Δημήτρης Σταμούλης
Lockdown στα δικαιώματα
Το δεύτερο κύμα της πανδημίας, με ευθύνη της κυβέρνησης, έχει δραματικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και σε ανθρώπινες απώλειες. Με τα δεδομένα έως 18 Νοεμβρίου 2020, ώρα 15:00, ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων είχε εκιναχτεί στους 82.034, οι νεκροί είχαν ανέβει στους 1288 , ενώ 480 συμπολίτες μας νοσηλεύονταν διασωληνωμένοι.
Η λογική της «λειτουργίας της οικονομίας», δηλαδή πρώτα από όλα της διασφάλισης των καπιταλιστικών κερδών, οδήγησε σε μη εφαρμογή των αναγκαίων υγειονομικών (και όχι μόνο) μέτρων. Συνέπεια ήταν η επιστροφή, σε οξυμένη μορφή, της πανδημίας η οποία απειλεί πρώτα από όλα τους εργαζόμενους που υποχρεούνται να εργάζονται χωρίς μέτρα προστασίας και να στοιβάζονται στα μέσα μαζικής μεταφοράς, καθώς και τη μαθητική νεολαία που συνωστίζεται στις τάξεις των 25-30 ατόμων. Η κυβερνητική πολιτική υποτάσσεται στα επιχειρηματικά συμφέροντα, τους μνημονιακούς περιορισμούς, τη δημοσιονομική ασφυξία της ΕΕ και τις ΣΔΙΤ στην υγεία.
Υπάρχει, όμως, άλλος δρόμος από το τυφλό, οριζόντιο και ακόμα πιο σκληρό δεύτερο lockdown; Μήπως ακόμα και τώρα, τα έχουμε καταφέρει καλύτερα από άλλες ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση; Τι διαφορετικό μπορεί και πρέπει να διεκδικήσει ο λαός για να βγει όρθιος από αυτή την νέα κρίση;
Μια αντικαπιταλιστική πρόταση η οποία θα απαντά σε όλη τη γραμμή του μετώπου της αντεργατικής επίθεσης που εκδηλώνεται σήμερα είναι η μόνη εφικτή και ρεαλιστική διέξοδος για να «σώσει ο λαός τον λαό». Γιατί μπορούν να υπάρξουν άλλες επιλογές θωράκισης της δημόσιας υγείας και παιδείας, με προστασία και διεύρυνση των εργασιακών δικαιωμάτων, των μισθών και της υγειονομικής προστασίας του κόσμου της δουλειάς, με διασφάλιση της ελευθερίας, της συνδικαλιστικής δράσης, της συλλογικής διεκδίκησης. Και αυτές τις άλλες επιλογές μπορεί να τις επιβάλει μόνο με κοινωνική ανυπακοή και μαζικό ανατρεπτικό αγώνα το μαχόμενο ταξικό εργατικό κίνημα.
Η δραματική εκτίναξη των κρουσμάτων κορονοϊού, η οριακή κατάσταση των δημόσιων νοσοκομείων αλλά και η ραγδαία φτωχοποίηση στην οποία οδηγούνται μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, επιβάλουν «εδώ και τώρα» τη διεκδίκηση δέκα βασικών αιτημάτων από το λαό, για να αντιστραφεί η κατάσταση και να μην επέλθει η κοινωνική τραγωδία.
