Και μόνο το γεγονός πως τρεις μέρες εκατοντάδες εργαζόμενοι και νέοι επεξεργάζονταν μια ολοκληρωμένη κομμουνιστική στρατηγική απάντηση στο καπιταλιστικό ΤΙΝΑ αποτελεί μεγάλο κέρδος. Κόντρα στην Αριστερά των «μικρών πραγμάτων» και του εφικτού εντός του συστήματος, αναζητείται μια ανατρεπτική γραμμή που θα εμπνέεται από την κομμουνιστική στρατηγική και θα παρεμβαίνει στην καθημερινή ταξική πάλη.
Ανάλυση: Γιάννης Ελαφρός
Πλούσια συζήτηση, έντονη νεανική παρουσία
Σημαντικό βήμα μπροστά, για τη διαμόρφωση μιας σύγχρονης κομμουνιστικής στρατηγικής απάντησης, αποτέλεσε η προγραμματική συνδιάσκεψη του ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση, που πραγματοποιήθηκε από 14-16 Δεκέμβρη στο Γεωπονικό. Εκατοντάδες αντιπρόσωποι των οργανώσεων του ΝΑΡ και της νεολαίας Κομμουνιστική Απελευθέρωση από όλη τη χώρα, μέλη της οργάνωσης αλλά και πολλοί συναγωνιστές που εμπνέονται από την πρόταση για ένα νέο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα, συμμετείχαν στη διαδικασία. Το σχέδιο Προγραμματικής Διακήρυξης μετά την ενσωμάτωση παρατηρήσεων και βελτιωτικών προτάσεων υπερψηφίστηκε από το 92,3% των αντιπροσώπων (κατά ψήφισε το 1,1% και λευκό το 6,5%), σε αντιστοίχιση με την ψηφοφορία στις οργανώσεις του ΝΑΡ πανελλαδικά (91% υπέρ, 1,3% κατά και 7,7% λευκό).
Πλούσιος, δημιουργικός και ποιοτικός ήταν ο διάλογος στη συνδιάσκεψη, καθώς εξαντλήθηκε η δυνατότητα ομιλιών, με 44 συνολικά τοποθετήσεις. Ευχάριστη έκπληξη, που αποτυπώνει και τη νέα δυναμική, το γεγονός πως σχεδόν οι μισές ομιλίες προέρχονταν από τη νεολαία, φωτίζοντας την εμβληματική ρήση «ο κομμουνισμός είναι η νιότη του κόσμου». Στη συνδιάσκεψη διαβάστηκαν οι χαιρετισμοί 11 οργανώσεων της αντικαπιταλιστικής και αντιιμπεριαλιστικής Αριστεράς, καθώς και τρεις από οργανώσεις άλλων χωρών: Κόμμα Εργασίας από την Τουρκία, Λέβιτσα από την Δημοκρατία της Μακεδονίας και Κόκκινο Δράση από την Κροατία.
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας για την Προγραμματική Διακήρυξη ακολούθησε συζήτηση για τα αναγκαία βήματα για την προώθηση της διαδικασίας για το σύγχρονο πρόγραμμα και κόμμα κομμουνιστικής απελευθέρωσης. Μετά από γόνιμη διεργασία καταλήχθηκε πρόγραμμα δράσης, το οποίο θα συζητηθεί και συγκεκριμενοποιηθεί στα όργανα και τις οργανώσεις βάσης ΝΑΡ και νΚΑ.
