Δωρεές που κρύβουν τα μεγάλα δώρα στο κεφάλαιο

Δημήτρης Σταμούλης Την ανάγκη να ευχαριστήσει δημοσίως την «ελληνική επιχειρηματική τάξη» (sic) ένιωσε ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, για τις δωρεές της προς το Εθνικό Σύστημα Υγείας, καθώς, όπως είπε σε συνέντευξή του στην Καθημερινή, «ήταν πράγματι πολλές». Αν και παραδέχτηκε ότι «θα μπορούσαν προφανώς να ήταν περισσότερες», εκτίμησε πως «έγιναν σημαντικές κινήσεις από επιφανείς Έλληνες επιχειρηματίες και ιδρύματα», ενώ δεν παρέλειψε να δηλώσει την… ευχάριστη έκπληξή του «από τη συνέπεια επιχειρηματιών ως προς τις φορολογικές και ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις». Κι ας ακολούθησε πογκρόμ αντεργατικών μέτρων, με την αρωγή της κυβέρνησης, στους χώρους εργασίας του ιδιωτικού τομέα με δεκάδες χιλιάδες απολύσεις, εκατοντάδες χιλιάδες αναστολές συμβάσεων εργασίας, μειώσεις μισθών, και πολλά… δώρα, μέσω των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, με φορολογικές, ασφαλιστικές, δανειακές και λοιπές ελαφρύνσεις προς όφελος του κεφαλαίου. Βιομήχανοι, εφοπλιστές, κατασκευαστές, μεγαλέμποροι, μπορεί να έχουν λάβει τη μερίδα του λέοντος από τα μέτρα της κυβέρνησης, ωστόσο επιχειρούν να έρθουν στο προσκήνιο και ως… φιλεύσπλαχνοι «ευεργέτες» της δημόσιας υγείας, προβαίνοντας σε διάφορες δωρεές είτε σε υγειονομικό εξοπλισμό, είτε σε χρήμα. Εκεί που μας έσωζε το δημόσιο ΕΣΥ και οι αγωνιζόμενοι υγειονομικοί, έπρεπε να αναδυθεί στο προσκήνιο η ευαγής τάξη των ελεημόνων πλουσίων για να αντιστραφούν οι εντυπώσεις. Με ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια: αναγκαία η «ιδιωτική πρωτοβουλία», ελκτικό κοινωνικό προφίλ, «καλά λόγια» από υπουργούς και αστικά κόμματα, έμμεση και τσάμπα διαφήμιση. Αλλά και ένα ηγεμονικό πλασάρισμα ως «παράσιτα» πάνω στο σώμα του δημόσιου τομέα για πιο αποτελεσματική αφαίμαξή τοy μέσω ΣΔΙΤ και άλλων μορφών «συνεργασίας». Είναι όλοι εκείνοι που απαιτούν νέα μέτρα στήριξης από τον κρατικό προϋπολογισμό, προτείνουν «δανεισμό εργαζομένων» και ανταλλαγή… εκμετάλλευσης, απαιτούν κατάργηση ακόμα και των καλοκαιρινών αδειών, προλειαίνουν το έδαφος για τσουνάμι απολύσεων μετά το πέρας του 45ήμερου «απαγόρευσης». Ζητούν γενίκευση ελαστικής εργασίας, μαζικές μειώσεις μισθών, ακόμα και επαναφορά του υποκατώτατου μισθού των 525 ευρώ. Τσάμπα.. δωρητές οι επιχειρηματίες,  η φορολόγησή τους θα πέσει από το 28% στο 20%! Την ικανοποίησή του για την ανταπόκριση των επιχειρήσεων στο κάλεσμά του ανακοίνωσε το «Δίκτυο Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Αρωγής για την ενίσχυση των δημόσιων νοσοκομείων», κάνοντας λόγο για ποσό 650.000 ευρώ, ενώ ο πρόεδρος του ΣΕΒ Α. Σαββάκης έκανε λόγο για δωρεές που ανέρχονται σε 1,7 εκατ. ευρώ, μιλώντας για «συγκινητική ανταπόκριση των επιχειρήσεων-μελών μας». Ανάλογες δωρεές, σε χρήμα ή εξοπλισμό, ανακοινώνονται διαρκώς, εν μέσω της πανδημίας του κορονοϊού στην Ελλάδα, διαμορφώνοντας μια εικόνα «ευγενούς εθελοντικής προσφοράς» από μια σειρά επιχειρήσεων και