Γεράσιμος Λιβιτσάνος
▸ Τυχοδιωκτική πλειοδοσία πατριωτισμού για τα 12 μίλια
Την εκτίμηση της ολοένα μεγαλύτερης όξυνσης της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις ολιγαρχίες Ελλάδας και Τουρκίας για τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που επαπειλείται να οδηγηθεί σε… άλλο επίπεδο φαίνεται να επιβεβαιώνει η έντονη φημολογία για πιθανό θερμό επεισόδιο τις τελευταίες ημέρες του Οκτωβρίου. Ανεξαρτήτως αν πρόκειται για σενάριο που θα επιβεβαιωθεί ή για διαρροές που στόχο έχουν τη διατήρηση της έντασης ανάμεσα στις δύο χώρες, είναι σαφές το ποια πολιτική υπηρετείται: Αυτή που έχει ως στόχο τη διατήρηση της υψηλής εποπτείας των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, την ίδια ώρα που οι λαοί θα πληρώνουν για νέους υπέρογκους εξοπλισμούς. Τόσο από τη μία όσο και από την άλλη πλευρά του Αιγαίου.
Η πολιτική που ακολουθείται από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και αυτή που ακολουθείται από το καθεστώς Ερντογάν είναι διαφορετικές ως προς την τακτική τους. Όμως έχουν ως κοινή συνισταμένη την ολοένα και πιο βαθιά εμπλοκή στους γεωστρατηγικούς ανταγωνισμούς που αναπτύσσονται στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η τουρκική πλευρά καθιστά ολοένα και πιο σαφείς τις προθέσεις της προκειμένου να αλλάξει το status quo που έχει διαμορφωθεί από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Πιέζοντας στην κατεύθυνση της αναθεώρησής της, είτε μέσω ενός διαλόγου υπό την εποπτεία της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, είτε μέσω της δημιουργίας τετελεσμένων. Οι συνεχείς κινήσεις του ερευνητικού πλοίου Oruc Reis και του «συμπληρωματικού» Kanuni εξυπηρετούν ακριβώς αυτό τον στόχο. Το ίδιο και ο συνεχής «πόλεμος των NAVTEX» ανάμεσα σε Τουρκία και Ελλάδα. Η πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης επιχειρεί με άλλους τρόπους να διαμορφώσει συνθήκες που να ευνοούν την εμπλοκή της στο ενεργειακό παιχνίδι με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Δεν κινείται κυρίως στη λογική των επιχειρησιακών απαντήσεων στην τουρκική τακτική αλλά στοχεύει στη διαμόρφωση διπλωματικών ερεισμάτων, όπως οι συμφωνίες που έχει κάνει με Ιταλία και Αίγυπτο για την οριοθέτηση των ΑΟΖ (μερική στη δεύτερη περίπτωση). Σε αυτή την τακτική περιλαμβάνεται και συμφωνία με την Αλβανία προκειμένου τυχόν διμερείς διαφορές για το ίδιο θέμα να παραπεμφθούν στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Το ίδιο δηλαδή σενάριο που επιθυμεί η κυβέρνηση να έχει η έκβαση της ελληνοτουρκικής διένεξης.
Η συνεχής όξυνση του αστικού ανταγωνισμού για τα κοιτάσματα, βάση για αντιδραστικές κατευθύνσεις
και στις δύο χώρες
Στο εσωτερικό της χώρας πάντως η υπόθεση αυτή συνεχίζει να αποτελεί τη βάση για την προώθηση μέτρων ενίσχυσης σειράς αντιδραστικών τομών. Είτε αυτές είναι η σκλήρυνση της στάσης στο μεταναστευτικό, είτε αφορά τα θέματα που σχετίζονται με τους εξοπλισμούς των οποίων το συνολικό κόστος παραμένει άγνωστο. Πλάι στην αγορά των περίφημων γαλλικών καταδιωκτικών τύπου Rafale, έχει προστεθεί και το κόστος της αναβάθμισης της βάσης της Σούδας, με τρόπο θα εξυπηρετήσει και τα αμερικανικά συμφέροντα.
Στο επίπεδο των πολιτικών συσχετισμών τώρα, σε λογικές… πατριωτικού πλειστηριασμού κινείται η αντιπολίτευση. Τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ, που ζητά την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια όσο και το ΚΙΝΑΛ με συνεχείς δηλώσεις της Φ. Γεννηματά για ανάσχεση της δραστηριότητας του Oruc Reis, προσδιορίζοντας μάλιστα στα 12 ναυτικά μίλια την απόσταση που θεωρεί εύλογη προκειμένου να πραγματοποιηθούν στρατιωτικές ενέργειες.