Ματίνα Παπαχριστούδη
Η φράση «Οι δημοσιογράφοι έτσι κι αλλιώς είναι οι μεγαλύτερες πόρνες του πλανήτη» ειπώθηκε από τον ακροδεξιό –πρώην πλέον– αντικαγκελάριο της Αυστρίας, στη διάρκεια συνομιλίας του με υποτιθέμενη «εκπρόσωπο» Ρώσου ολιγάρχη τον Ιούλιο του 2017. Η συζήτηση που αποκαλύφθηκε με βίντεο από τα γερμανικά μέσα Spiegel και Sueddeutsche Zeitung δυο χρόνια μετά, στο τέλος της περασμένης εβδομάδας, προκάλεσε την παραίτηση του Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε και φέρνει πρόωρες εκλογές στην Αυστρία. Τα γερμανικά ΜΜΕ, λίγες μέρες πριν τις Ευρωεκλογές για τις οποίες προβλέπεται μεγάλη ενίσχυση της ακροδεξιάς, χαρακτηρίζουν την κυβερνητική κρίση ως το «τέλος του αυστριακού πειράματος», τη συγκυβέρνηση δηλαδή δεξιών και ακροδεξιών-εθνικιστών. Αποκαλυπτική, ωστόσο, είναι η πρωταγωνιστική συμμετοχή των Μέσων και των δημοσιογράφων στο διετές «πείραμα» του ευρωπαϊκού κεφαλαίου που τώρα, με την αποκάλυψη του «σκανδάλου της Ίμπιζα», φαίνεται να εγκαταλείπεται.
Ο εθνικιστής Στράχε, που ονειρευόταν να εγκαθιδρύσει στην Αυστρία «σύστημα Όρμπαν», ανέλυε τον τρόπο εξαγοράς του 50% της Kronen Zeitung, της εφημερίδας με τη μεγαλύτερη επιρροή στη χώρα, σε μιντιάρχη που έχει εξαγοράσει την πλειονότητα των Μέσων στην Ουγγαρία, επιβάλλοντας γραμμή στήριξης του Όρμπαν. Παράλληλα, περιγράφει ως αναγκαία την απομάκρυνση τουλάχιστον πέντε δημοσιογράφων από τη σύνταξη, έτσι ώστε να επιτευχθεί η άνοδος στα ποσοστά του κόμματός του. Το σχέδιο προσφέρθηκε ως αντάλλαγμα της παράδοσης δημόσιων συμβάσεων σε «μαύρα» κεφάλαια που εκπροσωπούσε η ανιψιά του Ρώσου ολιγάρχη.
Η αποκάλυψη περιγράφει το κλασικό τρίπτυχο της διαπλοκής που κυριαρχεί και στην Ελλάδα. Οικονομικά συμφέροντα που λυμαίνονται δημόσιες συμβάσεις τις οποίες χαρίζει η κυβέρνηση με τη χρήση Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των (πολλών) δημοσιογράφων που έτσι κι αλλιώς «είναι οι μεγαλύτερες πόρνες του πλανήτη»… Οι λίγοι (πέντε στην περίπτωση της αυστριακής εφημερίδας) απολύονται με συνοπτικές διαδικασίες και αντικαθίστανται από πιστούς, κάτι επίσης γνώριμο στη χώρα μας. Περιγράφεται το γνώριμο μοντέλο που τείνει να κυριαρχήσει σε όλα τα ΜΜΕ της Ευρώπης. Ολιγάρχες μίντια πλήρως ταυτισμένους με πολιτικά στελέχη τα οποία λειτουργούν στις κυβερνήσεις των χωρών τους ως πλασιέ δημοσίων συμβάσεων και έργων που θα παραδοθούν σε εταιρείες των ολιγαρχών μίντια ή σε επιχειρηματίες που τους στηρίζουν.
Ειδήσεις πίσω από τις κάμερες
Η προεκλογική αντιπαράθεση ανάμεσα σε Τσίπρα-Μητσοτάκη ξέπεσε επικοινωνιακά στο δείγμα της Nielsen στο ποιός από τους δυο είχε μεγαλύτερη τηλεθέαση στις τηλεοπτικές συνεντεύξεις που παραχώρησαν. Και αυτό το «επίτευγμα-κατάντια» στον πολιτικό λόγο, η υποτιθέμενη επιρροή με ποσοστά στο δείγμα τηλεθέασης για τα δυο πολιτικά κόμματα που συμφωνούν στην πολιτική και καβγαδίζουν για τη διαχείριση, έγιναν δελτίο τύπου και non paper για δημοσιογράφους. Οι οποίοι, άλλη κατάντια αυτή, τα δημοσιοποίησαν ως ρεπορτάζ και ανάλυση.
Τα νούμερα τηλεθέασης σε αυτή την προεκλογική περίοδο συμπληρώθηκαν από τις «αναφορές», τον «όγκο» και τη «συχνότητα αναφοράς» στα κοινωνικά δίκτυα. Μετρήσεις και πάλι για το facebook και το twitter που χρησιμοποιούνται από τα επικοινωνιακά τιμ των δυο κομμάτων για να πείσουν ότι οι δυο πολιτικοί αρχηγοί ή οι εκλεκτοί τους υποψήφιοι σε περιφέρειες και δήμους της χώρας, έχουν επιρροή και πειθώ στον κόσμο.
Σε αυτές τις εκλογές λειτούργησε για πρώτη φορά ένα πλήρως ελεγχόμενο και αποκρουστικό σύστημα επικοινωνίας που χρησιμοποιεί τα νέα εργαλεία προπαγάνδας και παραπληροφόρησης για να χειραγωγήσει τους πολίτες και τον λαό για λογαριασμό των πελατών του, του δικομματικού πολιτικού συστήματος. Οι εφημερίδες, ο Τύπος πνελλαδικά, είναι ο μεγάλος χαμένος αυτής της τριπλής εκλογικής μάχης, το πολιτικό σύστημα δεν φαίνεται να τον χρειάζεται πλέον ως κύριο όπλο πολιτικής χειραγώγησης.