Παναγιώτης Μαυροειδής
▸ Το δράμα των ξεριζωμένων στην μέγγενη Ελλάδας-Τουρκίας
Λίγο ως πολύ όλοι μας έχουμε συναντήσει άπειρους ανθρώπους να είναι βέβαιοι πως «οι οικολόγοι αμολάνε τσακάλια, αρκούδες και φίδια, που κάνουν καταστροφές». Ενώ κανείς δεν έχει δει κάτι τέτοιο και ούτε βέβαια υπάρχει οικολογική οργάνωση που να έχει τη δυνατότητα (ή λόγο) να …εκτρέφει τσακάλια, μη δοκιμάσετε να πείσετε πως αυτό δεν ισχύει. Αν όμως αυτός ο «αστικός μύθος» (δηλαδή μια πλατιά διαδεδομένη φήμη που δε στηρίζεται σε γεγονότα, αλλά έχει την ισχύ ακλόνητου νόμου) είναι σχετικά διασκεδαστικός και ανώδυνος, ο επίσης πανίσχυρος μύθος ότι «οι Εβραίοι κυβερνούν όλο τον κόσμο», οδήγησε σε προγκρόμ, αιματοχυσίες και στο Ολοκαύτωμα, συχνά με συμμετοχή λαϊκών στρωμάτων.
Στην περίπτωση των προσφύγων, υπάρχει επικίνδυνη δαιμονοποίηση, που εμποδίζουν την ορθολογική προσέγγιση και τη στάση στοιχειώδους ανθρωπιάς. Οι σχετικοί μύθοι, δε στηρίζεται μόνο και κυρίως σε ανεύθυνες φήμες όσων τους αρέσουν «ιστορίες συνωμοσίας». Αντίθετα, καλλιεργούνται μεθοδικά από ακροδεξιές, ρατσιστικές οργανώσεις, αλλά και από πολλές κυβερνήσεις μεγάλων καπιταλιστικών κρατών ευρέος πολιτικού φάσματος, ενώ το υπόβαθρο το παρέχει η αντιδραστική πολιτική της ΕΕ για την «Ευρώπη Φρούριο», ακόμη και με τίμημα τους πνιγμούς ή θανάτους από νάρκες ή πείνα χιλιάδων προσφύγων, μεταξύ τους και πολλών παιδιών.
Μύθος πρώτος: «Θα μας πνίξουν εκατομμύρια προσφύγων. Επιτέλους, πόσοι χωράμε σε αυτή την ήδη φτωχή χώρα;». Αλήθεια πρώτη: σε ένα μικρό χρονικό διάστημα περί και έως το 2015, πάνω από 1 εκ. πρόσφυγες πέρασαν από την Ελλάδα, ενώ σε αυτήν παρέμειναν περί τους 60.000 και αυτοί όχι επειδή το ήθελαν, αλλά επειδή με βάση τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας/Ελλάδας, στην ουσία φυλακίστηκαν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Αλήθεια δεύτερη: Ακόμη και αν έμενε ένα σεβαστό ποσοστό, κέρδος θα ήταν: Στις δύο ιστορικές περιόδους που η Ελλάδα δέχτηκε τεράστιο αριθμό προσφύγων, τη δεκαετία του 1920 (1,5 εκ. ομοεθνείς που λοιδορούνταν ως «τουρκόσποροι») και το 1990 (1 εκ. αλλοεθνείς, κυρίως Αλβανούς, με την πλειοψηφία τους να είναι και αλλόθρησκοι), η Ελλάδα όχι μόνο δε γονάτισε, αλλά η οικονομία της άνθισε, σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, ξανάνοιξαν σχολεία, ζωντάνεψαν χωριά και σώθηκαν ασφαλιστικά ταμεία από εισφορές εργαζομένων (που τα έκλεψαν μετά οι κυβερνήσεις!). Κατά τα άλλα, η Ελλάδα έχει μόλις 5,5 πρόσφυγες ανά 1000 κατοίκους, με τον Λίβανο να έχει 156, την Ιορδανία 72, την Τουρκία 45, το Τσαντ 29 και την Ουγκάντα 26!
