Γιώργος Κρεασίδης
Η αστική τάξη προωθεί την εθνική συναίνεση μεταξύ πολιτικών κομμάτων, αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο, για την εξυπηρέτηση των σχεδίων της
Καθημερινά οξύνεται ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός για τις ΑΟΖ που παίρνει τώρα την μορφή ενός ιδιόμορφου «πολέμου διά αντιπροσώπων» (proxy war) στη Λιβύη με τις δυο βασικές φατρίες που αντιμάχονται για την κυριαρχία της διαλυμένης χώρας να συντάσσονται με μία από τις δύο πλευρές. Η ανίσχυρη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης πάει με την Τουρκία, καθώς συνδέονται με πολλαπλά νήματα, από την ιδεολογική συγγένεια με τον ισλαμισμό Ερντογάν και Αδελφών Μουσουλμάνων μέχρι τα όπλα που της παρέχονται. Η συμφωνία που υπόγραψε με τον Ερντογάν και δεν αναγνωρίζει ΑΟΖ στα νησιά ξεπερνάει και τις πιο μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Τουρκίας. Από την άλλη ο κυρίαρχος στην ανατολική Λιβύη στρατηγός Χαφτάρ, με τις διευρυμένες και αντιφατικές συμμαχίες από ΗΠΑ μέχρι Ρωσία, καταγγέλλει την συμφωνία με την Τουρκία και δείχνει να παίρνει τη θέση της Ελλάδας.
Η κυβέρνηση της ΝΔ εμφανίζεται να σηκώνει το γάντι αλλά και τους τόνους. Λειτουργεί ενθαρρυντικά η στάση της ΕΕ, έστω και σε επίπεδο δηλώσεων, που υπαγορεύεται από τα συμφέροντα κυρίως γαλλικών και ιταλικών εταιριών ενέργειας, αλλά όχι μόνο. Ταυτόχρονα η ΝΔ, όπως και προηγουμένως ο ΣΥΡΙΖΑ, επενδύουν στον αμερικάνικο παράγοντα, καθώς θεωρούν ότι είναι σε τροχιά σύγκρουσης με το καθεστώς Ερντογάν. Πέρα από τις συνεχείς κυβερνητικές αναφορές στις αμερικάνικες πλάτες, βαθιά συμβολική κίνηση έκανε ο Α. Τσίπρας υποδεχόμενος την Τετάρτη στα γραφεία του ΣΥΡΙΖΑ στην Κουμουνδούρου τον πρέσβη των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, που είχε συναντηθεί μια μέρα πριν τον Μητσοτάκη. Πρόκειται για κίνηση χωρίς προηγούμενο, από το 1991 τουλάχιστον όταν ο τότε πρέσβης των ΗΠΑ Μάικλ Σωτήρχος προσκλήθηκε στον Περισσό στην έναρξη του 13ου συνεδρίου του ΚΚΕ στα πλαίσια της «νέας σκέψης». Εξάλλου η βασική κριτική που κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση της ΝΔ είναι για «ενδοτικότητα»!
Η συνεδρίαση του συμβουλίου εξωτερικής πολιτικής ήρθε να επιβεβαιώσει την πλατιά συναίνεση στο επίσημο πολιτικό σκηνικό γύρω από την κυβερνητική γραμμή. ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, Βελόπουλος, ΜΕΡΑ25 σε πλήρη στοίχιση στηρίζουν την επιλογή όξυνσης της αντιπαράθεσης.
Υποτιμάται ο πραγματικός χαρακτήρας της στάσης των ιμπεριαλιστικών κέντρων στο θέμα της ΑΟΖ και κυρίως ότι προκρίνουν συγκεκριμένα συμφέροντα μονοπωλίων, κυρίως της ενέργειας. Παρά τη δήλωση Πάιατ πως «τα κατοικημένα νησιά δικαιούνται την ίδια μεταχείριση με τα ηπειρωτικά εδάφη» (απέρριψε δηλαδή την τουρκική θέση), η στάση των ΗΠΑ δεν είναι δεδομένη λόγω στενού εναγκαλισμού του Χαφτάρ από το ρώσικο παράγοντα, ενώ η περίπτωση της Συρίας έχει δείξει ότι μπορεί και να βρει δρόμους συμφωνίας με την Τουρκία, αν αυτό εξυπηρετεί συμφέροντα. Από την άλλη είναι χαρακτηριστική η στάση της Ιταλίας που θεωρούνταν στήριγμα της επίσημης κυβέρνησης Σαράτζ, αλλά στα πλαίσια της ΕΕ την άδειασε. Θα ήταν αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι οι ΗΠΑ στην όξυνση των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας απλά θα σταθούν δίπλα στην ελληνική πλευρά.
