25 χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων η επανέναρξη των «διερευνητικών επαφών» μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας δεν δημιουργεί κάποια αισιοδοξία για προσέγγιση. Ικανοποιημένοι είναι κυρίως οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η Γερμανία, καθώς τα ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα θέλουν να κατοχυρώσουν τα συμφέροντα και τον επιδιαιτητικό τους ρόλο στην περιοχή. Αθήνα και Άγκυρα περισσότερο θέλουν να κερδίσουν χρόνο παρά αναζητούν προσεγγίσεις. Τα προηγούμενα χρόνια βάθυναν οι διαφορές.
Γιάννης Ελαφρός
25 χρόνια από τα Ίμια, «Ευχαριστώ τις ΗΠΑ» μέσω των εθνικιστικών
Πριν από 25 χρόνια, τη νύχτα 30 προς 31 Γενάρη 2016, η Ελλάδα και η Τουρκία έφτασαν λίγο πριν την γενική πολεμική αναμέτρηση, με επίκεντρο τις δύο βραχονησίδες στα Ίμια. Με τη συγκέντρωση πολύ μεγάλων δυνάμεων των δύο πολεμικών στόλων σε μια μικρή περιοχή αρκούσε ένα «σπίρτο» για την έκρηξη. Οι ανθρώπινες απώλειες δυστυχώς δεν αποφεύχθηκαν, καθώς έπεσε ελληνικό ελικόπτερο, παρασέρνοντας στο θάνατο τα τρία μέλη του πληρώματος.
Τα Ίμια δεν ήταν αποτέλεσμα μόνο της δράσης θερμοκέφαλων στρατηγών, εθνικιστών πολιτικών και εμπρηστικών ΜΜΕ και από τις δύο πλευρές. Όλα αυτά υπήρχαν, αλλά αποτελούσαν πλευρές του ανερχόμενου ανταγωνισμού των αστικών τάξεων Ελλάδας και Τουρκίας, που είδαμε να κορυφώνεται ξανά φέτος με την παρατεταμένη κρίση στη ΝΑ Μεσόγειο, με βασικό αντικείμενο τώρα τα όρια των ΑΟΖ.
Στα Ίμια η γραμμή και τα στελέχη που υποστήριζαν την πολεμική λύση, όξυναν την αντιπαράθεση και πρότειναν ισχυρό «πρώτο πλήγμα» κατά των τουρκικών δυνάμεων υπέστησαν ήττα και αποδείχθηκαν εκτός των άλλων και επιχειρησιακά ανεπαρκείς· κι αυτό είναι σημαντικό κρατούμενο και για το μέλλον.
Η κρίση των Ιμίων έληξε με το ταπεινωτικό «Ευχαριστώ τις Ηνωμένες Πολιτείες» που εκστόμισε ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης από το βήμα της βουλής. Οι ΗΠΑ, ως «μόνη υπερδύναμη» τότε, εμπόδισαν να εξελιχθεί το περιστατικό σε θερμή αναμέτρηση δύο συμμάχων στο ΝΑΤΟ, με απότοκο τη διαμόρφωση γκρίζας ζώνης στην περιοχή και με θετικό αποτέλεσμα γι’ αυτές: ένα νέο γύρο υπέρογκων πολεμικών παραγγελιών και από τις δύο πλευρές και κατοχύρωση της επικυριαρχίας τους για τα επόμενα χρόνια.
