Εκτός από την εξαιρετική σοβαρή επιδημία εμφανίζονται και ανησυχητικά φαινόμενα εκφασισμού…
Δημήτρης Συνάπαλος
Πολλά ακούμε και βλέπουμε σε καθημερινή βάση για την επιδημία νέου στελέχους Κορονοϊού που εκδηλώθηκε στην επαρχία Χουμπέι της Κίνας. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να θέσουμε τα γεγονότα στην πραγματική τους διάσταση. Ο νέος ιός 2019-nCoV ή ιός του Γουχάν (από την πόλη στην οποία σημειώθηκαν τα πρώτα κρούσματα) είναι ένα πρωτοεμφανιζόμενο στέλεχος της οικογένειας των Κορονοϊών, συγγενής με τους ιούς που προκάλεσαν τις γνωστότερες ασθένειες MERS και SARS. Η προέλευσή του πιθανολογείται πως είναι ζωικής καταγωγής και έγινε επιθετικός για τον άνθρωπο από την επαφή και βρώση μολυσμένου κρέατος στις «παράνομες» κρεαταγορές της κεντρικής Κίνας. Ο ιός θεωρείται έντονα μεταδοτικός, καθώς του αποδίδεται πιθανότητα μετάδοσης σε τέσσερα άτομα ανά νοσούντα, ενώ πιθανολογείται ότι μπορεί να μεταδοθεί και από ασυμπτωματικούς φορείς. Ο ιός ευθύνεται για παθήσεις του αναπνευστικού, όπως βρογχίτιδες και πνευμονίες, με το 15% των κρουσμάτων να συνοδεύονται από βαριά συμπτώματα, ενώ η θνητότητά του (λόγος θανάτων ως προς το πλήθος των κρουσμάτων) υπολογίζεται σε περίπου 2% από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας – ο οποίος χαρακτηρίζει την εξάπλωση επιδημική, αλλά όχι πανδημία.
Σίγουρα, ο κόσμος παρακολουθεί αγωνιωδώς τα ιατρικά ανακοινωθέντα, χάνοντας ωστόσο την πραγματική προοπτική. Οι αστικές κοινωνίες της νοτιοανατολικής Ασίας έχουν συνδεθεί με την εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους. Η συνύπαρξη τροπικού κλίματος και πανίδας με αστικοποιημένες βιομηχανικές κοινωνίες που διαβιούν στο κατώφλι της απόλυτης εξαθλίωσης, η απουσία ουσιαστικών κοινωνικών δομών πρόληψης, περίθαλψης και αποθεραπείας, η εγκατάλειψη των κατώτερων στρωμάτων και ο αποκλεισμός τεράστιων μαζών φτωχών από τα τεχνολογικά και επιστημονικά θαύματα που συντελούνται μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα στα εκτεταμένα βιομηχανικά πάρκα και ερευνητικά εργαστήρια, αποτελούν ιδανικές συνθήκες για τη ραγδαία διάδοση κάποιου άγνωστου αντιγόνου. Οι τρομακτικές ταξικές αντιθέσεις και οι κακές έως ανύπαρκτες υγειονομικές συνθήκες που επικρατούν στην Κίνα επέτρεψαν την εξάπλωση του ιού σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων παρά την απόφαση του κινεζικού καθεστώς (ορθώς) να αποδεχτεί το πλήγμα στην οικονομία, παρατείνοντας την αργία των εορτών του νέου σεληνιακού έτους για να περιορίσει τη περαιτέρω μετάδοση του νοσήματος.
Την οικονομική ζημιά αυτή διαπίστωσε όμως περιχαρής ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Γουίλμπουρ Ρος, αναφερόμενος στην πιθανότητα να επιστρέψουν στις ΗΠΑ θέσεις εργασίας μετά την αποδυνάμωση της κινεζικής οικονομίας και την ανάλογη διακοπή έργων και συμβολαίων υπερεθνικών επιχειρήσεων με τον κινεζικό καπιταλισμό, την ώρα που σε ειδική συνέντευξη στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Φοξ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανακοίνωσε τον επιτυχημένο αποκλεισμό των Κινέζων ταξιδιωτών από την Αμερική. Είναι δε γεγονός πως η εργαλειοποίηση της επιδημίας από την αμερικανική ηγεσία δεν είναι άνευ σημασίας καθώς δεκάδες κυβερνήσεις επαναπατρίζουν τους πολίτες τους από την Κίνα και από άλλες χώρες στις οποίες έχουν σημειωθεί κρούσματα, ενώ άνω των 62 αεροπορικών εταιριών έχουν διακόψει ή έστω περιορίσει τα αεροπορικά δρομολόγια προς την Κίνα. Όσο οι πολίτες του «δυτικού κόσμου» επιστρέφουν στις εστίες τους ερχόμαστε αντιμέτωποι με παγκόσμια έξαρση ρατσιστικών διαθέσεων απέναντι σε Κινέζους μετανάστες ή ακόμα και σε ανθρώπους με εν γένει ασιατικά χαρακτηριστικά οι οποίοι απομονώνονται και, σε περιπτώσεις, κακοποιούνται στην υποψία της καταγωγής τους.
