κατά τουλάχιστον 60% με 70% τη συνολική ειδησεογραφία σε όλα τα μίντια εντός και εκτός Ελλάδας. Στα ιδιωτικά μίντια που παραπαίουν οικονομικά, το ρεπορτάζ, η ειδησεογραφία, η πληροφόρηση για την επικαιρότητα αντικαταστάθηκαν αποκλειστικά από δελτία τύπου, έτοιμα ρεπορτάζ που διανέμονται από γραφεία Τύπου κυβερνητικών, κρατικών, θεσμικών οργάνων. Οι θέσεις δημοσιογράφων στα παραπάνω όργανα υπερδιπλασιάστηκαν. Η δημοσιογραφία έγινε κρατική υπηρεσία. Η κυβέρνηση έχει ικανοποιήσει με το παραπάνω όλες τις απαιτήσεις των ιδιοκτητών media, όχι μόνο των ολιγαρχών της ενημέρωσης που είναι συνδημότες της κρατικής εξουσίας αλλά και των μικρότερων σε όλη τη χώρα. Μοίρασε χρήματα, άλλαξε νόμους, κατήργησε φόρους, έδωσε προνόμια, χάρισε δάνεια. Ελέγχει τη ροή της πληροφόρησης σε όλο το σύστημα ενημέρωσης και για όλη την επικαιρότητα, μέσω των διαφημιστικών πακέτων, εξαγοράζοντας πιστή υποστήριξη και κατάργηση κάθε αρνητικής αναφοράς. Επιβραβεύει με επιπλέον διανομή κρατικού χρήματος, μέσω των αυξανόμενων δαπανών επικοινωνίας, τους πλέον πιστούς ανθρώπους της στο μιντιακό σύστημα, κυρίως στις εφημερίδες και το διαδίκτυο.
Τελευταία πράξη, που μεγεθύνει την επιρροή όλων των παραπάνω, είναι οι δημοσκοπήσεις που χρησιμοποιούνται στην επιχείρηση χειραγώγησης μέσω των ΜΜΕ..
Ειδήσεις πίσω από τις κάμερες
Η αναμενόμενη ανατροπή στο τηλεοπτικό σκηνικό συνέβη. Το Mega του Βαγγέλη Μαρινάκη εδώ και δυο εβδομάδες εμφανίζεται στην πρώτη θέση τηλεθέασης στις μετρήσεις της Nielsen, αφήνοντας τον μέχρι πρότινος πρώτο Σκάι του Γιάννη Αλαφούζου στην 3η θέση! Σύμφωνα με την εταιρεία, η πρωτιά οφείλεται στις ελληνικές σειρές και τις εκπομπές της τηλε-ψυχαγωγίας. Ο Σκάι με την επιλογή των ριάλιτι παιχνιδιών φαίνεται να είναι ο χαμένος.
Χαμένος επίσης είναι ο ΑΝΤ1, ο οποίος πάντα στις μετρήσεις τηλεθέασης καταγράφει ποσοστό κάτω του 10% και βρίσκεται πίσω από το Star. Ο σκληρός τηλεοπτικός ανταγωνισμός έχει διακύβευμα τη διανομή της διαφημιστικής πίτας, που φέτος θα μοιραστεί σε περισσότερους παίχτες. Η αύξηση ποσοστών του Mega αλλάζει την ισορροπία σε αυτή τη διανομή.
Εντωμεταξύ, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έκανε άλλο ένα μικρό δώρο στους καναλάρχες. Μείωσε το όριο στο κόστος ανά επεισόδιο τηλεοπτικού σίριαλ, προκειμένου να λάβει την κρατική επιδότηση από το ΕΚΟΜΕ. Ενώ το αρχικό όριο ήταν 30.000 ευρώ ανά επεισόδιο, με στόχο καλύτερη ποιότητα στην παραγωγή, έφτασε τα 10.000 ευρώ! Πρακτικά, όλα τα τηλεοπτικά προγράμματα, ακόμη και τα φθηνά ριάλιτι, μπορούν να επιδοτηθούν με κρατικό χρήμα.