▸ Όσα συνέβησαν αυτή την εβδομάδα στη Λέσβο αναδεικνύουν τη συμπαιγνία των μηχανισμών κράτους και παρακράτους κατά προσφύγων και μεταναστών
Γιώργος Μουρμούρης
Σκηνικό έντασης, με όπλο τις δυνάμεις καταστολής και ακροδεξιές ομάδες κρούσης, προσπαθεί να στήσει η κυβέρνηση στα νησιά του Βόρειου Αιγαίου, προκειμένου να νομιμοποιήσει στη συνείδηση της κοινωνίας τον σχεδιασμό για δημιουργία κλειστών δομών-φυλακών για πρόσφυγες και μετανάστες. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται τα γεγονότα στη Λέσβο την περασμένη Δευτέρα και Τρίτη, 3-4 Φεβρουαρίου, με μια ακόμη βίαιη επίθεση της αστυνομίας σε πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι πραγματοποιούσαν διαμαρτυρία, αλλά και τις επιδρομές ακροδεξιών κρανοφόρων σε Μόρια και Μυτιλήνη.
Όλα άρχισαν τη Δευτέρα, όταν ομάδα προσφύγων, κυρίως Αφγανών, προσπάθησαν να κινηθούν πεζή προς τη Μυτιλήνη, με σκοπό να πραγματοποιήσουν συγκέντρωση διαμαρτυρίας. Την οργή τους, πέραν των παγιωμένων άθλιων συνθηκών διαβίωσης που συνεχώς επιδεινώνονται, έχει πυροδοτήσει και η προωθούμενη εξέταση κατά προτεραιότητα των αιτήσεων ασύλου που κατατίθενται από την 1η Ιανουαρίου 2020. Αυτό σημαίνει, πρακτικά, ότι άνθρωποι οι οποίοι ήδη έχουν υποστεί τα πάνδεινα στη Μόρια και τα άλλα κολαστήρια αφήνονται έωλοι επ’ αόριστον και οσονούπω, βάσει σχεδιασμού τουλάχιστον, θα μεταφερθούν σε κλειστές φυλακές, περιμένοντας πότε θα εξεταστεί το αίτημά τους.
Αυτή τη διαδήλωση των εκατοντάδων προσφύγων επιχείρησε να ανακόψει η αστυνομία κάνοντας χρήση χημικών, παρά το γεγονός ότι ανάμεσα στους διαμαρτυρόμενους αιτούντες άσυλο περιλαμβάνονταν οικογένειες με μικρά παιδιά. Πάντως, μια ομάδα κατάφερε να περάσει τον αστυνομικό φραγμό και να φτάσει στην πόλη της Μυτιλήνης, όπου και πραγματοποίησε διαμαρτυρία χωρίς να υπάρξει κάποιο άλλο επεισόδιο. Κάτι που, βεβαίως, δεν συνάδει με την εικόνα των «μαινόμενων ισλαμιστών» οι οποίοι δήθεν πρέπει, για λόγους δημόσιας ασφάλειας, να μαντρωθούν σε κλειστά κέντρα κράτησης.
Έτσι, την επόμενη ημέρα, όταν πρόσφυγες έφτασαν ξανά στη Μυτιλήνη για νέα παράσταση διαμαρτυρίας, τους περίμεναν τα ΜΑΤ και από κοντά οι ακροδεξιοί «Ελεύθεροι Πολίτες». Αν και αυτή η συγκέντρωση εξελίχθηκε ειρηνικά, κατά την αποχώρησή τους οι πρόσφυγες δέχτηκαν επίθεση από τα ΜΑΤ με αποτέλεσμα, από τον πανικό που προκλήθηκε, μία γυναίκα να ποδοπατηθεί και να οδηγηθεί στο νοσοκομείο. Κατά την επιστροφή τους στον καταυλισμό της Μόριας –πάντα συνοδεία των ΜΑΤ– επιχειρήθηκε σκόπιμα από την αστυνομία η πομπή να περάσει μέσα από το χωριό. Αυτό ήταν κάτι που εξόργισε μερίδα κατοίκων, οι οποίοι προσπάθησαν να ξεσηκώσουν όλο τον οικισμό κατά των προσφύγων, χτυπώντας τις καμπάνες και στήνοντας οδοφράγματα. Έτσι, ενώ όσοι είχαν πάει από άλλες οδούς είχαν ήδη επιστρέψει στον καταυλισμό, ομάδα ακροδεξιών που συγκροτήθηκε με άτομα και από αλλού, προσπαθούσε να σπείρει τον τρόμο στο συγκεκριμένο χωριό, χτυπώντας πόρτες σε αναζήτηση μεταναστών, αλλά και εργαζομένων σε ΜΚΟ. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, όσοι από τους τελευταίους αναγνωρίστηκαν από τους εν λόγω τραμπούκους «σερίφηδες» δέχτηκαν προπηλακισμό, ενώ σημειώθηκαν και φθορές σε όχημα οργάνωσης.
