Γιώργος Μουρμούρης
▸Το Πριν συνομιλεί με μονογονεϊκή οικογένεια από τη Συρία που απειλείται με έξωση.
Η μητέρα της Μάγια έφτασε στο Νέο Κόσμο με τα δύο της παιδιά γύρω στις 7 το απόγευμα. Ήμασταν εκεί από νωρίτερα με τον Ομάρ, σε ένα από τα καφέ δίπλα στη στάση του τραμ. Πρόσφυγας από τη Συρία και ο ίδιος και γνωστός της οικογένειας, θα βοηθούσε στη μετάφραση από τα αραβικά. Η Μάγια, αν και μόλις 13 ετών και έχοντας ζήσει λιγότερα από τρία χρόνια στην Ελλάδα, έχει πάει στο σχολείο και μιλά αρκετά καλά ελληνικά. Στην ώρα που θα ακολουθούσε, με τη βοήθεια του Ομάρ, θα αφηγούταν όσο καλύτερα μπορούσε την ιστορία της οικογένειάς της, τεσσάρων παιδιών από τη Συρία και της μητέρας τους που απειλούνται με έξωση από το διαμέρισμά τους, όπως και περίπου 11.000 ακόμα άνθρωποι που, σαν να τιμωρούνται επειδή γλίτωσαν από τον πόλεμο, εξωθούνται σε υποχρεωτική αστεγία.
Η Μάγια μεγάλωσε όπως περίπου θα μεγάλωνε σε μια μέση ελληνική οικογένεια στα τέλη της δεκαετίας του 2000. Φωτογραφίες στο κινητό της μητέρας της: Η Μάγια με τη μικρή της αδελφή, με τα μεγαλύτερα αδέλφια της, ο μπαμπάς, η μαμά, θείοι, θείες, το σπίτι, η γάτα. Θα μπορούσα να βλέπω την οικογένειά μου. Για την 13χρονη προσφύγισσα δεν ξέρω πόσο μακριά μπορεί να μοιάζει εκείνη η παιδική ηλικία. Ο πατέρας της κλήθηκε στον στρατό ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου. Πάνε αρκετά χρόνια από τότε και δεν έχουν μάθει νέα του: Δεν ξέρουν αν είναι ζωντανός ή νεκρός. Τα τέσσερα παιδιά με τη μητέρα τους πέρασαν στην Τουρκία και από εκεί στην Ελλάδα. Έφτασαν στη χώρα μας τον Νοέμβριο του 2017. Έμειναν για τρεις μήνες στη Μόρια και στη συνέχεια στον καταυλισμό της Θήβας. Ως ευάλωτη ομάδα, η οικογένεια έλαβε στέγη με πρόγραμμα του ΟΗΕ τα τελευταία δύο χρόνια. Τον τελευταίο χρόνο οι τέσσερίς τους ζουν σε ένα διαμέρισμα στην Αχαρνών.
Ζουμ άουτ: Στις 7 Μαρτίου ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Νότης Μηταράκης, σε συνέντευξή του στο ΣΚΑΪ αναφέρει μεταξύ άλλων: «Με τροπολογία που ψηφίστηκε χθες, διακόπτει η χώρα μας εντός 30 ημερών και την παροχή φιλοξενίας και την παροχή επιδομάτων για όσους παίρνουν άσυλο. Από εκεί και πέρα, έχουν την υποχρέωση να δουλέψουν για τα προς το ζην. Αυτό κάνει τη χώρα μας λιγότερο θελκτικό προορισμό για τις μεταναστευτικές ροές». Λόγω του κορονοϊού, το «τελεσίγραφο» για απομάκρυνση από σπίτια και κέντρα «φιλοξενίας» μετατέθηκε για την 1η Ιουνίου. Αντίστοιχη διαδικασία, με ελαφρώς μεγαλύτερο χρονικό πλαίσιο, προέβλεπε και διάταξη επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Στην οικογένεια της Μάγια έχει ήδη επιδοθεί το χαρτί της έξωσης, η μητέρα της όμως αρνήθηκε να το υπογράψει. Κράτησε τα κλειδιά και έκλεισε το τηλέφωνό της. Έχουν περάσει από τον Αύγουστο του 2019 συνέντευξη για παροχή ασύλου. Η γνωμοδότηση ήταν θετική, ωστόσο, σχεδόν έναν χρόνο αργότερα δεν έχουν λάβει ταυτότητα ή ταξιδιωτικά έγγραφα ούτε υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Τους τελευταίους μήνες κόπηκε και το επίδομα του ΟΗΕ. Πού να πάνε;
«Αν ο πατέρας μας ήταν μαζί μας, θα βοηθούσε. Η μητέρα μας μόνη της δεν μπορεί. Χρειαζόμαστε λεφτά, φαΐ, ρούχα. Δεν μπορεί να μας αφήνει», μας λέει η Μάγια. «Από το σπίτι δεν θα φύγουμε. Πού να πάμε; Και να μπορούσαμε δεν θα μας νοίκιαζαν διαμέρισμα, υπάρχει ρατσισμός», λέει η μητέρα της και αφηγείται ένα περιστατικό που έλαβε χώρα σε δημόσια υπηρεσία, όταν υπάλληλος σεκιούριτι ωρυόταν φωνάζοντάς της «φύγε, φύγε», μέχρι να φύγει κλαίγοντας.
Ρωτάμε τη Μάγια και τη μητέρα της αν έχουν ζήσει άλλα περιστατικά ρατσισμού στη γειτονιά. «Στην αρχή είχαμε κάποια θέματα. Μετά μας μάθανε και δεν είχαμε προβλήματα», λέει η Μάγια, που και η ίδια στο σχολείο βίωσε κάποια περιστατικά ρατσισμού, κυρίως, όσο παράδοξο ή κυνικό και αν ακούγεται, από παιδιά βαλκάνιων μεταναστών.
Θέτουμε στον Ομάρ και στη μητέρα της Μάγια το πάγιο ερώτημα των εν Ελλάδι «δεν είμαι ρατσιστής, αλλά»: Γιατί δεν μείνατε στην Τουρκία και ήρθατε στην Ελλάδα; Η έκφραση στο πρόσωπό τους θα αρκούσε ως απάντηση. «Στην Τουρκία έχει πέντε εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία. Υπάρχει ρατσισμός με τους αραβόφωνους. Μας λένε “φύγε, φύγε”», εξηγούν.
«Δεν ήρθαμε γιατί θέλουμε να μείνουμε εδώ, ήρθαμε γιατί δεν μπορούμε να μείνουμε στη Συρία»
«Δεν ήρθαμε γιατί θέλουμε να μείνουμε εδώ, ήρθαμε γιατί δεν μπορούμε να μείνουμε στη Συρία. Φύγαμε από τη Συρία λόγω του πολέμου. Θεώρησα ότι θα ήταν καλύτερα για τα παιδιά, από τη στιγμή που λείπει ο σύζυγός μου», μας λέει η μητέρα της Μάγια και θυμίζει τότε που «υπήρχε πόλεμος στην Ελλάδα και πολλοί Έλληνες ήρθαν στη Συρία», αναφερόμενη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η Μάγια μαθαίνει μουσική. Μου δείχνει φωτογραφίες με ένα εμφώνιο που μοιάζει τεράστιο στην αγκαλιά της. Στο σπίτι έχει δύο κουνελάκια. Μου εξηγεί ποια φαγητά μοιάζουν στην Ελλάδα και τη Συρία. Η Μάγια και η οικογένειά της πρέπει να μείνουν στο σπίτι τους.