Μια σύγχρονη κομμουνιστική στρατηγική φωτίζει την επαναστατική τακτική, νοηματοδοτεί θετικά την αντικαπιταλιστική πάλη, στηρίζει την εργατική πολιτική, ενισχύει τον ταξικό χαρακτήρα των διεκδικήσεων
Παράξενη έμοιαζε η εικόνα της συνδιάσκεψης του ΝΑΡ το προηγούμενο Σαββατοκύριακο. Εκατοντάδες άνθρωποι, μεγάλο μέρος τους νέοι και νέες, έκαναν σχέδια για το μέλλον, συζητούσαν για τον κομμουνισμό στην εποχή μας, για το πώς θα φτάσουμε εκεί και για το πώς η διαδικασία της χειραφέτησης δεν θα ανακοπεί, ξεψάχνιζαν το σύγχρονο καπιταλισμό και σημείωναν τις κρυμμένες δυνατότητες ανατροπής. Έριχναν θαρρετά το βλέμμα σε έναν άλλο δρόμο για τους εργαζόμενους, τη νεολαία και τα φτωχά λαϊκά στρώματα στην Ελλάδα αλλά και ευρύτερα, δρόμο σύγκρουσης με το κεφάλαιο, την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, δρόμο ανατροπής της ευρωμνημονιακής καπιταλιστικής βαρβαρότητας, δρόμο αγώνα, αλληλεγγύης και αξιοπρέπειας, που δημιουργεί τους όρους της αντικαπιταλιστικής επανάστασης για την εργατική εξουσία-δημοκρατία και την κομμουνιστική απελευθέρωση. Μα καλά, δεν έχουν ακούσει για το ΤΙΝΑ; Για το «δεν υπάρχει εναλλακτική»; Για το «τίποτα δεν γίνεται», πως «έξω από την ΕΕ υπάρχει το χάος» και πως «οι μεγάλες αφηγήσεις και οι επαναστάσεις οδηγούν στον ολοκληρωτισμό;» Καλά, δεν βολεύονται με την Αριστερά των «μικρών πραγμάτων», των μειωμένων προσδοκιών, του εφικτού, της κινηματικής, πολιτικής και θεωρητικής οκνηρίας; Τι θέλουν και τα σκαλίζουν; Δεν τα είπαν όλα οι κλασσικοί ή οι μετέπειτα «αιρέσεις»;
Ε, να, αυτό το πρώτο μικρό βήμα, δηλαδή το γεγονός πως εκατοντάδες κομμουνίστριες και κομμουνιστές της νέας εποχής κάθισαν με τις ώρες, με πολλές εποικοδομητικές ομιλίες (θα αναρτηθούν στο www.narnet.gr) και πολλές τροποποιήσεις και συνδιαμόρφωσαν ένα κείμενο κομμουνιστικής προγραμματικής διακήρυξης συνολικά απέναντι στον καπιταλισμό της εποχής μας, είναι το πιο σημαντικό κέρδος της προγραμματικής συνδιάσκεψης του ΝΑΡ και της νΚΑ. Κι ας αποδείχθηκε λίγος ο καιρός της προετοιμασίας και της προσυνδιασκεψιακής διαδικασίας, κι ας είναι πάντα δύσκολη η προγραμματική συζήτηση, κι ας καταλαβαίνουμε όλοι πως τώρα (ξανα)αρχίζουμε, και πως θα χρειαστεί πολύ συστηματική θεωρητική και προγραμματική δουλειά για να συνεχιστεί η πορεία προς τον κομμουνιστικό μετασχηματισμό ΝΑΡ και νΚΑ. Τι λαμβάνουμε υπόψη από τη συνδιάσκεψη;
Πρώτο, το μεγάλο έλλειμμα της προηγούμενης κρίσιμης περιόδου, δηλαδή μιας στρατηγικής κομμουνιστικής επαναστατικής απάντησης, όχι μόνο αναγνωρίζεται σαν τέτοιο (άρα μπορεί να αντιμετωπιστεί), αλλά υπάρχουν μαχόμενες δυνάμεις (και βεβαίως όχι μόνο στο ΝΑΡ και τη νΚΑ) που μπορούν να αναμετρηθούν με την προγραμματική ανασυγκρότηση. Και μάλιστα, πως δεν πρόκειται για μια ακαδημαϊκή συζήτηση. Απεναντίας μια σύγχρονη κομμουνιστική στρατηγική και φυσιογνωμία φωτίζει την επαναστατική τακτική, νοηματοδοτεί θετικά την αντικαπιταλιστική πάλη, στηρίζει την εμφάνιση και την αυτοτέλεια της εργατικής πολιτικής, ενισχύει τον ταξικό χαρακτήρα των διεκδικήσεων, πλάθει συνειδήσεις επαναστατών μακράς πνοής, με έμπνευση από το ασίγαστο πάθος του κομμουνισμού, της σημαίας όλων των ελευθεριών (Σεργκέι Γεσένιν). Με αυτή την έννοια η στρατηγική εμπλουτίζει όλη τη δράση, αλλά αποτελεί και αυτοτελή απάντηση και όρος στράτευσης με συνολικά χαρακτηριστικά.