Στην Ελλάδα, παρά την απουσία διαγνωσμένου κρούσματος του νέου κορονοϊού, τα ΜΜΕ επιλέγουν να συντηρούν το κλίμα τρομο-υστερίας, αναλώνοντας τεράστια διαστήματα τηλεοπτικού χρόνου σε ατελέσφορη αναμάσηση στατιστικών και δραματοποιημένων «υπεράκτιων» περιστατικών. Παράλληλα, ο πρόχειρα συγκαλυμμένος ρατσισμός των διάφορων σχολιαστών με αναφορές «στις υγειονομικές βόμβες» τροφοδοτεί ακροδεξιά σταγονίδια με -ζωτικής σημασίας για εκείνους- μίσος διαμέσω του κοινωνικού αυτοματισμού. Εμπλουτίζεται, άλλωστε, η επιχειρηματολογία τους με τις συνήθεις ύβρεις για μολυσματικούς μετανάστες που έρχονται από τα βάθη της Ασίας. Οι πρωτεργάτες των φασιστικών οργανώσεων, από την πλευρά τους, ευθαρσώς ζητούν περαιτέρω περιορισμό στις μετακινήσεις των προσφύγων και οργανώνουν «ελέγχους» υπό την προκλητική αδιαφορία της αστυνομίας, χαίροντας ισχυρής πολιτικής κάλυψης, όπως υπονοήθηκε από επίκαιρη ανάρτηση του πρώην πρωθυπουργού, Α. Σαμαρά.
Δεν είναι τυχαίες ούτε οι επιλογές του αρμόδιου υπουργού, Β. Κικίλια, ο οποίος αφού διατύπωσε την κυβερνητική γραμμή υποστηρίζοντας ότι ένα κρούσμα στη χώρα μας είναι πιθανό, έσπευσε να διαβεβαιώσει πως είμαστε ικανοί να ανταπεξέλθουμε σε πιθανή υγειονομική κρίση. «Πώς;» αναρωτιόμαστε όμως. Οι δομές δημόσιας περίθαλψης βρίσκονται σε πρωτοφανή διάλυση με τεράστιο πρόβλημα να δημιουργούν οι ελλείψεις θέσεων εργασίας. Ιατροί, νοσηλευτικό προσωπικό, τραυματιοφορείς βρίσκονται σε διαρκή εφημερία και αδυνατούν να καλύψουν τις αυξημένες, λόγω των ημερών και καιρικών συνθηκών, ανάγκες. Αυτή τη ζοφερή κατάσταση επιλέγει να υποβαθμίσει ο -τελευταίος στην μακριά σειρά των υπεύθυνων για τη πρωτοφανή αποσύνθεση της δημόσιας υγείας- υπουργός. Αναρωτιόμαστε ξανά: Με ποιον τρόπο είμαστε προετοιμασμένοι να ανταπεξέλθουμε σε μια ενδεχόμενη επιδημία του έντονα μεταδοτικού Ιού του Γουχάν;
Τη λύση μπορεί να τη δώσει μόνο η διεκδίκηση του λαϊκού παράγοντα. Οι ανάγκες είναι ξεκάθαρες και απαιτούν υψηλής ποιότητας μαζική πρόληψη, διάγνωση και θεραπεία. Απαιτείται να κλείσουν τα εργασιακά κενά σε νοσοκομεία και κέντρα υγείας, να δημιουργηθούν νέες δομές υγείας σε δυσπρόσιτες περιοχές, να καλυφθούν οι ελλείψεις σε υλικά, εξοπλισμό και φαρμακευτικά σκευάσματα. Ως βασικότερο όλων των αιτημάτων πρέπει να τεθεί η άμεση προκήρυξη μόνιμων θέσεων νοσηλευτικού προσωπικού, ιατρών και τεχνικών ιατρικών μηχανημάτων. Η ποιότητα της υγείας και της ζωής μας δεν είναι διαπραγματεύσιμα ζητήματα, δεν επιτρέπουμε να την επιβουλεύονται ιδιωτικά συμφέροντα και οι πολιτικοί τους υφιστάμενοι.