Μύθος δεύτερος: «Δεν είναι Σύροι, αλλά από αλλού. Δεν είναι καν πρόσφυγες, αλλά λαθρομετανάστες». Πρώτα πρώτα υπάρχουν συνολικά περίπου 6,7 εκ. Σύροι και 2,7 εκ. Αφγανοί που είναι πρόσφυγες ενός πολέμου κατά τον οποίο οι ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ, με συνδρομή και των ελληνικών κυβερνήσεων (αποστολές στρατού, χρήση βάσης Σούδας, φρεγάτες κλπ), κομμάτιασαν τις χώρες τους, προκαλώντας όχι μόνο θάνατο και τρόμο, αλλά και οικονομική ερήμωση. Αναζητούν είτε να σωθούν, είτε, ναι, μία φέτα ψωμί για τα παιδιά τους. Είναι έγκλημα αλήθεια αυτό; Και δεν είναι έγκλημα το να τους σκορπίζουν οι ισχυροί του καπιταλιστικού κόσμου δεξιά και αριστερά;
Μύθος τρίτος: «Στον Έβρο αντιμετωπίζουμε ασύμμετρη απειλή με εισβολή των προσφύγων, υποκινούμενη από το καθεστώς Ερντογάν». Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει είναι η κατάρρευση της άθλιας αντι-προσφυγικής πολιτικής της ΕΕ, για την οποία ο Έβρος, είναι απλά ένας τοίχος του φρουρίου της. Τουρκία και Ελλάδα είχαν αποδεχθεί το ρόλο των συνοριοφυλάκων και ανθρωποφυλάκων για λογαριασμό της ΕΕ, με αμοιβή και με μοιρασμένους ρόλους. Ο βασικός πυλώνας αυτής της πολιτικής ήταν και είναι η Τουρκία όπου βρίσκονται 3,7 εκ. πρόσφυγες, ενώ στην Ελλάδα βρίσκονταν ως τώρα μόνο οι ελάχιστοι που πέρασαν από αυτό το «σουρωτήρι» (κάτω από 70.000). Αυτό που είναι σε εξέλιξη τώρα, είναι ένας άθλιος ανταγωνισμός των αρχουσών τάξεων των δύο χωρών, πάνω στην πλάτη των προσφύγων, αλλά και με συνέπειες της εθνικιστικής, πολεμικής ρητορικής στη δηλητηρίαση των λαών και των δύο χωρών. Ζητούμενο του ανταγωνισμού, στον οποίο η κάθε πλευρά χρησιμοποιεί τις δικές της μεθόδους, είναι η διατήρηση αυτών των ρόλων, με καλύτερους όρους για την αστική τάξη κάθε χώρας, στο πλαίσιο ευρύτερης οικονομικής και πολιτικής διαπάλης για τον έλεγχο ενεργειακών πόρων και δρόμων, πάντα στο πλαίσιο ευρύτερων συμμαχιών τους, αλλά και συνύπαρξης στο ΝΑΤΟ! Οι πρόσφυγες ζητούν το αυτονόητο: Να φύγουν σε προορισμούς που θεωρούν ότι θα βρουν σωτηρία, ζητώντας άσυλο και στοιχειώδη στήριξη. Το ότι ο Ερντογάν παίζει ένα δικό του «παιχνίδι» αξιοποίησης του δράματός τους, επιδιώκοντας να εκβιάσει περισσότερη στήριξη και «μπαξίσι» από την ΕΕ, είναι αυτονόητο, όσο και δολοφονικό για τους πρόσφυγες. Αλλά μήπως αυτό δε συμβαίνει στον Έβρο σε βάρος των προσφύγων και από μεριάς του ελληνικού στρατού, της Frontex, μαζί και των φασιστών που έχουν συρρεύσει;
Μύθος τέταρτος: «Παρ’ όλα αυτά, έστω και με εξώθησή τους και άθελά τους, πρόκειται για μια εισβολή που πρέπει να αποκρουστεί». Η κατασκευή και αναπαραγωγή αυτού του μύθου, απλά «δικαιολογεί» μια παράνομη απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης, στην οποία έχει τη στήριξη της ΕΕ. To δικαίωμα πρόσβασης στο άσυλο και η απαγόρευση επαναπροώθησης κατοχυρώνονται ρητά από Διεθνείς Συμβάσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 33 της Σύμβασης της Γενεύης (1951) «Ουδεμία Συμβαλλομένη Χώρα θα απελαύνη ή θα επαναπροωθή, καθ’ οιονδήποτε τρόπον, πρόσφυγα, εις τα σύνορα εδαφών ένθα η ζωή ή ελευθερία αυτών απειλούνται δια λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητος, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων.».
Η Ελλάδα έχει μόλις 5,5 πρόσφυγες ανά 1.000 κατοίκους, όταν ο Λίβανος έχει 156, η Ιορδανία 72, η Τουρκία 45
Μύθος πέμπτος: «Δηλαδή, κατάργηση των συνόρων και ‘’μπάτε σκύλοι αλέστε’’;». Κατ’ αρχήν δε μιλάμε για σκύλους αλλά για ανθρώπους. Κατά τα άλλα, ελάτε τώρα, υποκριτές! Μιλάμε για «σύνορα ανοιχτά, για την προσφυγιά», όπως προβλέπει και η Διεθνής Σύμβαση, άρα για την ελεύθερη μετακίνηση των προσφύγων, με παροχή ασύλου, καταγραφή και νόμιμα έγγραφα, προς τις χώρες που θέλουν και όχι γενικά για «σύνορα ανοιχτά» για το στρατό του κάθε Ερντογάν. Τους πρόσφυγες καλούνται να πολεμήσουν οι φαντάροι μας και όχι τους στρατοκράτες της Άγκυρας, οι οποίοι θα μείνουν φυσικά ανενόχλητοι στο κυνήγι των Κούρδων , των αριστερών και των προσφύγων εντός της Τουρκίας και απερίσπαστοι στις εισβολές τους στην Συρία. Άλλωστε, πρόσφατα ήταν που τα ελληνικά ΜΜΕ ανακοίνωναν: «Η Τουρκία μεταφέρει στρατό από τον Έβρο στη Συρία»!
