Αναπληρωτής καθηγητής Ογκολογικών Επιστήμων στην Ιατρική Σχολή Μάουντ Σάιναι στη Νέα Υόρκη Οι κοινωνίες προβληματίζονται, ενώ όταν έρθει η ώρα για τον λογαριασμό θα ζητήσουν αλλαγή πλεύσης, εκτιμά μιλώντας στο Πριν ο Π. Πουλικάκος, ο οποίος ζει και εργάζεται σε μια πόλη που βρίσκεται ήδη το επίκεντρο της πανδημίας. Τονίζει, δε, πως η αντίδραση του Τραμπ δεν οφείλεται στην προσωπική του αδυναμία ή παραξενιά, αλλά στη βαθιά ριζωμένη αντίληψη που υπάρχει στους Ρεπουμπλικάνους. Συνέντευξη στον Γιώργο Κρεασίδη Τι συμβαίνει στη Νέα Υόρκη και τις ΗΠΑ; Η κυβέρνηση ουσιαστικά πιάστηκε στον ύπνο. Όχι εξαιτίας προσωπικής αδυναμίας του Τραμπ, αλλά λόγω της αντίληψης των Ρεπουμπλικάνων ότι οι πολιτικές για την υγεία και περιβάλλον είναι πεταμένα λεφτά. Πρόσφατα, διαλύθηκε η αρμόδια κρατική αρχή για τις επιδημίες. Οι πολιτείες που ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι άργησαν στη λήψη μέτρων. Η επίκληση της προτεραιότητας της οικονομίας γύρισε μπούμερανγκ. Στα νοσοκομεία της Νέας Υόρκης οι ελλείψεις είναι τεράστιες, ενώ είμαστε ακόμα στην αρχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα νεκροτομεία είναι πλέον πλήρη και χρησιμοποιούνται φορτηγά ψυγεία. Αντίστοιχη καθυστέρηση είχαμε και στο τεστ που θέλει πέντε μέρες. Ευθύνη της κυβέρνησης Τραμπ είναι η ενίσχυση της προετοιμασίας του υγειονομικού συστήματος για αυτό που έρχεται. Αυτή αφορά την προμήθεια για αναπνευστήρες και τα μέτρα προστασίας των υγειονομικών, που είναι η αχίλλειος πτέρνα, κυρίως μάσκες και ολόσωμες στολές. Η καθυστέρηση είναι απαράδεκτη, αν μιλάμε για το 2020. Αναδεικνύεται σε κρίσιμη παράμετρο η ασφάλεια των υγειονομικών; Πολύ σημαντική, καθώς έτσι διασφαλίζεται ότι δε θα εξαπλώνεται ο ιός. Οι υγειονομικοί εκτίθενται σε μεγάλο ιικό φορτίο, με ασθενείς που είναι βαριά, σε διασωλήνωση κλπ. Όταν κολλάνε, το μεταφέρουν στο χώρο τους, στην οικογένειά τους, αλλά και μέσα στο νοσοκομείο, σε προσωπικό και άλλους ασθενείς. Το είδαμε αυτό στην Ιταλία. Μπορούμε να μιλήσουμε για όρια ή και χρεοκοπία μιας νεοφιλελεύθερης αντίληψης για τη δημόσια υγεία και συνολικά; Είναι προφανές ότι δοκιμάζεται η νεοφιλελεύθερη λογική, καθώς η δημόσια υγεία από θέμα συζήτησης γίνεται σήμερα εκρηκτικό αίτημα των κοινωνιών. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον κορονοϊό με έκτακτα μέτρα, μια νοοτροπία που αγνοεί την προετοιμασία των κοινωνιών. Υπάρχει και μία ιδεολογική διαπάλη. Κάθε απόγευμα βγαίνει ο Τραμπ και αναφέρει ποιοι επιχειρηματίες παρέχουν βοήθεια. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι η Τζένεραλ Μότορς, μέχρι να εκδοθεί το διάταγμα να παράξει αναπνευστήρες, όχι μόνο δεν άλλαζε την παραγωγή της, αλλά συνέχιζε να παζαρεύει την τιμή. Ο Τραμπ έκανε κάτι που ο ίδιος και το πολιτικό σύστημα δεν το ήθελαν. Υπάρχει ιδεολογική ρωγμή. Αναδεικνύεται πως, εάν δεν πάρουμε μέτρα για την υγεία έγκαιρα, θα πληρώσουμε τίμημα. Το νέο στοιχείο είναι η συλλογική εμπειρία ότι είναι δυνατόν να παρθούν τα μέτρα, ακόμα και τώρα. Θα επηρεάσει πολύ τις συνειδήσεις το γεγονός ότι αν και υπάρχει ανταγωνισμός στις σύγχρονες κοινωνίες, εμφανίζεται και ένα είδος συνεργασίας, μέσα στις κοινωνίες και ανάμεσα στα κράτη. Υπάρχει, επίσης, μια συζήτηση που συνδέει την ανάπτυξη επιδημιών (Sars, Mers, νέος κορωνοϊός) με το γεγονός ότι η καπιταλιστική ανάπτυξη εισβάλλει στην άγρια ζωή, ερχόμαστε σε επαφή με ιούς που κανονικά θα περνούσαν δυσκολότερα στον άνθρωπο. Ίσως η μαζική βιομηχανοποιημένη εκτροφή ζώων, που λειτουργούν ευκολότερα ως ξενιστές, είναι ο κρίκος. Μια άλλη πλευρά είναι τα κολοσσιαία πυκνοκατοικημένα αστικά κέντρα, όπως η Νέα Υόρκη και Λονδίνο, όταν άλλες μικρότερες πόλεις, με προάστια, όπως το Σιάτλ και η Βοστόνη, παρότι εκεί ξεκίνησε ο ιός νωρίτερα, ακολουθούν μία καλύτερη πορεία. Οι κοινωνίες θα ζητήσουν αλλαγή πλεύσης, ειδικά όταν θα γίνει ο λογαριασμός.
