Γιώργος Μιχαηλίδης
Σας έχει τύχει ποτέ να σας πωλούν ένα προϊόν και να σας ζητούν να βάλετε ενέχυρο κάποιο περιουσιακό σας στοιχείο σε περίπτωση που από τη χρήση του προκληθούν αγωγές εναντίον της εταιρείας που σας το πούλησε; Λογικά η απάντηση είναι όχι. Για την Pfizer όμως, όλα είναι δυνατά.
Η αμερικανική εταιρεία που χρηματοδοτήθηκε αδρά για να αναπτύξει ένα απ’ τα πρώτα εμβόλια για τον Covid-19, κατηγορείται ότι εκβιάζει μια σειρά λατινοαμερικανικές κυβερνήσεις. Συγκεκριμένα, προκειμένου να τους παραδώσει τις συμφωνημένες παρτίδες με τα εμβόλια, ζητά να τεθούν ως εγγύηση κυβερνητικά κτίρια ακόμα και στρατιωτικές βάσεις, σε περίπτωση που η εταιρεία δεχτεί αγωγές στο μέλλον από πολίτες των συγκεκριμένων χωρών εξαιτίας των πιθανών παρενεργειών του εμβολίου. Τα κράτη καλούνται να λειτουργήσουν ταυτόχρονα ως χρηματοδότες, πελάτες και εγγυητές των ιδιωτικών φαρμακευτικών εταιρειών. Η Pfizer μάλιστα απαίτησε να μη θεωρείται υπεύθυνη ακόμα και όταν στέλνει λάθος εμβόλια ή διαπράττει σφάλματα κατά την κατασκευή τους.
Η πρακτική αυτή σημαίνει μηδενικό ρίσκο και μηδενικές ευθύνες για τις ίδιες τις εταιρείες. Η ανηθικότητα κι η εκμετάλλευση γίνονται ακόμα μεγαλύτερες αν αναλογιστεί κανείς ότι οι συγκεκριμένες χώρες έχουν τεράστιο πρόβλημα με την εξάπλωση του κορονοϊού, καθώς οι περισσότερες δεν διαθέτουν δυνατά συστήματα υγείας. Ήδη, Αργεντινή και Βραζιλία απέρριψαν το αίτημα της Pfizer, κάτι που οδήγησε στην κατάρρευση της μεταξύ τους συμφωνίας, ενώ σε άλλη λατινοαμερικάνικη χώρα η παράδοση του εμβολίου άργησε τρεις μήνες ώσπου να περάσει η νομοθεσία που προέκρινε η Pfizer. Μάλιστα, πολλές από τις συμφωνίες περιέχουν ρήτρες σιωπής για ανάλογα θέματα, με αποτέλεσμα αυτά να διαρρέουν μόνο ανώνυμα, πολλές φορές χωρίς τη δυνατότητα αναφοράς καν της χώρας με την οποία έχει γίνει η συμφωνία.
Αν αναλογιστούμε επίσης ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες παραγωγής των εμβολίων πωλούν τις δόσεις σε διαφορετική τιμή ανά κράτος –με το παράδοξο να πωλούν φθηνότερα στην ΕΕ απ’ ότι στην Αφρική– αντιλαμβανόμαστε ότι κυριολεκτικά γίνεται παιχνίδι με τις ζωές των ανθρώπων. Μία έρευνα του Northeastern University αποδεικνύει ότι η αναλογική κατανομή των πρώτων δύο δισ. δόσεων του εμβολίου ανά την υφήλιο θα έσωζε περίπου τις διπλάσιες ζωές απ’ ότι η παρούσα άνιση κατανομή τους υπέρ των πλουσιότερων κρατών. Υπάρχει πιο ξεκάθαρη απόδειξη του εγκληματικού χαρακτήρα της ελεύθερης αγοράς;