Η δραματική αύξηση των κρουσμάτων, η οριακή κατάσταση των νοσοκομείων και η ραγδαία φτωχοποίηση, καθιστούν επιτακτική τη διεκδίκηση δέκα βασικών μέτρων από τον λαό, για να αντιστραφεί η κατάσταση και να μην επέλθει η κοινωνική τραγωδία
- 1 Ενίσχυση της δημόσιας υγείας, με αύξηση δαπανών, προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών, νέες ΜΕΘ
Γενναία και επείγουσα χρηματοδότησή του ΕΣΥ με τουλάχιστον 7% του ΑΕΠ, χιλιάδες προσλήψεις υγειονομικών και νέες ΜΕΘ
Βασική προϋπόθεση για την ανατροπή της σημερινής εικόνας του δημόσιου συστήματος υγείας είναι η γενναία και επείγουσα χρηματοδότησή του με τουλάχιστον 7% του ΑΕΠ. Αλλά και η ενίσχυση σε προσωπικό ώστε να καλυφθούν τα κενά και οι έκτακτες ανάγκες της περιόδου Οι κενές οργανικές θέσεις του ΕΣΥ, σε συνθήκες «συνήθους νοσηρότητας», είναι περίπου 30.000. Ωστόσο, η κυβέρνηση όλο αυτό το διάστημα δεν προέβη σε μαζικές προσλήψεις. Όσον αφορά τις ΜΕΘ, σύμφωνα με τα σωματεία των γιατρών, στη χώρα μας απαιτείται να αναπτυχθούν τουλάχιστον 2.000 κλίνες ΜΕΘ και άλλες 1.500 ΜΑΦ, με βάση τον γενικό πληθυσμό της. Το ΕΣΥ διέθετε προ κορονοϊού, 565 ΜΕΘ. Σήμερα, 9 μήνες μετά, οριακά φτάνουν τις 1,000, μαζί με την προσωρινή μετατροπή απλών κλινών σε ΜΕΘ, που όμως δεν θα μείνουν τελικά στο σύστημα μετά την πανδημία.
- 2 Επίταξη ιδιωτικών κλινικών και θεραπευτηρίων
Προκειμένου να ενισχυθεί άμεσα το δημόσιο σύστημα υγείας, να γίνει τώρα επίταξη όλων των ιδιωτικών κλινικών και θεραπευτηρίων, ειδικά σε περιοχές όπως η Θεσσαλονίκη. Χωρίς αποζημίωση, γιατί όλα αυτά τα χρόνια έχουν αφαιμάξει το κρατικό χρήμα μέσω ΕΟΠΥΥ αλλά και τους πολίτες που δεν εξυπηρετούνται από το ρημαγμένο ΕΣΥ.
- 3 Διαφορετικό επιδημιολογικό μοντέλο με μαζικά δωρεάν τεστ και καθολική ιχνηλάτηση
Απαιτείται εκ βάθρων αλλαγή του επιδημιολογικού μοντέλου. Με μαζικά, δωρεάν τεστ για όλους, συνταγογραφημένα και πληρωμένα από τον ΕΟΠΥΥ, στον υγειονομικό πληθυσμό, σε σχολεία, χώρους εργασίας, ευπαθείς ομάδες, γηροκομεία, επιβαρυμένες γειτονιές. Με διαμόρφωση ειδικών και φιλόξενων χώρων για «θετικούς», ώστε η καραντίνα να είναι πραγματική κι όχι σε κοινή στέγη, όπου η μεταδοτικότητα αγγίζει το 72%! Με ειδική βοήθεια σε ευπαθείς ομάδες και ηλικιωμένους, με αναβάθμιση και προσλήψεις για προγράμματα όπως το «Βοήθεια στο σπίτι», για δωρεάν διανομή τροφίμων, φαρμάκων, βασικών αγαθών.
4 Ενίσχυση και διεύρυνση της Πρωτοβάθμιας ΠερίθαλψηςΓια να υπάρξει πραγματική πρόληψη αλλά και «ανακούφιση» των νοσοκομείων, χρειάζεται μια δωρεάν αποκλειστικά δημόσια Πρωτοβάθμια Υγεία, με αποκλειστικά κρατική χρηματοδότηση, πλήρως ενταγμένη στο ΕΣΥ, οργανικά διασυνδεμένη με τα δημόσια νοσοκομεία. Με γιατρούς μόνιμους, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, με σοβαρές και πλήρεις δομές και προσανατολισμό στην πρόληψη.
- 5 Ενίσχυση της δημόσιας εκπαίδευσης
Άνοιγμα του συνόλου των δομών της εκπαίδευσης, με όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας. Ανώτερος αριθμός 15 μαθητές ανά τμήμα σε όλα τα σχολεία. Αν το υπουργείο είχε εκπονήσει από τον Ιούνιο ένα σχέδιο αξιοποίησης των κενών αιθουσών που υπάρχουν στα εν λειτουργεία σχολεία, η ένταση του προβλήματος θα είχε μειωθεί περίπου κατά 41%, όπως απέδειξε μελέτη του ΚΕΜΕΤΕ/ΟΛΜΕ. Επιπλέον, πρέπει να επαναλειτουργήσουν όλα τα σχολεία που έχουν κλείσει λόγω συγχωνεύσεων και καταργήσεων τμημάτων όλα τα μνημονιακά χρόνια. Να δοθούν σε σχολική χρήση δημοτικοί και κλειστοί δημόσιοι χώροι για την κάλυψη των αναγκών όλης της εκπαίδευσης, να ανεγερθούν νέα σχολεία χωρίς ΣΔΙΤ, αλλά με δημόσια δαπάνη. Όχι μονιμοποίηση και επέκταση του φιάσκου της τηλεκπαίδευσης. Άμεση πρόσληψη τουλάχιστον 50.000 μόνιμων εκπαιδευτικών.