«Διερευνητικές» χωρίς… επαφές
Την μάχη των εντυπώσεων δίνουν οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας μετά τον 61ο γύρο των διερευνητικών επαφών τη Δευτέρα στην Κωνσταντινούπολη. Η κυβέρνηση Ερντογάν εμφανίζεται ως η πλευρά που θέλει διάλογο και «λύσεις», κερδίζοντας χρόνο ώστε να μπουν στην κατάψυξη οι κυρώσεις της ΕΕ και να επαναδιαπραγματευθεί με τη νέα διοίκηση Μπάιντεν. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκπέμπει μια «μασημένη» αισιοδοξία, σε ένα ρόλο σχετικά μίζερου συνομιλητή, που υπενθυμίζει διαρκώς το μέγεθος των διαφορών. Και βεβαίως οι διαφορές είναι μεγάλες, καθώς ο ανταγωνισμός των δύο αστικών τάξεων, στο πλαίσιο της όξυνσης των ιμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων, έχει βαθύνει. Δεν μπορεί να περιμένει κανείς εξελίξεις από τις διερευνητικές, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον.
Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσονται οι δύο τακτικές της αστικής τάξης. Ο Αντώνης Σαμαράς, με συνέντευξη στην Καθημερινή, διαφώνησε με τις «διερευνητικές» και με την προσφυγή στη Χάγη, τόνισε πως μόνο με «αποτροπή» αντιμετωπίζεται η Τουρκία, ενώ είπε πως δεν θα ψηφίσει τα νομοσχέδια της συμφωνίας των Πρεσπών. Ο Σαμαράς εξέφρασε το λεγόμενο «κόμμα του πολέμου» ή «πτέρυγα μάχης» της αστικής πολιτικής, που υποστηρίζει την κατίσχυση του ελληνικού αστικού κράτους σε βάρος των ανταγωνιστών του με βάση τη δύναμη (και την πολεμική ισχύ). Η γραμμή αυτή, αν και δεν είναι η κυρίαρχη, έχει ιδιαίτερη απήχηση σε κρίκους του κράτους (ειδικά στρατό, κατασταλτικοί μηχανισμοί), στα ΜΜΕ, στην εκκλησία κλπ. Ασκεί μια διαρκή πίεση στην κυρίαρχη γραμμή, που βασίζεται περισσότερο στις συμμαχίες (ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΗΠΑ, Γαλλία τώρα) για την προώθηση των αστικών συμφερόντων. Η πολεμοκάπηλη γραμμή έχει ιδιαίτερο στόχο τη στράτευσή του λαού πίσω από την αστική πολιτική και γι’ αυτό είναι συμφέρουσα για όλο το σύστημα, παρά τις αντιφάσεις που προκαλεί.
Στην ουσία βέβαια οι δύο τακτικές της αστικής πολιτικής δεν χωρίζονται με τείχη, αυτά τα κτίζουν από κοινού κατά προσφύγων και μεταναστών. Έχουν ενιαίο ταξικό περιεχόμενο, καθώς επιδιώκουν να εκφράσουν τα επεκτατικά συμφέροντα του ελληνικού κεφαλαίου και των πολυεθνικών με τις οποίες συμπράττουν. Οι βασικοί στόχοι είναι οι ίδιοι όσον αφορά τη χάραξη ΑΟΖ, την άγρια εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων και των εργαζομένων, με μικρές τελικά διαφορές όσον αφορά το εύρος των συμβιβασμών που πρέπει να γίνουν. Εξάλλου είδαμε τον προηγούμενο χρόνο την αναβάθμιση της λογικής της στρατιωτικής δύναμης, του εθνικισμού και του ρατσισμού στην πολιτική του «εκσυγχρονιστή» Κ. Μητσοτάκη. Όλες μαζί οι αστικές πτέρυγες και κόμματα (από ΝΔ μέχρι ΣΥΡΙΖΑ και από ΚΙΝΑΛ μέχρι Ελληνική Λύση) υπερψηφίζουν τους δυσβάστακτους εξοπλισμούς, υψώνουν τους τόνους κατά της «επεκτατικής πολιτικής της Τουρκίας». Η γνωστή ρήση λέει: «Θες ειρήνη; Προετοιμάσου για πόλεμο». Οι κυβερνήσεις σε Ελλάδα και Τουρκία το αλλάζουν: «Θες να προετοιμαστείς για πόλεμο; Κάνε πως συζητάς για ειρήνη». Και κηρύσσουν τον «πόλεμο» κατά των εργαζομένων της χώρας τους.