Γιατί ο κομμουνισμός είναι «οσκοπός που, καθώς αναδύεται από το κίνημα, το προσανατολίζει. Του επιτρέπει –εν αντιθέσει προς τις χωρίς αρχές πολιτικές, τις αποσπασματικές δράσεις και τους καθημερινούς αυτοσχεδιασμούς– να προσδιορίσει τι μας φέρνει πιο κοντά σε αυτόν το σκοπό και τι μας απομακρύνει από αυτόν. Είναι επομένως μια ρυθμιστική στρατηγική, ένα πρόγραμμα που παραπέμπει και προσανατολίζει το κίνημα αδιάκοπα στο όραμα μιας άλλης κοινωνίας με δικαιοσύνη, ισότητα, αλληλεγγύη: της κομμουνιστικής κοινωνίας.
Είναι οδρόμος και τα μέσαγια την επίτευξη αυτού του σκοπού. Δρόμος ταξικής δράσης, κοινωνικής ανατροπής και όχι κοινοβουλευτικού περιπάτου ή μεταρρυθμιστικών ουτοπιών. Δρόμος μαζικού αγώνα του εργατικού-λαϊκού κινήματος και όχι κυβερνητικής ή άλλης ανάθεσης, αυτόκλητων σωτήρων και κομμάτων-φρουρίων. Δρόμος επαναστατικής τακτικής – και σύνδεσής της με την επαναστατική στρατηγική, η οποία ιδιαίτερα σήμερα κρίνεται και δοκιμάζεται στο αν θα αποκρούσει και θα ανατρέψει την καπιταλιστική επέλαση, απαντώντας στις ζωτικές ανάγκες των εργαζομένων και των νέων· αλλά και στο αν θα επιταχύνει-προετοιμάσει την αντικαπιταλιστική επανάσταση» (από την Προγραμματική Διακήρυξη).
Δεύτερο, ο καπιταλισμός της εποχής μας, που δεν μπορεί να υπερβεί την κρίση του και στρέφεται προς την αντίδραση σε όλα τα πεδία (από το διαρκές κράτος έκτακτης ανάγκης και την ακροδεξιά στην κυβέρνηση μέχρι την πολεμική απειλή και την όξυνση των ανταγωνισμών) δεν είναι ανίκητος. Στη συνδιάσκεψη υπήρξε από πολλές ομιλίες συμβολή σε μια βαθύτερη και πιο πολύπλευρη ανάλυση του σύγχρονου ολοκληρωτικού καπιταλισμού και με την ανατομία σύγχρονων φαινομένων του ψηφιακού σύμπαντος, της εργασίας και του πολιτισμού, των πολλαπλών αντιθέσεων που παροξύνονται στο έδαφος της διαμάχης κεφαλαίου- εργασία. Σημειώθηκε η ανάγκη να ανιχνευθεί καλύτερα ο ρόλος και η δυναμική της ταξικής πάλης, των πολυποίκιλων αντιστάσεων και των νέων δυνατοτήτων-τάσεων χειραφέτησης που ξεπηδούν μέσα από την κοινωνία. Υπήρχαν ομιλίες που έθεσαν τέτοιες πλευρές και την ανάγκη μιας καλύτερης ανάδειξής τους και στην Διακήρυξη. Γιατί για εμάς ο κομμουνισμός είναι κοινωνική δυνατότητα και όχι χιλιαστική πίστη, ιδεολογία, επαναστατική λογοκοπία και «ταυτότητα διαχωρισμού».
