Αφροδίτη Τζιαντζή
Υπάρχουν τουλάχιστον δύο τρόποι να μιλήσει κανείς –εφόσον δεν είναι σκοταδιστής– για το γνωστό περιστατικό με τις, αποκαθηλωμένες πλέον, αφίσες κατά των αμβλώσεων στους σταθμούς του Μετρό της Αθήνας.
Ο ένας είναι να καταγγείλει την εισβολή ενός βαθιά αντιδραστικού και μισογύνικου λόγου, που κρατάει στο ένα χέρι την εκκλησιαστική ρομφαία και στο άλλο την γαλανόλευκη με το σταυρό και κανοναρχεί τις ζωές των γυναικών και των συντρόφων τους, στο όνομα των «δικαιωμάτων του αγέννητου παιδιού» και της «καταπολέμησης της υπογεννητικότητας». Να θεωρήσει την ανάρτηση των 17 διαφημιστικών πόστερ, ευθεία παραβίαση κατοχυρωμένων ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως η ελεύθερη πρόσβαση στη διακοπή της κύησης, που έχει νομιμοποιηθεί από το 1986, και να απαιτήσει να κατέβουν. Αυτό έπραξε, ορθά από την πλευρά του, το σύνολο του λεγόμενου κεντρώου και κεντροαριστερού χώρου (Κίνημα Αλλαγής, εκπρόσωπος ΣΥΡΙΖΑ, νεολαία ΣΥΡΙΖΑ με χάπενινγκ στο Μετρό) αλλά και φορείς όπως η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δήλωσε άγνοια και υπό την πίεση των αντιδράσεων κατέβασε τις αφίσες, ενώ την απόφασή του χαιρέτησε η νέα γενική γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων. Ο άλλος τρόπος είναι να θεωρήσει το λεγόμενο «κίνημα κατά των εκτρώσεων» –που από τα φυλλάδια των παραθρησκευτικών οργανώσεων αναβαθμίζεται πλέον στα πρωτοσέλιδα αθλητικών εφημερίδων και σε γιγαντοαφίσες στις αποβάθρες του Μετρό– με τις αρχικές ευλογίες της ΣΤΑΣΥ, όχι πλέον ως γραφικό αναχρονισμό, αλλά ως τον (ακρο)δεξιό ψάλτη μιας συνολικής συντηρητικής μετατόπισης που επελαύνει διεθνώς, ευτυχώς όχι χωρίς αντιδράσεις.
Πάνε περίπου έξι μήνες από όταν η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας καθιέρωσε την «Ημέρα Αγέννητου Παιδιού», υιοθετώντας το αίτημα «19 Ορθόδοξων Χριστιανικών Σωματείων Αθηνών» και της Ανώτατης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος, που συσπειρώνονται στο περίφημο κίνημα «αφήστε με να ζήσω». Ως σκοπός του κινήματος παρουσιάζεται «η προώθηση του σεβασμού της ανθρώπινης ζωής από τη σύλληψή της και η προάσπιση των δικαιωμάτων του αγέννητου παιδιού […] και η αποτροπή των εκτρώσεων μέσω της σωστής ενημέρωσης».
Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Είναι πολύχρονες και στενές οι σχέσεις της Εκκλησίας και εκπροσώπων του κράτους με τις οργανώσεις που συναπαρτίζουν την ομπρέλα των πολέμιων της έκτρωσης. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη ΓΕΧΑ (Πανελλήνιος Ένωσις Γονέων «Χριστιανική Αγωγή»), αδελφή οργάνωση της Κοινότητας Θεολόγων «Ο Σωτήρ» που έχει ακόμα ισχυρό έρεισμα αλλά και τεράστια ακίνητη περιουσία, την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (που πρωτοστάτησε στις αντιδράσεις για τα νέα βιβλία των θρησκευτικών), την εθνικιστική οργάνωση ΣΦΕΒΑ (Συντονιστική Φοιτητική Ένωση Βορειοηπειρωτικού Αγώνα), που προπαγανδίζει αλυτρωτικές απόψεις, αυτές που η φασιστική ακροδεξιά ΜΑΒΗ εφάρμοζε έμπρακτα με δολοφονίες και ένοπλες επιθέσεις τη δεκαετία του ’90. Πρόκειται για οργανώσεις που πρωτοστάτησαν στη διοργάνωση των εθνικιστικών «Παμμακεδονικών» συλλαλητηρίων, έχουν πελατειακούς μηχανισμούς σε όλη την Ελλάδα και διασυνδέσεις με κομμάτια του πολιτικού και εκδοτικού κατεστημένου. Η καμπάνια με τις αφίσες είναι η κορυφή του παγόβουνου, καθώς συνοδεύεται από τηλεοπτικά σποτ που παίζονται σε όλα τα κανάλια, ενώ έχει προηγηθεί και πρωτοσέλιδο αθλητικής εφημερίδας κατά των εκτρώσεων που θυμίζει πληρωμένη καταχώρηση.
Η αντίσταση στον θρησκευτικό σκοταδισμό και στην επίθεση στα γυναικεία αναπαραγωγικά δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην έκτρωση, δεν μπορεί να είναι ούτε μόνο υπόθεση του φεμινιστικού κινήματος, ούτε να εξαντλείται στην υπεράσπιση αστικών κατακτήσεων. Είναι υπόθεση ενός σύγχρονου αντικαπιταλιστικού κινήματος που θα αγωνίζεται όχι μόνο για το αυτονόητο «να μας ανήκουν τα σώματά μας» αλλά για να ορίζουμε συνολικά τις ζωές μας — πέρα από οικονομικούς και ιδεολογικούς καταναγκασμούς.