Τι εξυπηρετούν οι εξοπλισμοί;
Τεράστια κονδύλια προορίζονται για όπλα, για την εξυπηρέτηση των σχεδίων του ελληνικού κεφαλαίου και του ιμπεριαλισμού
Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων «Σπάρτακος»
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος και η γαλλίδα ομόλογός του Φλοράνς Παρλί, υπέγραψαν πρόσφατα τη σύμβαση για την προμήθεια των γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών Ραφάλ. Ο Ν. Παναγιωτόπουλος δήλωσε: «Η προμήθεια των γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών αποτελεί ορόσημο στη διμερή αμυντική συνεργασία μας και, ευρύτερα, στις σχέσεις Ελλάδας-Γαλλίας». Επεσήμανε ότι «με την απόκτηση των μαχητικών αεροσκαφών Ραφάλ η δύναμη πυρός της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας θα πολλαπλασιαστεί». Τα ειδικά χαρακτηριστικά των Ραφάλ, δήλωσε «τα καθιστούν σημαντικό παράγοντα αεροπορικής υπεροχής».
Έτσι περιγράφεται η αναβάθμιση της πολεμικής ισχύος του ελληνικού καπιταλισμού, ο ρόλος της διπλωματίας των εξοπλισμών, ενώ είναι χαρακτηριστικές οι αναφορές των νέων πεδίων της ελληνο-γαλλικής συνεργασίας «που θα διευρυνθούν ακόμα περισσότερο τόσο σε τακτικό όσο και σε στρατηγικό επίπεδο». Τονίζουν ότι «αντάλλαξαν απόψεις για τη συνεργασία στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Αμυντικών Πρωτοβουλιών και τη συμμετοχή μας στη “Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (Permanent Structured Cooperation – PESCO)”, καθώς και τα βήματα υλοποίησης του οράματος, που συμμεριζόμαστε με την Γαλλία, για την Ευρώπη της Άμυνας». Οι Ειδικές Δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού ετοιμάζονται για Μάλι!
Μετά τα Ραφάλ, την αναβάθμιση των F-16, τις φρεγάτες, τα συστημικά ΜΜΕ μιλούν για εξοπλιστικό πρόγραμμα ύψους συνολικά 65 δις. ευρώ!
Υπενθυμίζεται ότι το συνολικό κόστος κτήσης των 18 αεροσκαφών ανέρχεται σε 1,92 δισ. ευρώ χωρίς κρατήσεις. Εξ αυτών, τα έξι είναι καινούργια και τα δώδεκα μεταχειρισμένα. Το κόστος για τον εξοπλισμό των αεροσκαφών (τηλεκατευθυνόμενα βλήματα Meteor) καθώς και τις απαραίτητες αναβαθμίσεις των υπαρχόντων βλημάτων (τύπου Mica, Scalp και Ecoxet) ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ χωρίς τις κρατήσεις. Και όλα αυτά σε περιβάλλον σοβαρής καπιταλιστικής κρίσης και έλλειμμα 21,7 δις. ευρώ. Η κατευθυνόμενη δημοσιογραφία αποκαλύπτει σχεδιασμούς για αγορές όπλων 65 δισεκατομμυρίων ευρώ!
Το αστικό κατεστημένο εκτιμά ότι δίπλα στις σημαντικές πολεμικές συμμαχίες, τους Άξονες Πολέμου και τα ανοίγματα σε αραβικές χώρες, πρέπει να προστεθεί η ενίσχυση της πολεμικής ισχύος καθώς είναι ο όρος για την αναβάθμιση του στρατηγικού ρόλου της αστικής τάξης και του κράτους της. Η συγκρότηση του «Ισραήλ των Βαλκανίων» είναι η αναγκαία συνθήκη για την στρατιωτική υποστήριξη της επιθετικής-επεκτατικής τους πολιτικής σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο, η αποφασιστική απάντηση στο πλαίσιο του ελληνο-τουρκικού ανταγωνισμού. Για να αναλάβει ρόλο χωροφύλακα, εγγυητή των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών και της καπιταλιστικής κερδοφορίας, μέχρι την πιο ενεργή πολεμική εμπλοκή στα διάφορα μέτωπα που διεξάγονται ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις.
