Χαράλαμπος Κουρουνδής*
Covid-19: Κρίση του συστήµατος
Η επιβολή γενικής απαγόρευσης της κυκλοφορίας από την κυβέρνηση είναι προβληματική, τόσο νομικά όσο και πολιτικά. Σε συνταγματικό επίπεδο, η υπουργική απόφαση αντίκειται στην ελευθερία κίνησης, την οποία κατοχυρώνει το άρθρο 5 παρ. 3 του Συντάγματος. Αυτή η ελευθερία μπορεί, βέβαια, να περιοριστεί νομοθετικά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, δεν επιβάλλονται συγκεκριμένοι περιορισμοί, αλλά ένας γενικός περιορισμός της κίνησης όλων των πολιτών. Με αυτόν τον τρόπο θίγεται ο πυρήνας του συγκεκριμένου δικαιώματος, αφού η ελευθερία μετατρέπεται σε εξαίρεση και η απαγόρευση σε κανόνα. Μια εξίσου σημαντική διάσταση είναι ότι η απαγόρευση πλήττει και άλλα συνταγματικά δικαιώματα. Έτσι, κάποιος συνδικαλιστής που εργάζεται ακόμα θα κινδυνεύει με πρόστιμο, αν μετακινηθεί για να επισκεφθεί κάποιο χώρο εργασίας, αφού η άσκηση της συνδικαλιστικής ελευθερίας δεν περιλαμβάνεται στις περιοριστικά αναφερόμενες εξαιρέσεις της απόφασης.
Το επιχείρημα ότι η απαγόρευση είναι αναγκαία για να καταπολεμηθεί η πανδημία δεν είναι καθόλου πειστικό. Καταρχήν, ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης παραδέχθηκε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών τηρεί τα αναγκαία υγειονομικά μέτρα. Με όρους αναλογικότητας, επομένως, η απαγόρευση δεν φαίνεται καθόλου κατάλληλη για τον σκοπό που καλείται να υπηρετήσει: Για τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου συνεπάγεται απλώς μια αχρείαστη ταλαιπωρία. Ταυτόχρονα, η απαγόρευση αποπροσανατολίζει από τα ουσιαστικά ζητήματα αντιμετώπισης της πανδημίας.
Η άσκηση της συνδικαλιστικής ελευθερίας δεν περιλαμβάνεται στις εξαιρέσεις από την απαγόρευση
Η κυβέρνηση αρνείται να καλύψει, έστω και την τελευταία στιγμή, τις ελλείψεις στο σύστημα υγείας ή να σταματήσει τη λειτουργία μεγάλων εργασιακών χώρων του ιδιωτικού τομέα. Σε μια τόσο κρίσιμη και ιστορική στιγμή, η «επιστροφή του κράτους» δεν σημαίνει για την κυβέρνηση επιστροφή του κράτους πρόνοιας, αλλά ενίσχυση της παρουσίας της αστυνομίας και –όπως γράφεται– του στρατού στους δρόμους. Εμείς αποφεύγουμε τις «άσκοπες μετακινήσεις» και τηρούμε τα μέτρα προφύλαξης για να προστατεύσουμε τις οικογένειές μας και τους συμπολίτες μας. Απαιτούμε από την κυβέρνηση να ακούσει τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης. Είναι η ώρα να μετράμε μάσκες και αναπνευστήρες, όχι βεβαιώσεις και υπεύθυνες δηλώσεις.
*Διδάκτορας Νομικής ΑΠΘ, μέλος ΔΣ ΔΣΘ
