Δημήτρης Χατζηπαναγιώτου
Τα χρόνια περνάνε, αλλά οι μνήμες πρέπει να διατηρούνται. Ιδιαίτερα αυτές που αναφέρονται στον αντιδικτατορικό μας αγώνα 1967-1974 ενάντια στην αμερικανόδουλη χούντα των συνταγματαρχών. Είμαστε υποχρεωμένοι να ξαναφέρνουμε στη δημοσιότητα ηρωικές αντιστασιακές πράξεις, οι οποίες είχαν διαδραματιστεί στο εξωτερικό, αλλά δεν είχαν γίνει πολύ γνωστές τότε σ’ εμάς στην Ελλάδα, λόγω της λογοκρισίας που είχε επιβάλει το δικτατορικό καθεστώς.
Χρονολόγιο
1970, 2 Σεπτεμβρίου ● Η Ιταλίδα Έλενα Αντζελότι και ο Κύπριος Γιώργος Τσικουρής χάνουν τη ζωή τους όταν εκρήγνυται πρόωρα στο αυτοκίνητο που επιβαίνουν ο μηχανισμός που σχεδίαζαν να πυροδοτήσουν στην αμερικανική πρεσβεία.
1970, 19 Σεπτεμβρίου ● Ο Κώστας Γεωργάκης αυτοπυρπολείται, ξαπλωμένος στη μέση της πλατείας Ματτεότι της Γένοβα, με ανοιχτά τα χέρια και φωνάζοντας «Ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα» και «Το κάνω για την Ελλάδα μου».
2001, 20 Ιουλίου ● Ο Κάρλο Τζουλιάνι, που δολοφονείται από αστυνομικούς στη Γένοβα κατά διάρκεια των διαδηλώσεων ενάντια στην G8, ήταν ανιψιός της Έλενα Αντζελότι.
Αυτές τις μέρες συμπληρώθηκαν πενήντα χρόνια από δύο ηρωικές πράξεις κατά της αμερικανόδουλης δικτατορίας των συνταγματαρχών. Η πρώτη σημειώθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 1970, όταν η Ιταλίδα αγωνίστρια Έλενα Αντζελότι και ο Κύπριος αγωνιστής Γιώργος Τσικουρής, ήρθαν στην Αθήνα και στάθμευσαν το αυτοκίνητό τους έξω από τη «μόνη γιάφκα των τρομοκρατών», την αμερικάνικη πρεσβεία! Οι δύο αγωνιστές συνδέονταν με το Πατριωτικό Αντιδικτατορικό Μέτωπο (ΠΑΜ) και είχαν ως αποστολή τους να τοποθετήσουν εκρηκτικό μηχανισμό στην πρεσβεία. Δυστυχώς, πριν τον πυροδοτήσουν, η βόμβα εξερράγη μέσα στο αυτοκίνητο κι αυτοί έγιναν τα αθάνατα σύμβολα του αντιδικτατορικού αγώνα.
Η δεύτερη πράξη ηρωισμού και αυτοθυσίας εναντίον της χούντας ήταν η αυτοπυρπόληση στη Γένοβα της Ιταλίας του Έλληνα φοιτητή Κώστα Γεωργάκη, στις 19 Σεπτεμβρίου 1970, λίγες μόνο ημέρες μετά τον ηρωικό χαμό της Αντζελότι και του Τσικουρή. Ο Γεωργάκης αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ηρώων που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και την εθνική ανεξαρτησία της Ελλάδας. Είχε γεννηθεί στην Κέρκυρα το 1948 από δημοκράτες γονείς. Ο πατέρας του ήταν μέλος της Ένωσης Κέντρου και ο Κώστας στην Ιταλία είχε δραστηριοποιηθεί ως μέλος της νεολαίας του κόμματος, της ΕΔΗΝ. Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο Κέρκυρας το 1966 και την επόμενη χρονιά εγκαταστάθηκε στη Γένοβα. Αρχικά γράφτηκε στη Σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Πολυτεχνείου της πόλης, αλλά αργότερα άλλαξε κατεύθυνση σπουδών και γράφτηκε στη Γεωλογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γένοβας.
Το καλοκαίρι του 1968 επέστρεψε για διακοπές στην Κέρκυρα, οπότε οι μηχανισμοί της χούντας του δημιούργησαν τα πρώτα προβλήματα. Βρήκε μπροστά του εμπόδια για την αναβολή στράτευσης λόγω σπουδών, διότι είχε ήδη γίνει γνωστή, μέσω του χουντικού προξενείου στην Ιταλία, η αντιδικτατορική του δράση. Συγκεκριμένα, ο Γεωργάκης είχε οργανώσει πιο ενεργά και αποτελεσματικά την αντιδικτατορική αγωνιστική δράση των Ελλήνων φοιτητών, ως υπεύθυνος Τύπου και δημοσίων σχέσεων της ΕΔΗΝ Γένοβας. Την εποχή εκείνη, η ΕΔΗΝ είχε αναπτύξει σχέσεις πολιτικής αλληλεγγύης με το Ιταλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα αλλά και με το Κομμουνιστικό Κόμμα, το οποίο ήταν η μεγάλη ανερχόμενη δύναμη, η οποία το 1974 έφτασε στο απόγειο της εκλογικής της δύναμης, με το ποσοστό του 35% υπό την ηγεσία του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ.