Τρίτο, στη βάση των προηγούμενων εμπλουτίστηκε και απέκτησε πιο ουσιαστικό περιεχόμενο η συζήτηση για το σύγχρονο κομμουνιστικό κόμμα και μια ανώτερη από το ΝΑΡ κομμουνιστική οργάνωση ως βήμα προς τα εκεί, πέρα από μια φετιχοποίηση της μορφής. Αν και δεν έγινε στο σώμα αυτό συζήτηση για τις αρχές λειτουργίας που πρέπει να έχει το κομμουνιστικό κόμμα στην εποχή μας (αυτό το θέμα θα συζητηθεί σε επόμενη διαδικασία), αναδείχθηκε στην πράξη μια ανώτερη δυνατότητα εργατικής δημοκρατίας και συμβολής, όταν δεκάδες σύντροφοι πήραν το λόγο, έθεσαν ζητήματα, συμφώνησαν και διαφώνησαν, σε μια διαδικασία απελευθερωμένη από προκάτ στρατόπεδα, που αναζητούσε πιο ουσιαστικές συμφωνίες αλλά και διαφορετικές οπτικές. Κι ακόμα, όταν ερχόταν στην επιφάνεια η ανάγκη της ανώτερης στράτευσης, της συνειδητής αυτοπειθαρχίας, της συγκέντρωσης δυνάμεων και της συσπείρωσης της κομμουνιστικής πρωτοπορίας έτσι ώστε να επιδράσει θετικά και προωθητικά στην αναζωογόνηση και αντεπίθεση και των άλλων πλευρών του επαναστατικού υποκειμένου, του αντικαπιταλιστικού μετώπου και των ταξικών αντικαπιταλιστικών κινήσεων.
Βαθύτερος διαχωρισμός, πλατύτερη συσπείρωση
Ρήξη με την αστική πολιτική, για να ενωθεί το μαχόμενο δυναμικό
Αν και το θέμα της συνδιάσκεψης δεν αφορούσε άμεσα την πολιτική τακτική, υπάρχει η εκτίμηση πως μπορεί να επιδράσει και να ενισχύσει ουσιαστικά την παρέμβαση του ΝΑΡ κι ευρύτερα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Πως; Πρώτα απ’ όλα, ενισχύοντας την κατεύθυνση της αναγκαίας επαναστατικής τομής μέσα στην Αριστερά, στην βαθύτερη υπέρβαση των χαρακτηριστικών που οδήγησαν στην επικράτηση της λογικής του ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή της διαχειριστικής ρεφορμιστικής αντίληψης, με ορίζοντα την καλυτέρευση του «παρόντος» κι ενός πιο ανθρώπινου καπιταλισμού. Αλλά και των στοιχείων της ηττημένης λογικής του παραδοσιακού κομμουνιστικού κινήματος (που εκφράζει το ΚΚΕ) που βάζει τη στρατηγική στο εικόνισμα του «μέλλοντος» και διαχειρίζεται το παρόν με όρους περιφρούρησης και ενίσχυσης του κόμματος και όχι αντεπίθεσης του κινήματος και ανεβάσματος της ταξικής συνείδησης και της ταξικής πάλης.
Με μια σύγχρονη κομμουνιστική λογική, με πολιτική αρχών, που στηρίζεται στην προγραμματική έκφραση των εργατικών, λαϊκών και νεολαιίστικων αναγκών και δικαιωμάτων και όχι στην αντίληψη των πολιτικάντικων «κόλπων», το ΝΑΡ φιλοδοξεί να φέρει τα «πάνω κάτω», να ανακατέψει τα νερά και στο χώρο της αντικαπιταλιστικής επαναστατικής Αριστεράς που συχνά βαλτώνουν και δίνουν έδαφος για να αναπτύσσονται μικροκομματικές ιδιοκτησιακές λογικές ή παράλληλα «σχέδια» που αναζητούν ξανά γέφυρες με το ρεφορμισμό. Γέφυρες που όχι μόνο δεν κερδίζουν δυνάμεις προς τα αριστερά αλλά ακυρώνουν τη δυνατότητα της αντικαπιταλιστικής επαναστατικής Αριστεράς να πετύχουν μετατοπίσεις.