Στην Ελλάδα, τα μέτρα της κυβέρνησης αποδεικνύουν ότι προσπαθεί να βρει έναν ρόλο για την αστυνομία σε κάθε είδους κρίση
Πόσο αποτελεσματική είναι τελικά η «κοινωνική απομόνωση» στη Νέα Υόρκη; Η πόλη έχει αδειάσει, πάρα πολύς κόσμος έχει φύγει σε εξοχικά, στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Με λιγότερο κόσμο, μισοάδεια τα κτίρια, σου δημιουργεί μια αίσθηση πολύ διαφορετική. Αυτό έχει και ταξική διάσταση, αφού δεν έχουν φύγει οι εργαζόμενοι στα σούπερ μάρκετ, στα εστιατόρια με ντιλίβερι κ.α. Σημαντικό στοιχείο που θα κρίνει την αποτελεσματικότητα των μέτρων είναι το κατά πόσο η κοινωνία τα υιοθετεί συνειδητά, όχι απλώς εφαρμόζοντας όσα αποφασίζονται. Στη Νέα Υόρκη δεν υπάρχει εμφανής ρόλος της αστυνομίας, υπάρχουν συστάσεις, ο κόσμος σε γενικές γραμμές τηρεί τα μέτρα, Εξάλλου αυτά λειτουργούν στατιστικά, για τον περιορισμό της κυκλοφορίας του ιού, κι όχι στο επίπεδο του ενός εκάστου. Το κρίσιμο είναι η διαχείριση των περιστατικών από το δημόσιο υγειονομικό σύστημα. Στην Ελλάδα, το θέμα νομίζω αφορά τη συντηρητική γραμμή, η οποία προσπαθεί οπωσδήποτε να βρει ένα ρόλο για την αστυνομία σε κάθε είδους κρίση. Πώς εξελίσσεται η επιδημία; Σε ποιο σημείο είμαστε και τι μπορούμε να ελπίζουμε; Υπάρχουν ερωτηματικά αναπάντητα. Κατά πόσο οι ασυμπτωματικοί μεταδίδουν τον ιό, ειδικά οι νεότερες ηλικίες — καθώς αυτό συνδέεται με την επιστροφή στα σχολεία και τη δουλειά. Γιατί εμφανίζονταν γεωγραφικά διαφορές στην έξαρση του ιού, ανάμεσα στην βόρεια και τη νότια Ιταλία, ίσως εξηγείται από τις διαφορές κλίματος και θερμοκρασίας. Σε ό,τι αφορά το εμβόλιο, δεν μπορούμε να μιλάμε για μαζική εφαρμογή πριν τουλάχιστον 16-18 μήνες. Γίνονται δοκιμές, καθώς υπάρχει ένας ισχυρός εμπειρικός χαρακτήρας στο εμβόλιο. Άμεσα και μεσοπρόθεσμα, αυτό που θα βοηθήσει είναι η αξιοποίηση των αντισωμάτων όσων έχουν αποθεραπευτεί. Το μαζικό τεστ είναι πλευρά της λύσης. Με τη δυνατότητα για γρήγορο τεστ θα φαίνεται ποιος έχει ανοσοποηθεί, θα μπορεί να πάει στη δουλειά του και οι υγειονομικοί αντίστοιχα στην πρώτη γραμμή. Αυτός δεν κολλάει άλλους, ούτε ο ίδιος προσβάλλεται για το άμεσο διάστημα. Το δε πλάσμα από αυτούς τους ανθρώπους, αν έχει μεγάλο φορτίο αντισωμάτων, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πάσχοντες. Φάρμακα υπάρχουν διάφορα, δοκιμάζονται και χορηγούνται. Είναι δυο κατηγοριών, αυτά που προσπαθούν να επιτεθούν στις πρωτεΐνες του ιού και εκείνα που έχουν στόχο να μετριάσουν την φλεγμονή, που είναι η απάντηση του οργανισμού.