Γιώργος Μιχαηλίδης
Ενα μικρό σκάνδαλο αποκαλύφθηκε και διορθώθηκε κακήν κακώς την περασμένη εβδομάδα. Η γραμματέας διεθνών σχέσεων των Εθνικών Σωμάτων (πολιτικής πτέρυγας του διαβόητου ουκρανικού νεοναζιστικού τάγματος Αζόφ που πολεμάει στο Ντονμπάς) κατέστη υπότροφος του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών της Βιέννης, στα πλαίσια του προγράμματος Ευρωπαϊκού Διαλόγου με την Ουκρανία. Για το τάγμα Αζόφ δεν χρειάζονται πολλά λόγια. Ακόμα και οι ΗΠΑ, που αρχικά είχαν ενισχύσει με κάθε μέσο τη νεοναζιστική, αντι-ρωσική πτέρυγα στην Ουκρανία, αναγκάστηκαν το 2018 να ακυρώσουν κάθε κυβερνητική ενίσχυση μέσω χρηματοδότησης ή εκπαίδευσης προς αυτό, καθώς ο έκδηλα νεοναζιστικός του χαρακτήρας και τα εγκλήματα πολέμου με τα οποία βαρύνεται δεν είναι εύκολα διαχειρίσιμα επικοινωνιακά.
Κατά διαβολική σύμπτωση, λίγες ημέρες πριν την αποκάλυψη, το μεγάλο αμερικάνικο περιοδικό Time έκανε εκτενές ρεπορτάζ για τον νεοναζιστικό χαρακτήρα του Αζόφ και τον τρόπο που στρατολογεί νέους από όλο τον κόσμο μέσω facebook και κοινωνικών δικτύων, αλλά και αγωνισμάτων πάλης σε προσεκτικά στημένα σκηνικά που παραπέμπουν σε μια ρομαντική επιστροφή στη φύση και την παράδοση. Στο βίντεο που συνοδεύει το ρεπορτάζ, η ίδια η Ολένα Σεμενιάκα δηλώνει πως στόχος του Αζόφ είναι να λειτουργεί ως «κράτος εν κράτει», δημιουργώντας μία πανευρωπαϊκή δικτύωση που θα καταλάβει την εξουσία.
Η καταγγελία για την υποτροφία στην προβεβλημένη Ουκρανή νεοναζίστρια διαδόθηκε από ευαισθητοποιημένους ακαδημαϊκούς και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ανάκλησή της από το αυστριακό ινστιτούτο με μια απολογητική δημόσια ανακοίνωση που υποσχόταν διερεύνηση της υπόθεσης και εξέταση των υπεύθυνων κριτών υπήρξε μία πρώτη νίκη. Ωστόσο, αυτό που αποκαλύφθηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν βαθύτερο από την ατομική περίπτωση της Σεμενιάκα. Αν μία από τις γνωστότερες νεοναζίστριες της Ευρώπης, της οποίας αναρίθμητες φωτογραφίες με σβάστικες και ομιλίες μίσους μπορούν να βρεθούν με μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο, κινείται ανεμπόδιστα και δικτυώνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο, τότε ποιοι είναι οι υπόγειοι δίαυλοι των νεοναζιστικών ομάδων με ευαγή ιδρύματα, την ΕΕ και φυσικά τις μυστικές υπηρεσίες; Το ερώτημα μπορεί να είναι ρητορικό, χρήζει όμως διαρκούς διερεύνησης και επαγρύπνησης. Οι ηγεσίες των ακροδεξιών και νεοναζιστικών οργανώσεων κινούνται παράλληλα σε πολλαπλά επίπεδα, δικτυώνονται διεθνώς και συγκροτούν εκ των προτέρων τον αντιδραστικό πόλο που έχει παίξει και θα ξαναπαίξει ρόλο σε κρίσιμες στιγμές.