- 6 Ενίσχυση των δημόσιων μέσων μεταφοράς
Αποφασιστική ενίσχυση των δημόσιων μέσων μαζικής μεταφοράς, με μαζικές προσλήψεις οδηγών, τεχνιτών κ.α. Άμεση κρατική χρηματοδότηση για αγορά ανταλλακτικών και νέων λεωφορείων, τρόλεϊ και συρμών, επισκευή των παροπλισμένων οχημάτων. Αύξηση συχνότητας δρομολογίων ώστε να αποφευχθεί το στοίβαγμα των επιβατών. Επίταξη των ΚΤΕΛ και των χιλιάδων τουριστικών λεωφορείων για την εξυπηρέτηση του λαού.
- 7 Προστασία και συνθήκες υγιεινής στους χώρους δουλειάς
Υγειονομική προστασία, με δαπάνη κράτους και εργοδοτών, όλων των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς, όπου συχνά δημιουργούνται εστίες υπερμετάδοσης. Τήρηση των υγειονομικών πρωτόκολλων με διαρκείς ελέγχους του ΣΕΠΕ, δωρεάν παροχή μέσων προστασίας και δωρεάν διενέργεια τεστ. Αυστηρές ποινές στους εργοδότες που δεν συμμορφώνονται.
- 8 Απαγόρευση απολύσεων, μέτρα υπέρ εργαζομένων-ανέργων
Νομοθετική απαγόρευση απολύσεων ειδικά εν μέσω πανδημίας, αξιοπρεπής δημιουργική εργασία με συλλογικές συμβάσεις και με πλήρη δικαιώματα για όλους. Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων. Δωρεάν πρόσβαση στα ΜΜΕ και αναστολή πληρωμών στους λογαριασμούς για ανέργους και εργαζόμενους σε αναστολή ή στο πρόγραμμα ΣΥΝεργασία. Επίδομα ανεργίας μέχρι την λήξη της ανεργίας, χωρίς όρους και προϋποθέσεις, ίσο με το βασικό μισθό, με πλήρη ασφαλιστικά και υγειονομικά δικαιώματα. Ειδική αναπλήρωση από το κράτος του συνόλου της απώλειας των μισθών των εργαζομένων, ανεξάρτητα από το είδος της εργασιακής τους σχέσης, αντί για τα ψίχουλα των 534 ευρώ της κυβέρνησης.
- 9 Κανένας πλειστηριασμός κατοικίας λαϊκών νοικοκυριών
Οριστική διακοπή κάθε πλειστηριασμού κατοικίας των λαϊκών νοικοκυριών. Διαγραφή χρεών λαϊκής οικογένειας. Διαγραφή χρεών σε τράπεζες και χρεώσεων ΔΕΚΟ σε φτωχούς αυτοαπασχολούμενους, αγρότες και μικροεπαγγελματίες για όσο κρατά η πανδημία.
- 10 Ελεύθερη συνδικαλιστική και κοινωνική δράση
Κατοχύρωση του συνταγματικού δικαιώματος του συνέρχεσθαι, ελεύθερη συνδικαλιστική δράση και μετακίνηση συνδικαλιστών. Δικαίωμα σε μαζικές συλλογικές διαδικασίες με τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας, σε διαδηλώσεις, σε απεργίες. Όχι στην καταστολή των εργαζομένων και της νεολαίας στους ανοιχτούς χώρους, στο όνομα της πανδημίας.