Το ΝΑΡ διαχωρίζεται πιο αποφασιστικά από την «αρχαία σκουριά» της ενσωματωμένης Αριστεράς και την αστική αντίληψη της πολιτικής και τους φορείς της, όχι για να χωρίσει τον μαχόμενο κόσμο, αλλά για να διαμορφωθεί ένα νέο πολιτικό σχέδιο που θα τον ενώσει και θα λειτουργήσει προωθητικά σε αντικυβερνητική κατεύθυνση, για την ταξική ανασυγκρότηση του εργατικού λαϊκού κινήματος, με αντικαπιταλιστικό, αντιΕΕ και αντιδιαχειριστικό περιεχόμενο και σαφή αντιπολεμική, αντιιμπεριαλιστική, αντιεθνικιστική παρέμβαση. Η ΑΝΤΑΡΣΥΑ αναπτύσσοντας την μετωπική της δράση μπορεί να απευθύνει κάλεσμα συσπείρωσης σε μια τέτοια βάση στις δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής αντιιμπεριαλιστικής Αριστεράς και στο δυναμικό που διαφοροποιείται από ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και ΛΑΕ.
Η Προγραμματική Διακήρυξη ώθηση παραπέρα διαλόγου
Είναι η Προγραμματική Διακήρυξη η «τελευταία λέξη» για τον κομμουνισμό της εποχής μας; «Σε καμιά περίπτωση», ήταν η απάντηση στο «κλείσιμο» της διαδικασίας. Μια ομιλήτρια είπε χαρακτηριστικά πως «νιώθει ευτυχής που η διακήρυξή μας δεν είναι τέλεια». Πέρα από το ότι δεν υπάρχει το τέλειο πρόγραμμα, πως θα ήταν δυνατό το ΝΑΡ, «με την κοινωνική σύνθεση και τη μαζικότητα που έχει, τις ταξικές προσλαμβάνουσες και τα μέχρι τώρα πολιτικό-θεωρητικά κεκτημένα να το πετύχει. Αυτό θα ήταν μη διαλεκτικό να το πιστεύει κανείς», ειπώθηκε χαρακτηριστικά στο «κλείσιμο». «Ωστόσο είναι η δική μας αναγκαία βάση, η ειδική συμβολή για ένα ανώτερο βήμα στη συζήτηση της μαχόμενης αριστεράς και του κόσμου της κομμουνιστικής αναζήτησης».
Η Προγραμματική Διακήρυξη που θα επανεκδοθεί σύντομα και θα διακινηθεί μαζικά από τις οργανώσεις του ΝΑΡ και της νΚΑ, τίθεται σε συζήτηση και παραπέρα ανάπτυξη και αποτελεί τη δημιουργική και όχι δογματική συμβολή του ΝΑΡ στο διάλογο και τις διεργασίες για το νέο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα, η οποία παρουσιάζεται με αυτοπεποίθηση αλλά χωρίς «ξεροκεφαλιά», με ένα τρόπο που ανοίγει και δεν κλείνει τη συζήτηση.
Είναι ώρα ενός μεγάλου διαλόγου και κοινών παρεμβάσεων μαζί με τους εκατοντάδες αγωνιστές σε όλη την Ελλάδα που έχουν ήδη εκφράσει τη διάθεση να συμβάλλουν σε ένα νέο κομμουνιστικό πρόγραμμα και κόμμα και το ΝΑΡ θα συμβάλλει στην ενίσχυση της δράσης σχετικών πρωτοβουλιών και επιτροπών, σε τοπικό, κλαδικό, αλλά και πιο συνολικό επίπεδο. Γιατί θέλουμε το πρωτοπόρο δυναμικό να είναι υποκείμενο όλης αυτής της διαδικασίας και όχι παθητικός δέκτης και αποδέκτης.