Μύθος έκτος: «Οι πρόσφυγες θα μας φέρουν τον κορονοϊό», έλεγε επίσημα πριν δύο βδομάδες η κυβέρνηση. Ωστόσο ο ιός μόνο από εκεί δεν ήρθε: Ήρθε από τους Άγιους Τόπους, από την Ιταλία και από τους business class ταξιδευτές τύπου Μαρινάκη… Είναι απολύτως επιβεβλημένο οι λαοί Ελλάδας και Τουρκίας, απορρίπτοντας την εθνικιστική, πολεμική ρητορική των κυβερνήσεών τους, να απαιτήσουν την πλήρη στήριξη στις χιλιάδες εγκλωβισμένων προσφύγων στον Έβρο (από τη μεριά της Τουρκίας) και στα νησιά (στην Ελλάδα), στα θέματα υγείας, μεταξύ των άλλων και για τον κορονοϊό, αντί να τους ψεκάζουν συνοριοφύλακες με χημικά και αλητόμαγκες με πιεστικά από τρακτέρ.
Μύθος έβδομος: « Και έτσι να είναι, γιατί εμείς, μια ρημαγμένη χώρα, πολλοί από εμάς, άνεργοι και χρεωκοπημένοι να πληρώνουμε τους ξένους;». Αυτό και αν είναι ψέμα! Έκοψε αλήθεια μισθούς και συντάξεις η κυβέρνηση ή δεν πλήρωσε δεδουλευμένα ή υπερωρίες εργοδότες, για …να τα δώσουν στους πρόσφυγες; Σε καμία περίπτωση! Από το σύνολο των χρηματοδοτήσεων που έχουν δοθεί, είτε αυτές είναι άμεσες μέσω Ταμείου για Άσυλο, Μετανάστευση και Ενσωμάτωση της ΕΕ, και Ταμείου Εσωτερικής Ασφάλειας της ΕΕ, είτε είναι έμμεσες για παράδειγμα χρηματοδότηση έργων για πρόσφυγες όπως κατασκευή Κέντρων και άλλα (περίπου 1,5 δις έως Ιούνιο 2019, από το 2015 που είναι εγκλωβισμένοι οι πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά), είτε προέρχονται απευθείας από Διεθνείς Οργανισμούς (πχ ΟΗΕ) ή εθνικές κυβερνήσεις χωρών (Γερμανία, Γαλλία, ΗΠΑ κλπ), είτε δωρεές ιδιωτών, η συνολική συμμετοχή του ελληνικού κράτους δεν ξεπερνά το 10%. Δηλαδή στη «σούμα» συμβαίνει ακριβώς το άντίθετο: Εισρέουν χρήματα βοήθειας στους πρόσφυγες (με το αζημίωτο φυσικά για τις επιχειρήσεις/ΜΚΟ που μεσολαβούν), τα οποία ξοδεύονται στην Ελλάδα (ξενοδοχεία, διατροφή κλπ), συμβάλλοντας στην τόνωση των τοπικών κοινωνικών και την ΕΕ. Η κριτική θα μπορούσε και θα έπρεπε να ήταν αντίστροφη: Έως το 2015 που δε είχαν κλείσει οι πύλες της ΕΕ, η διέλευση ενός πρόσφυγα από την Ελλάδα κόστιζε περίπου 1000 ευρώ, ενώ η αναγκαστική παραμονή του στη συνέχεια κοστίζει περί τις 25.000 ευρώ! Ξοδεύονται πολλά χρήματα (αν και όχι σε βάρος του ελληνικού λαού), για να αποτρέπονται οι πρόσφυγες να ζήσουν στις χώρες που θέλουν (και στην Ελλάδα), εργαζόμενοι ελεύθερα
Μύθος όγδοος: «Δεν ταιριάζουν οι θρησκείες και οι πολιτισμοί μας. Φέρνουν μίσος, φανατισμό και καθυστέρηση». Πρόκειται για στερεοτυπική προσέγγιση η οποία αφενός ξεχνάει την ανεκτίμηστη συμβολή του κάθε διαφορετικού εθνικού πολιτισμού και αξία της συνύπαρξής τους και αφετέρου πράγματι γεννάει και καλλιεργεί μίσος και σκοτωμούς, σε ένα εφιαλτικό αρνητικό σπιράλ. Μόνο τις εγληματικές τποθετήσεις της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας για τον κορονοϊό ή τις μαζικές δολοφονίες μαθητών στις ΗΠΑ με πυροβολισμούς στα τυφλά, αν θυμηθούμε, θα συνειδητοποιήσουμε ότι ακραίοι, σκοταδιστές ή φασίστες και μισαλλόδοξοι υπάρχουν παντού.