Οι νέες ανάγκες του ελληνικού καπιταλισμού απαιτούν νέο κράτος και αστικό στρατό, αύξηση της στρατιωτικής θητείας, στράτευση των φτωχών γυναικών μέσω της εθνοφυλακής, πρόσληψη 15.000 μισθοφόρων στρατιωτών, αύξηση στρατιωτικών κατά 2.550! Αν αφήσουμε κατά μέρος τις κυβερνητικές εξαγγελίες που μιλούν για δόγματα αποτροπής και τις αναλύσεις στυλ ΚΚΕ που μιλούν μονότονα «για αγορές όπλων που εξυπηρετούν ιμπεριαλιστικές ανάγκες», θα διαπιστώσουμε ότι συγκροτείται μια πολύ αναβαθμισμένη πολεμική δολοφονική μηχανή.
Ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος περιέγραψε ότι στο σχεδιασμό της νέας Δομής Δυνάμεων προβλέπεται προμήθεια 40 αεροσκαφών Ραφάλ ενώ αργά ή γρήγορα θα μπούμε στη συζήτηση για αεροσκάφος 5ης γενιάς, που είναι το F-35. Αν σε αυτά προστεθεί η επιχείρηση μετατροπής σε F-60 VIPER όλων των αμερικανικών αεροσκαφών διαπιστώνουμε ότι η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία ανατρέπει την ισορροπία ισχύος σε Αιγαίο-Ανατολική Μεσόγειο έναντι της Τουρκίας, την οποία ταυτόχρονα ωθεί στην ρωσική αγορά για την προμήθεια οπλικών συστημάτων προκαλώντας ένταση των στρατηγικών διλημμάτων της. Εκπληρώνει για πρώτη φορά τους όρους του Ενιαίου Πολεμικού Χώρου με την Κύπρο. Έχει τη δυνατότητα να αναδειχτεί σε ηγεμονική δύναμη στα Βαλκάνια, ικανοποιώντας εθνικούς και ΝΑΤΟϊκούς σχεδιασμούς απέναντι στην Ρωσία. Αν σε αυτές τις αγορές όπλων της Πολεμικής Αεροπορίας, προσθέσουμε τις ανάλογες σε Στρατό Ξηράς και Πολεμικό Ναυτικό, την αλλαγή στη δομή των Ενόπλων Δυνάμεων με κεντρικό σημείο τον δεύτερο Ναύσταθμο στην Κρήτη, διαπιστώνουμε τις στρατηγικές τους προτεραιότητες:
– Μέσω της οικοδόμησης αδιαπέραστου τείχους σε Έβρο-Αιγαίο για τους πρόσφυγες και της περιφρούρησης των συνόρων της Ευρώπης Φρούριο από το ελληνικό κράτος επιχειρείται να αναβαθμιστεί ο ρόλος του εντός της ΕΕ, να ταυτιστούν ελληνικά-ευρωπαϊκά σύνορα έναντι της Τουρκίας και των επιδιώξεων της.
– Διεκδίκηση ΑΟΖ και ενεργειακών κοιτασμάτων όπου οι εθνικοί και ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί αλληλοδιαπλέκονται, έλεγχος θαλάσσιων εμπορικών-ενεργειακών δρόμων που αναβαθμίζει γεωπολιτικά, εξυπηρετεί αστικά και ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, με στρατό πάροχο ασφάλειας.