επιχειρηματιών. Το εντυπωσιακό είναι ότι ούτε αυτές τις δωρεές δεν θέλει από μόνη της να διαχειριστεί η κυβέρνηση της ΝΔ που δήθεν κόπτεται για τη δημόσια υγεία. Γι’ αυτό ανέθεσε σε ιδιωτική εταιρεία αυτήν την αποστολή, στην Deloitte, μια από τις λεγόμενες «Big Four» στον τομέα της παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών. Έτσι, όποια επιχείρηση θελήσει να προσφέρει τον… οβολό της, δεν θα απευθύνεται στο υπουργείο Υγείας ή κάποιον άλλο κρατικό φορέα, αλλά απευθείας στην ελληνική θυγατρική της πολυεθνικής! Ίσως ακολουθήσουν «δουλεμπορικές» εταιρείες για να προσλάβουν «έκτακτους» γιατρούς και νοσηλευτές, εάν χρειαστεί να αξιοποιηθούν όλες αυτές οι δωρεές. Ποιος ξέρει, ίσως και να πεταχτούν σε αποθήκες ή να σαπίσουν στα αζήτητα. Το ζήσαμε άλλωστε μετά την Ολυμπιάδα του 2004… Ποιοι είναι όμως οι επιχειρηματικοί όμιλοι που αποφάσισαν να συνδράμουν το ΕΣΥ και τι ακριβώς προσφέρουν; Πρόκειται για μια αυθόρμητη κίνηση «αλληλεγγύης» ή επιδιώκουν κάτι; Υπάρχουν φορολογικά οφέλη; Ποια είναι η επίδραση τέτοιων ενεργειών στο κοινωνικό προφίλ τους; Αυτά που δίνουν, πόσο ισοσκελίζουν όλα όσα έχουν λάβει επί σειρά ετών από τους κυβερνώντες; Θα επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στα πιο πάνω ερωτήματα. Οι ενεργειακές επιχειρήσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ήταν από τις πρώτες που ανακοίνωσαν εκπτώσεις και προσφορές για την περίοδο της κρίσης προς τους καταναλωτές, παράλληλα με προσφορές τους προς το ΕΣΥ. Ωστόσο οι προσφορές τους είναι και ίδιες –σαν να ήταν συνεννοημένες– και πενιχρές. Η ΔΕΗ, για ένα τρίμηνο, προσφέρει δωρεάν πάγιο για όλους τους πελάτες χαμηλής τάσης και μικρές εκπτώσεις στο ρεύμα. Επιπλέον, αποφάσισε να προβεί σε δωρεά ύψους 5 εκατ. ευρώ για να καλυφθούν ανάγκες σε ιατρικό υλικό. Εδώ όμως πρόκειται για μεγάλη απάτη που την ομολόγησε ο υπουργός Ενέργειας Κ. Χατζηδάκης, λέγοντας: «Για να το σκεφτούμε όλοι καλά τι κάνει η ΔΕΗ: Παίρνει 0,8€ από τους λογαριασμούς του καθενός μας κάθε χρόνο, μαζεύει 5 εκατομμύρια –γιατί έχει 6,5 εκατ. πελάτες– και στηρίζει το ΕΣΥ»! Να θυμίσουμε πως από 1/9/2019 ανακοινώθηκαν αυξημένα τιμολόγια οικιακής κατανάλωσης και παγίου, ενώ μειώθηκε η έκπτωση συνέπειας στο 5% από 10%. Τα ΕΛΠΕ ανακοίνωσαν πως διαθέτουν «εκατ. ευρώ για αγορά ιατρικού εξοπλισμού» και ότι από κοινού με την AEGEAN καλύπτουν το κόστος πτήσεων μεταφοράς ιατροφαρμακευτικού υλικού από Κίνα κ.α. Πρόκειται για ψίχουλα, όταν μόνο στο γ΄ τρίμηνο του 2019 ανακοίνωσε καθαρά κέρδη 90 εκατ. ευρώ. Η Motor Oil δώρισε 50 αναπνευστήρες για ΜΕΘ, κι ας είχε το 2019 καθαρά κέρδη 224 εκατ. ευρώ. Αμφότερα τα δύο διυλιστήρια έδειξαν όψιμο ενδιαφέρον για το σύστημα υγείας. Ας μην ξεχνάμε πως φέτος τον Φλεβάρη, μετά από έκρηξη σε ιατρείο των εγκαταστάσεων της Motor Oil δεν υπήρχαν διαθέσιμες κλίνες ΜΕΘ για τους τέσσερις βαριά τραυματισμένους εργάτες! Μάλιστα, δύο εγκαυματίες παρέμειναν εκτός ΜΕΘ για ένα 24ωρο. Ενώ ανάλογο εγκληματικό παρελθόν έχουν και τα ΕΛΠΕ, όταν το 2015 σε έκρηξη