Προφανής στόχος η νομιμοποίηση της λειτουργίας των κλειστών δομών-φυλακών
Η τελευταία πράξη του διήμερου δράματος γράφτηκε το ίδιο βράδυ στη Μυτιλήνη, όταν ομάδα ακροδεξιών κρανοφόρων, υπό την κάλυψη της αστυνομίας, περιφερόταν στους δρόμους προσπαθώντας να τρομοκρατήσει αλληλέγγυους στους πρόσφυγες και εργαζόμενους σε ΜΚΟ. Είχε προηγηθεί αντιφασιστική διαδήλωση και πορεία από τη Μυτιλήνη προς τη Μόρια, η οποία ανακόπηκε από τα ΜΑΤ. Αργά το βράδυ της Πέμπτης και μετά την κατακραυγή που υπήρξε, η αστυνομία προχώρησε στη σύλληψη εφτά ατόμων που συμμετείχαν στην ομάδα των ακροδεξιών, οι οποίοι παραπέμφθηκαν στον εισαγγελέα με τις κατηγορίες της σύστασης εγκληματικής ομάδας και παράβασης του νόμου περί όπλων.
Η επικοινωνιακή διαχείριση των γεγονότων του διημέρου από την κυβέρνηση, τις τοπικές αρχές και πολλά ΜΜΕ επιβεβαιώνει ότι στόχος ήταν η δημιουργία του απαιτούμενου θεάματος για μια, εξίσου θεαματική, επιχείρηση επιβολής του νόμου και της τάξης. Ενδεικτική είναι η αντίδραση του αρμόδιου υπουργού, Νότη Μηταράκη, ο οποίος –σαν έτοιμος από καιρό– δήλωσε μεταξύ άλλων ότι «τα δυσάρεστα αυτά γεγονότα επιβεβαιώνουν την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών ασύλου, επιστροφής όσων δε δικαιούνται άσυλο και τη λειτουργία κλειστών και ελεγχόμενων κέντρων». Εξίσου ενδεικτική είναι η αυξημένη αστυνομική παρουσία στο νησί τα τελευταία 24ωρα πριν το διήμερο των επεισοδίων, η οποία επισήμως αποδίδεται σε «πληροφορίες» της ΕΛΑΣ για «υποκίνηση» επεισοδίων.
Όπως, όμως, επισημαίνει σε σχετική ανακοίνωσή του το ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση, οι «υποκινητές» βρίσκονται «στις άθλιες συνθήκες που επικρατούν στη Μόρια και στις άλλες “χωματερές ψυχών” που η “πολιτισμένη” Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν φυλακίσει δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες». «Αποκλειστικά υπεύθυνη για την έκρυθμη κατάσταση στο νησί είναι η κυβέρνηση, η οποία συνεχίζει και κλιμακώνει επικίνδυνα την πολιτική ΣΥΡΙΖΑ», σημειώνει και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ Λέσβου. Βαριές ευθύνες για την προκλητική εμφάνιση των ακροδεξιών φέρουν κι εκείνες οι δημοτικές και περιφερειακές παρατάξεις που νομιμοποίησαν, με τη συμμετοχή τους στην κινητοποίηση της 22ας Ιανουαρίου, την αντιμετώπιση των προσφύγων ως θυτών αντί για θυμάτων. Σε κάθε περίπτωση, οι τελευταίες εξελίξεις καθιστούν πιο αναγκαίες από ποτέ τις κινήσεις έμπρακτης αλληλεγγύης σε πρόσφυγες και μετανάστες, ενάντια στην καταστολή και την ακροδεξιά. Σε αυτό το πλαίσιο, το επόμενο διάστημα οργανώνονται κινητοποιήσεις στη Λέσβο και τα άλλα νησιά του ΒΑ Αιγαίου.