Τον Ιούνιο 1970, ο ίδιος έδωσε συνέντευξη σε ιταλικό περιοδικό με θέμα την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, καθώς και για τις συνθήκες διαβίωσης των Ελλήνων φοιτητών στην Ιταλία. Αναφέρθηκε, ειδικότερα, στη δράση της Ιταλικής φασιστικής οργάνωσης «Λέγκα» – οργάνωση του σημερινού αρχηγού του ομώνυμου κόμματος Ματέο Σαλβίνι– που δρούσε με τη βοήθεια και την κάλυψη του τμήματος πολιτικών υποθέσεων του ελληνικού προξενείου στη Γένοβα. Το γεγονός αυτό έγινε αμέσως γνωστό στους χουντικούς υπαλλήλους-πράκτορες του προξενείου, οι οποίοι στράφηκαν κατά του εκδότη του περιοδικού. Ο τελευταίος επικοινώνησε με τον Γεωργάκη, ο οποίος του δήλωσε ότι «Τώρα πια μπορείτε να δημοσιεύσετε τη συνέντευξη με όνομα και επώνυμο. Δεν έχει πια σημασία. Ξέρω τι πρέπει να κάνω».
Τότε πήρε τη μεγάλη απόφαση να προχωρήσει στην ηρωική πράξη του: Να δώσει τη ζωή του για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Το βράδυ της Παρασκευής 18 Σεπτεμβρίου 1970, έγραψε ένα γράμμα στον πατέρα του, όπου δήλωνε απερίφραστα και με αγωνιστική αυτοπεποίθηση: «Οι αξίες της δημοκρατίας και της ελευθερίας είναι ανώτερες από τη ζωή του καθενός». Αλλά και στην επιστολή του προς το συναγωνιστή του Μιχάλη Γιαννακάκη, γράφει για τις πιέσεις που υφίσταται η οικογένειά του στην Ελλάδα από τους μηχανισμούς της χούντας. Τέλος, αναφέρεται σ’ αυτό που σκοπεύει να κάνει και εξηγεί ότι «είναι μια προσπάθεια αφύπνισης των λαών της Ευρώπης, καθώς και ότι έφτασε η ώρα που κάποιος πρέπει να δείξει το δρόμο για το “μεγάλο ναι” της αντίστασης απέναντι στους φασίστες».
Τα ξημερώματα της 19ης Σεπτεμβρίου 1970, ο Κώστας Γεωργάκης, ξαπλωμένος στη μέση της πλατείας Ματτεότι, με ανοιχτά τα χέρια και φωνάζοντας «ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα» και «το κάνω για την Ελλάδα μου», περιλούστηκε με πετρέλαιο και αυτοπυρπολήθηκε. Άφησε την τελευταία του πνοή το μεσημέρι της ίδιας ημέρας στο νοσοκομείο Σαν Μαρτίνο της Γένοβας.
Η χούντα προσπάθησε να αποσιωπήσει την είδηση του θανάτου του Γεωργάκη
Η είδηση του θανάτου του προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στη χούντα, η οποία κινητοποίησε τους μηχανισμούς της ΚΥΠ στην Ιταλία για να αποσιωπηθεί το τεράστιο αυτό γεγονός. Η κηδεία του έγινε στις 23 Σεπτεμβρίου 1970 στο νεκροταφείο Σταλιένο της ίδιας πόλης. Σε αυτήν παραβρέθηκαν εκατοντάδες άτομα. Το φέρετρο ήταν σκεπασμένο με την ελληνική σημαία, καθώς και με τη σημαία του συνδικάτου των ναυτεργατών της Γένοβας, ενώ έξω από τη φοιτητική εστία είχαν υψωθεί κόκκινες σημαίες και οι φοιτητές τραγουδούσαν τη Διεθνή.
Και δύο ιστορικές «λεπτομέρειες»: Πρώτον, στη μεγαλειώδη πανευρωπαϊκή διαδήλωση που έγινε στις 20 Ιουλίου 2001 στη Γένοβα κατά της G8, δολοφονήθηκε από σφαίρα αστυνομικών ο Ιταλός φοιτητής της Φιλοσοφικής Κάρλο Τζουλιάνι, ο οποίος ήταν ανιψιός της αγωνίστριας Έλενας Αντζελότι! Δεύτερον, σ’ εκείνη τη διαδήλωση συμμετείχε και η ελληνική «Αντικαπιταλιστική-Αντιιμπεριαλιστική Επιτροπή κατά του G8» με 125 μέλη της. Μεταξύ αυτών και μέλη των Οικολόγων-Εναλλακτικών που έδωσαν το μαχητικό τους παρών και αγωνίστηκαν για την κοινή συμπόρευση των αντικαπιταλιστικών δυνάμεων της εργασίας και της οικολογίας. Ήταν η μόνη από τις πέντε ελληνικέ ς αποστολές η οποία θυμήθηκε την ηρωική θυσία του Κώστα Γεωργάκη και τέλεσε πολιτικό μνημόσυνο στο νεκροταφείο Σταλιένο, όπου υπήρχε επιτύμβια στήλη προς τιμήν του. Κατέθεσε, επίσης, δάφνινο στεφάνι με τη φωτογραφία του.