Λεφτά υπάρχουν στα κέρδη και για πολεμικές δαπάνες
Βαρύ τίμημα, όπως φαίνεται, καλείται να πληρώσει ο λαός και το υγειονομικό δυναμικό για την αποτυχία της κυβέρνησης να λάβει πραγματικά μέτρα θωράκισης της δημόσιας υγείας και της κοινωνίας συνολικά. Παρά το εκβιαστικό δίλημμα «αυτοπροστασία ή καραντίνα» και το προπαγανδιστικό αφήγημα της ατομικής ευθύνης, η κυβέρνηση δεν μπορεί να αποσείσει τις ευθύνες της και συνολικά του συστήματος για την διαφαινόμενη τραγωδία.
Η κυβέρνηση της ΝΔ με την ανοχή της συστημικής αντιπολίτευσης και την συνενοχή των «ει-δικών» της, προτιμά να δίνει δισεκατομμύρια σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς και επιδότηση επιχειρήσεων παρά σε προσλήψεις υγειονομικών, εκπαιδευτικών, προσωπικού ΜΜΜ και προμήθεια οχημάτων ΜΜΜ. Βάζει σε προτεραιότητα τα πετρέλαια, τους ανταγωνισμούς για τις ΑΟΖ και τα κέρδη, όχι την υγεία και τις ανθρώπινες ζωές. Ταυτόχρονα βιώνουμε μια περίοδο που το σύστημα βρίσκει την ευκαιρία να ρίξει «πιπέρι και στα λάχανα» : Με πρόσχημα την επιδημία αδίστακτα και αισχρά καταργεί εργατικές και δημοκρατικές κατακτήσεις πολλών δεκαετιών διαμορφώνοντας ένα μαύρο τοπίο χωρίς εργασιακά δικαιώματα και χωρίς δημοκρατικές ελευθερίες που σκοπεύει φυσικά να διατηρήσει σε μόνιμη βάση.
Είναι λοιπόν αναγκαία τώρα μια συνολική αγωνιστική αντεπίθεση από τον εργαζόμενο λαό. Για ζωή, υγεία κι ελευθερία. Για ανατροπή αυτής της ανάλγητης αντιλαϊκής ταξικής πολιτικής. Με αυτήν την πολιτική πρέπει να αναμετρηθούμε τώρα, όχι «μετά», μετά θα είναι αργά.
Για να γίνουν πράξη αυτά τα δέκα άμεσα αιτήματα, απαιτείται όχι απλώς η γραπτή διατύπωσή τους, αλλά η έμπρακτη μαζική διεκδίκησή τους από τον λαό και το μαχόμενο ταξικό εργατικό κίνημα. Απαιτείται η αμφισβήτηση της κυρίαρχης πολιτικής που ακόμα και στην πανδημία κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους.
Είναι επιτακτική ανάγκη ο αγώνας για αντικαπιταλιστική ανατροπή και ακύρωση όλων των αντεργατικών, αντιλαϊκών μέτρων, ώστε αυτή την κρίση να πληρώσει πραγματικά το κεφάλαιο. Γιατί λεφτά υπάρχουν στα κέρδη, στην αιματηρή αποπληρωμή του δημόσιου χρέους, στις πολεμικές δαπάνες, στα μυστικά κονδύλια των υπουργείων. Εάν δεν προχωρήσει η νέα, ληστρική «αγορά του αιώνα» των Ραφάλ και των φρεγατών, λεφτά φτάνουν και περισσεύουν για υγεία, παιδεία, περιβάλλον, κοινωνικά αγαθά – και ακριβώς το ίδιο ισχύει για την Τουρκία, της οποίας ο λαός επίσης στενάζει.
Εάν φορολογηθεί το μεγάλο κεφάλαιο που θησαυρίζει, οι τράπεζες που ετοιμάζονται για νέο γύρο αρπαγής λαϊκής περιουσίας, οι βιομήχανοι που δεν έσβησαν μηχανές, οι μεγαλέμποροι των σούπερ μάρκετ που σαν σύγχρονοι… μαυραγορίτες ελέγχουν πλέον όλη την αγορά, τότε θα βρεθούν χρήματα για αυξήσεις μισθών και επιδομάτων ανεργίας, για μόνιμες προσλήψεις, για νέες θέσεις δουλειάς. Εάν ανατραπούν οι ιδιωτικοποιήσεις του δημόσιου πλούτου και των υπηρεσιών, τότε θα γίνουν πιο φθηνά για όλους ρεύμα, τηλέφωνα, μετακινήσεις, με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες και όχι το κέρδος.