Δημήτρης Δεσύλλας
▸ Ταξικό περιεχόμενο έχουν τα «εργαλεία» της αναδιάρθρωσης – ο νέος επταετής προϋπολογισμός και το Ταμείο Ανάκαμψης
Η πανδημία του κορονοϊού και η περιβαλλοντική καταστροφή αποτελούν δύο αλληλένδετες πλευρές της δομικής κρίσης του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Εκδηλώσεις της εκρηκτικής πόλωσης πλούτου-φτώχειας, της οξυμένης αντίθεσης φύσης-κοινωνίας, του βιασμού της φύσης από τον άνθρωπο. Στις συνθήκες αυτές, η ΕΕ και οι αστικές κυβερνήσεις των χωρών-μελών αναπροσαρμόζουν και προωθούν για την επόμενη επταετία 2021-27 τις δικές τους απαντήσεις: Την «Πράσινη Συμφωνία» ή «Πράσινο Συμβόλαιο» της ΕΕ (Green Deal), τον νέο προϋπολογισμό, το «Ταμείο Ανάκαμψης» και τη νέα αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της ΕΕ, με στόχο να είναι προσαρμοσμένη στα προηγούμενα. Πρόκειται για «απαντήσεις» εντελώς ανεπαρκείς όσον αφορά στην αντιμετώπιση της κρίσης, με βαθύ ταξικό περιεχόμενο, με αβέβαιες χρηματοδοτήσεις, που μεταφράζονται σε μικρά ποσά και ασύστολη δημαγωγία. Συγκεκριμένα και συνοπτικά:
● Το «Πράσινο Συμβόλαιο» της ΕΕ. Προβλέπει τη σταδιακή μείωση των εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου» (κυρίως διοξειδίου του άνθρακα) με στόχο να γίνει η ΕΕ η πρώτη «κλιματικά ουδέτερη» περιοχή του πλανήτη ως το 2050. Με μεγάλες «πράσινες επενδύσεις» οι οποίες θα γίνουν από τους υπαίτιους για την περιβαλλοντική καταστροφή, δηλαδή τις πολυεθνικές της ενέργειας (ιδιωτική ηλεκτροπαραγωγή, εξορύξεις, ανεμογεννήτριες, υποδομές μεταφορών) και του αγροτοδιατροφικού τομέα.● Ο νέος Προϋπολογισμός της ΕΕ (2021-27), ύψους 1,074 τρισ. ευρώ (στην Ελλάδα αντιστοιχούν περίπου 40 δισ.). Αποτελεί το βασικό μηχανισμό πανευρωπαϊκής επιβολής της αντιλαϊκής πολιτικής και μάλιστα με «ψίχουλα» (1,1% του ΑΕΠ της ΕΕ) που κι αυτά τα πληρώνουν οι εργαζόμενοι μέσω του ΦΠΑ.
● Το «Ταμείο Ανάκαμψης» για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού, συνολικού ύψους 750 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 390 δισ. αφορούν επιχορηγήσεις και 360 δισ. δάνεια. Για την Ελλάδα, σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, προβλέπονται 19,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,5 δισ. σε δάνεια (σύνολο 32 δισ.).
Η αλήθεια είναι πως ΕΕ και κυβερνήσεις αθροίζουν αυθαίρετα τα ποσά του νέου προϋπολογισμού και του «Ταμείου Ανάκαμψης» (1,8 τρισ. ευρώ συνολικά και για την Ελλάδα 72 δισ.) και δημαγωγούν ασύστολα για «βαριά και ογκώδη πακέτα» (δήλωση Μητσοτάκη)! Κρύβουν ότι πρόκειται για εντελώς ανεπαρκή ποσά μπροστά στο μέγεθος της κρίσης, τα οποία μάλιστα βρίσκονται «στον αέρα» (θα τεθούν στη σύνοδο κορυφής τον Δεκέμβρη, λόγω των διαφωνιών και των βέτο). Κυρίως, κρύβουν ότι πρόκειται για αναδιανομή πλούτου υπέρ του κεφαλαίου και σε βάρος των εργαζομένων και των φτωχών χωρών και περιοχών της ΕΕ, για επιχορηγήσεις δηλαδή που –όταν δοθούν– θα συνοδευτούν από αυστηρούς όρους πολύχρονης μνημονιακής επιτήρησης. ● Η νέα αναθεώρηση της ΚΑΠ της ΕΕ. Μεταβατική για τη διετία 2021-22 και τελική για την 5ετία 2023-27. Παρά τις διαφωνίες που εκφράζονται στις διαπραγματεύσεις του λεγόμενου «τριγώνου» που γίνεται αυτή την περίοδο ανάμεσα στην κομισιόν, το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και το ευρωκοινοβούλιο (διαφωνίες που εκφράζουν ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις), ο «κοινός τόπος» των φιλο-ΕΕ πολιτικών δυνάμεων είναι ευρύτατος και περιλαμβάνει: Την περικοπή των επιδοτήσεων της ΚΑΠ και ταυτόχρονα τον αναπροσανατολισμό τους σε όφελος αποκλειστικά του αγροτοδιατροφικού κεφαλαίου και των μεγαλοαγροτών. Το μαζικό ξεκλήρισμα της φτωχομεσαίας αγροτιάς, μέσω και της αυστηροποίησης και πανευρωπαϊκής εφαρμογής του κακόφημου «Μητρώου Αγροτών» (ποιος θα θεωρείται και ποιος όχι ενεργός αγρότης). Το «πράσινο περιτύλιγμα» της ΚΑΠ, με διάθεση του 20% των άμεσων αγροτικών ενισχύσεων σε διάφορα ημίμετρα (αγροδασοπονία και δάσωση αγρών, βιολογική γεωργία, εναλλαγή καλλιεργειών, αμειψισπορές, αγραναπαύσεις, χαμηλή βόσκηση ζώων αντί για υπερβόσκηση κ.α.). Η νέα αναθεώρηση της ΚΑΠ θα συνοδευτεί από μεγαλύτερες δόσεις «πράσινης» δημαγωγίας και υποκρισίας, τη στιγμή που ΕΕ και κυβερνήσεις επιτρέπουν να κυκλοφορούν τα μεταλλαγμένα προϊόντα και τα νοθευμένα τρόφιμα. Κυρίως επιτρέπουν την ελεύθερη κυκλοφορία μέχρι το 2023 της καρκινογόνου ουσίας γλυφοσάτης (στο ζιζανιοκτόνο Roundup της πολυεθνικής Monsanto-Bayer)!
Είναι φανερό ότι επέρχεται μια συνολική αντεργατική και αντιαγροτική επιδρομή διαρκείας, που απαιτεί συνολική πολιτική αντιπαράθεση και σύγκρουση με ΕΕ-κυβέρνηση-κεφάλαιο, αλλά και ένα συνολικό πρόγραμμα ανατροπής, με αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο και κομμουνιστική προοπτική. Πρόγραμμα που θα περιέχει στην πρώτη γραμμή βασικά φιλοπεριβαλλοντικά αιτήματα και στόχους πάλης, όπως:
● Υπεράσπιση των συμφερόντων της φτωχομεσαίας αγροτιάς και των εργατών γης (ντόπιων και μεταναστών), σε διαχωρισμό από συμφέροντα και αιτήματα μεγαλοαγροτών.
● Κατάργηση της εξόρυξης ορυκτών καυσίμων, ιδιαίτερα σε σεισμογενείς περιοχές. Μαζική δωρεάν χρήση ήπιων εναλλακτικών μορφών ενέργειας με εργατικό έλεγχο.
● Προστασία, διατήρηση και ανάπτυξη των τοπικών παραδοσιακών ποικιλιών σπόρων και φυτών. Απαγόρευση μεταλλαγμένων σπόρων και προϊόντων, νοθευμένων τροφίμων καθώς και «μαϊμού οικολογικών» προϊόντων.
Το ευρωπαϊκό κεφάλαιο και το καπιταλιστικό οικοδόμημα επιχειρούν να αξιοποιήσουν στο έπακρο την κρίση της πανδημίας
● Περιορισμός της βιομηχανικής κτηνοτροφίας και της εκτροφής ζώων σε κλουβιά. Ενίσχυση της συνεταιριστικής βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας από μικροαγρότες.
● Απαγόρευση των επικίνδυνων για τον άνθρωπο φυτοφαρμάκων και χημικών λιπασμάτων. Ενίσχυση της φυσικής και βιολογικής λίπανσης.
● Προστασία των δασών από τη ληστρική εκμετάλλευση και τις βίαιες εκχερσώσεις πολυεθνικών, βιομηχάνων και καταπατητών. Αναδάσωση των καμένων δασών. Απαλλοτρίωση χωρίς αποζημίωση όλων των ιδιωτικών και εκκλησιαστικών δασών.
● Αρμονική συμβίωση του ανθρώπου και των λοιπών έμβιων όντων. Κατάργηση του κυνηγιού, των «σαφάρι», των ταυρομαχιών, των ιπποδρομιών, της εμπορίας και κατανάλωσης αγρίων ζώων, της εκτροφής γουνοφόρων ζώων. Κλείσιμο όλων των «ζωολογικών κήπων» και επιστροφή των φυλακισμένων ζώων στο φυσικό τους περιβάλλον.
Συνολικά, απαιτείται πάλη των εργαζομένων και της νεολαίας για την απελευθέρωση της αντίθεσης «φύσης-κοινωνίας» από τα δεσμά της αλλοτρίωσης, της καθυστέρησης, της εχθρότητας και της καταστροφής, ως καθολικό μέτρο και δείκτης για την ποιοτική αναβάθμιση της κοινωνίας και της φύσης.