στον Ασπρόπυργο σκοτώθηκαν τέσσερις εργάτες. Ποια προσφορά έκαναν όλα αυτά τα χρόνια στο ΕΣΥ; Η Mytilineos προσέφερε 65 αναπνευστήρες ΜΕΘ, όταν στο 9μηνο 2019 είχε τζίρο 1,5 δισ. και καθαρά κέρδη 120 εκατ. Άλλες ιδιωτικές εταιρείες ρεύματος είτε προσέφεραν έκπτωση 5% στην τιμή για 1 μόλις μήνα και δωρεάν πάγιο (Elpedison, ΝRG, ΖενίΘ, Volton), είτε χάρισαν ΦΠΑ ενός μήνα (Ήρων), είτε αγόρασαν εξοπλισμό (ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ). «Πρωτεύοντα» ρόλο στην υπόθεση των δωρεών έπαιξαν και μια σειρά από ιδρύματα. Το Ίδρυμα Στ. Νιάρχου (ΙΣΝ) προσέφερε 100 εκατ. δολ. με τον πρωθυπουργό να το εξαίρει για τη «γενναιόδωρη προσφορά». Το ΙΣΝ εξελίσσεται σε «εθνικό ευεργέτη» στον χώρο της υγείας, καθώς έχει αναλάβει την κατασκευή και τον εξοπλισμό τριών νοσοκομείων (Κομοτηνή, Θεσσαλονίκη, Σπάρτη) και την ενίσχυση του «Ευαγγελισμού» με επιπλέον κλίνες ΜΕΘ-ΜΑΦ, ενώ προμήθευσε το ΕΚΑΒ με δύο νέα αεροπλάνα και δύο ελικόπτερα για αεροδιακομιδές. Εκεί όπου δεν φτάνει το χέρι του κράτους, αναλαμβάνουν τα ιδρύματα και οι επιχειρηματίες! Και έπονται οι… ΣΔΙΤ. Επίσης, το Ίδρυμα Κανελλοπούλου έδωσε ένα εκατ. ευρώ, το ίδρυμα Λάτση εξοπλισμό για ΜΕΘ στο Λάτσειο Κέντρο Εγκαυμάτων (Θριάσιο) και η οικογένεια Αγγελόπουλου ένα εκατ. ευρώ. Από κοντά και μεγάλοι ιδιωτικοί όμιλοι, οι οποίοι, αφού εξασφάλισαν 1.800 ευρώ για κάθε κλίνη ΜΕΘ, «ανταπόδωσαν» με δώρο-άδωρο. Κι αυτό, γιατί οι διάφορες κλίνες ΜΕΘ που προσέφεραν ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών ή η Ευρωκλινική δεν χρειάστηκαν. Οι ιδιωτικές ασφαλιστικές διαλάλησαν την «πραμάτεια» τους σε ασφαλιστήρια υγείας, προσφέροντας 150.000 ευρώ μέσω της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών και κλίνες ΜΕΘ (Ιντεραμέρικαν). Η Lamda Development (The Mall) που ετοιμάζεται για το μεγάλο φαγοπότι στο Ελληνικό και είχε καταγράψει κέρδη 50 εκατ. το 2019, προσέφερε (άγνωστο) χρηματικό ποσό. Ο όμιλος AVAX με περσινά κέρδη 8,8 εκατ. ευρώ, η Παπαστράτος (κέρδη 22,65 εκατ. ) και η Καρέλιας (αυξημένα κατά 44% κέρδη, στα 79 εκατ.) προσέφεραν αναπνευστήρες. Πολλές άλλες εταιρείες προσέφεραν με κριτήριο την τοπική… αγορά. Η Green Cola από την Ορεστιάδα έδωσε υλικό στο νοσοκομείο Έβρου, η Βίκος συνέβαλε στην ανακαίνιση της Παιδιατρικής Μονάδας του «Χατζηκώστα» Ιωαννίνων, η «Όλυμπος» ενίσχυσε νοσοκομεία πόλεων όπου έχει παραγωγικές μονάδες, η ΜΕΒΓΑΛ έκανε δωρεά στην Ιατρική ΑΠΘ, η Κρι-Κρι στο νοσοκομείο Σερρών. Άλλες εταιρείες «διαφήμισαν» προϊόντα τους, όπως η Σαρακάκης που έδωσε στη ΓΓ Πολιτικής Προστασίας λεωφορεία και φορτηγά, ενώ στη λίστα των δωρητών φιγουράρουν σούπερ μάρκετ, αλυσίδες ηλεκτρικών συσκευών, ακόμα και online εταιρείες ντελίβερι. Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στην «προσφορά» των εφοπλιστών που μέσω της Ένωσής τους προσέφεραν 10 εκατ. ευρώ και εξοπλισμό, ενημερώνοντας ότι στην «ενίσχυση του ΕΣΥ» συμμετείχαν 120 μέλη της ναυτιλιακής κοινότητας (80.000 ευρώ έκαστος κατά μέσο όρο), ενώ οι Β. Μαρινάκης και Α. Φράγκου, μαζί με την ΙΟΝ, ανέλαβαν τα έξοδα ανάπτυξης 12 κλινών ΜΕΘ στο ΓΚΝ Νίκαιας. Εκατοντάδες εκατομμύρια φοροαπαλλαγών στο κεφάλαιο Τα όσα προσφέρει το κεφάλαιο μέσω δωρεών εταιρειών, ιδρυμάτων ή και φυσικών προσώπων προς τα δημόσια νοσοκομεία είναι απειροελάχιστα σε σχέση με όσα τους προσφέρει το Δημόσιο για να αυξήσουν τον πλούτο και τα κέρδη τους. Αρκεί να θυμίσουμε ότι για την τρέχουσα χρήση ο συντελεστής φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 28% έχει μειωθεί στο 24%, ενώ το 2020 θα πέσει στο 20%, με απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Ο φόρος στα μερίσματα, το 2020, με βάση εξαγγελία του Κ. Μητσοτάκη, θα μειωθεί στο 5% από 10% που είναι σήμερα. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα κερδίσουν 541 εκατ. ευρώ. Από τη σκληρή ταξική φορολόγηση στην Ελλάδα ωφελημένοι είναι κεφάλαιο και «δωρητές» επιχειρηματίες. Η χώρα μας κατέγραψε τη μεγαλύτερη, στον ΟΟΣΑ, αύξηση φορολογικών εσόδων (6,9%) σε σχέση με το ΑΕΠ στη δεκαετία 2008-2018. Κύρια πηγή εσόδων δεν ήταν η φορολόγηση κερδών (8,9% ΑΕΠ) ή περιουσίας (3,1% ΑΕΠ), αλλά ο ΦΠΑ και η κοινωνική ασφάλιση. Όσο για την αναλογία του εισοδήματος των μισθωτών και των συνταξιούχων ως προς το συνολικό δηλωθέν εισόδημα έχει φτάσει κοντά σε ιστορικό υψηλό. Στα 100 ευρώ δηλωθέντος εισοδήματος τα 82 προέρχονται από μισθούς και συντάξεις! Ακόμα και ο ΣΕΒ παραδέχεται ότι στην Ελλάδα, το μέσο διαθέσιμο εισόδημα του υψηλότερου 20% είναι 5,5 φορές μεγαλύτερο από του χαμηλότερου 20% (ενώ στον ΟΟΣΑ 5,4 φορές), και το πλουσιότερο 10% του πληθυσμού κατέχει το 42% του καθαρού πλούτου (έναντι 52% στον ΟΟΣΑ). Σημαντική «συνεισφορά» σε αυτήν την τεράστια κοινωνική ανισότητα έχουν οι φοροαπαλλαγές του κεφαλαίου και ειδικά του εφοπλιστικού. Το άρθρο 107 του Συντάγματος προβλέπει την ευνοϊκή μεταχείριση των εφοπλιστών με πάνω από 50 φορολογικά προνόμια και απαλλαγές. Αλλά και πιο πρόσφατα, την περίοδο 2014-17 το Δημόσιο εισέπραξε μόνο το 1/5 της περίφημης εθελοντικής εισφοράς που συμφωνήθηκε να πληρώσουν οι εφοπλιστές (ύψους 85 εκατ. ευρώ), ενώ πολλοί από αυτούς ζήτησαν να τα πληρώσουν σε 6 ή 12 δόσεις. Τελευταίο «σκάνδαλο», το «μεταφορικό ισοδύναμο», που προβλέπει επιδότηση με 80 εκατ. ευρώ των εφοπλιστών για φέτος, για μεταφορά επιβατών, εμπορευμάτων και για καύσιμα, με βάση τα εισιτήρια τα οποία οι ίδιοι αυξάνουν κατά βούληση. Μάλιστα, τα τελευταία πέντε χρόνια, από τις διαδοχικές αυξήσεις, οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων ακρίβυναν κατά 31%! Τέλος, να θυμίσουμε ότι ακόμα και όταν επιβάλλονται φοροπρόστιμα στους πλούσιους, υπάρχουν τρόποι να τα αποφύγουν. Εσχάτως βγαίνουν «λάδι» στα δικαστήρια εμπλεκόμενοι στις λίστες Λαγκάρντ, Μπόργιανς και στη λίστα των Εμβασμάτων, κατά τους ελέγχους των οποίων, διαπιστώθηκαν λάθη ή οι υποθέσεις τους είχαν παραγραφεί, με συνέπεια να καταπέσουν στα δικαστήρια. Έτσι, τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν από το ΚΕΦΟΜΕΠ της περιόδου 2014-2016 ακυρώνονται σωρηδόν από τα δικαστήρια!