– Ο πόλεμος αναδεικνύεται σε πυλώνα καπιταλιστικής ανάπτυξης και επιχειρείται να συνομολογηθεί ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο με παρανομαστή τον στρατό που διαφημίζεται ως αρωγός της κοινωνίας. Οι αγορές όπλων παρουσιάζονται ως προϋπόθεση για να λειτουργήσουν τα ναυπηγεία, να «στηθεί» βιομηχανία, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας.
– Η πολεμική συμμετοχή του στρατού σε επεμβάσεις παρουσιάζεται ως εθνική ανάγκη, προϋπόθεση για να διεκδικηθεί μερίδιο από την ιμπεριαλιστική λεία.
Η κυβέρνηση της ΝΔ με τη συνδρομή του ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να διαμορφώσει ένα αρραγές εθνικό μέτωπο. Εμείς πρέπει να αντιταχθούμε στους μεγαλοϊδεατικούς στόχους του κεφαλαίου, να μπλοκάρουμε τη μηχανή του πολέμου και της καταστολής. Η απάντηση του αντιπολεμικού κινήματος απαιτεί ένα σύγχρονο αναβαθμισμένο εργατικό, διεθνιστικό, αντικυβερνητικό και αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο. Με κίνημα μέσα και έξω από τον στρατό.
Αστικοί μύθοι: Ειλικρινής διάλογος, όπλα αμυντικά
Στις σημερινές συνθήκες είναι επιτακτική ανάγκη να υψωθεί ένας εργατικός διεθνιστικός λόγος από την πλευρά της Αριστεράς, έτσι ώστε να σπάει, σε Ελλάδα και Τουρκία, η «εθνική ομοφωνία» πάνω στην αστική γραμμή.
Ρωτούν, δεν είστε υπέρ του διαλόγου; Είμαστε υπέρ του διαλόγου των λαών, όχι των παζαριών μεταξύ ληστρικών αστικών κυβερνήσεων, που υπονομεύονται διαρκώς λόγω του αδηφάγου χαρακτήρα των συμφερόντων που εκφράζουν. Κι αν ακόμα κάπου συμφωνήσουν, αυτό θα είναι ενάντια στα εργατικά συμφέροντα. Όπως στις συμφωνίες κατά των προσφύγων, κατά των αριστερών αγωνιστών κλπ. Εμείς εμπνεόμαστε από τη συνεργασία των αγωνιζόμενων λαών, όπως για παράδειγμα την αλληλεγγύη των μαχόμενων φοιτητών του πανεπιστημίου του Βοσπόρου στο φοιτητικό κίνημα στην Ελλάδα και το αντίστροφο. Οι λαοί των δύο χωρών θα κάνουν πραγματικό διάλογο όταν αποτινάξουν το ζυγό κεφαλαίου και ιμπεριαλισμού.
Απ΄ αυτή τη σκοπιά είμαστε ενάντια στα εξοπλιστικά προγράμματα. Δεν αρκεί μια αμυντική τοποθέτηση πως δεν είναι για την άμυνα της χώρας, αλλά για το ΝΑΤΟ, όπως λέει το ΚΚΕ. Βεβαίως τα όπλα είναι και για το ΝΑΤΟ, αλλά εντάσσονται στους σχεδιασμούς της ελληνικής αστικής τάξης στην ευρύτερη περιοχή, στον επικίνδυνο ανταγωνισμό με την Τουρκία και όχι μόνο. Η εξυπηρέτηση των τυχοδιωκτικών σχεδίων του ελληνικού κεφαλαίου και των ΝΑΤΟ/ΕΕ πάνε μαζί, δεν μπορεί μηχανικά να διαχωρίζονται, για να μην κατηγορηθεί η Αριστερά για ελλιπή πατριωτισμό. Καμία άμυνα δεν κάνουν κυβερνήσεις και πολιτικές που έχουν λεηλατήσει εργαζόμενους και λαό στο εσωτερικό και σχεδιάζουν γιουρούσια στη ΝΑ Μεσόγειο. Εξοπλίζουμε το κίνημα για μετωπική αντιπαράθεση μαζί τους.
Γ.Ε.