Το βασικό ζητούμενο σήμερα είναι ένα μαχητικό κίνημα υπεράσπισης της ειρήνης και διεθνιστικής αλληλεγγύης
Σε αυτό το κλίμα η κυβέρνηση επωφελείται να περάσει τη γραμμή «κοινωνική ειρήνη στο εσωτερικό, πόλεμος για τις θαλάσσιες ζώνες». Ζητάει ανακωχή και ανοχή από την κοινωνική πλειοψηφία, στο όνομα των τουρκικών λεονταρισμών, την ώρα που ξεδιπλώνει την επίθεση μιας αντιλαϊκής πολιτικής μνημονιακού τύπου, τομή αλλά και συνέχεια της πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ.
Παρά το κλίμα «ήπιας ισχύος», οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας εμφανίζονται σε αλλεπάλληλες δηλώσεις να οξύνουν την αντιπαράθεση, να προβάλλουν την ετοιμότητα διπλωματικής (και όχι μόνο) σύγκρουσης, με την Τουρκία να μιλάει για τετελεσμένα και την Ελλάδα να σχεδιάζει την απομόνωσης της Τουρκίας. Αυτά όμως συνοδεύονται και από μια φιλοπόλεμη ρητορική και από τις δυο πλευρές, με αναφορές για ετοιμότητα σε ενδεχόμενο θερμών επεισοδίων και ανάγκη παραπέρα εξοπλισμών.
Έτσι ο αρχηγός του Ναυτικού αντιναύαρχος Ν. Τσούνης δήλωσε (3/12/19) «ό,τι ισχύει για τις βραχονησίδες, το ίδιο ισχύει και για την υφαλοκρηπίδα. Δεν μπορούμε να δεχτούμε την παραβίασή της». Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Παναγιωτόπουλος αναφερόμενος σε σχετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης είπε χαρακτηριστικά στην βουλή την Τετάρτη «Να μην υποκύπτουμε ως κοινωνία στην προπαγάνδα ότι μειονεκτούμε σε εξοπλισμούς». Παράλληλα έγινε γνωστό από δημοσιεύματα ότι μετά την πανάκριβη αναβάθμιση των Μιράζ δρομολογείται η αναβάθμιση των Μιράζ και η έναρξη συναρμολόγησης μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV).
Σε αυτές τις συνθήκες το πραγματικό δίλημμα δεν είναι όξυνση ή διαπραγμάτευση. Ο δρόμος για τη διαπραγμάτευση περνά συχνά μέσα από επώδυνα πολεμικά επεισόδια. Ο Ερντογάν θέλει να έχει σαν ισχυρό χαρτί τη συμφωνία με την κυβέρνηση Σαράτζ, η ελληνική πλευρά τη στάση της ΕΕ και τις συμφωνίες στα πλαίσια του άξονα με Ισραήλ-Κύπρο-Αίγυπτο, διεκδικώντας την εύνοια των ΗΠΑ.
Το βασικό ζητούμενο σήμερα είναι ένα μαχητικό κίνημα υπεράσπισης της ειρήνης και διεθνιστικής αλληλεγγύης στη δύσκολη συγκυρία που ζούμε. Μια φάση δηλαδή που γίνεται μια συστηματική ιδεολογική και όχι μόνο κατεργασία συνειδήσεων που θέλει να αναδείξει σαν ορατό και άμεσο ενδεχόμενο έναν ελληνοτουρικό πόλεμο για τις ΑΟΖ, δηλαδή για συμφέροντα πολύ μακριά από τους λαούς των δυο χωρών.
Υπάρχει η ένσταση ότι μια τέτοια κατεύθυνση παραγνωρίζει τα επιθετικά σχέδια του Ερντογάν και το γεγονός πως στην εθνικιστική του γραμμή έχει συσπειρωθεί η μεγάλη πλειονότητα των τουρκικών κομμάτων, εκτός HDP και Αριστεράς. Θα πρέπει να τονιστεί ότι αν δεν υπάρξει ένα δυναμικό και ορατό ρεύμα στην ελληνική κοινωνία υπέρ της ειρήνης και της φιλίας των λαών, δεν θα βρουν τη ζωτική δύναμη που χρειάζονται στην Τουρκία οι δυνάμεις της μαχόμενης αντιιμπεριαλιστικής Αριστεράς και της υπεράσπισης της ειρήνης.
Καθοριστική θα είναι η στάση της κομμουνιστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς καθώς χρειάζεται τόλμη για μια μαζική γραμμή που δε θα χαρίζεται στην ελληνική αστική τάξη που αυτοπαρουσιάζεται σαν απειλούμενη από τον Ερντογάν. Η γραμμή του ΚΚΕ δε συμβάλλει καταδικάζοντας μόνο την τουρκική επιθετικότητα και τους ιμπεριαλιστές. Είναι η ώρα για τη γλώσσα της αλήθειας σε σχέση με τον άδικο ανταγωνισμό Ελλάδας-Τουρκίας υπέρ των συμφερόντων του κεφαλαίου, την ιμπεριαλιστική επέμβαση, τις ολέθριες συνέπειες των σχεδιαζόμενων εξορύξεων στις ΑΟΖ και την ανάγκη υπεράσπισης της ειρήνης.