Φοίβος Λιναρδάτος, μέλος ΚΣ της νΚΑ
συνέντευξη στον Γιάννη Ελαφρό
Ο μαρξισμός είναι αναπτυσσόμενη, όχι στατική θεωρία
Μια πολύ ενδιαφέρουσα καμπάνια για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ αναπτύσσει η νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση με κεντρικό σύνθημα «Γιατί ο Μαρξ είχε δίκιο». «Ο μαρξισμός είναι μια εξελισσόμενη επιστήμη, γι’ αυτό επιδιώκουμε χρησιμοποιώντας τον πυρήνα της σκέψης του Μαρξ, να αναπτύξουμε δημιουργικά τον μαρξισμό στον σύγχρονο καπιταλισμό», λέει στον Πριν ο Φοίβος Λιναρδάτος, από το Κ.Σ. της νΚΑ.
Ο Μαρξ ανέδειξε πως είναι η ιστορική δυναμική της ταξικής πάλης αυτή που αλλάζει τις κοινωνίες και μάλιστα με επαναστατικό τρόπο
Γιατί το 2018 μια καμπάνια για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ;
200 χρόνια από τη γέννηση του Μαρξ, αλλά και 170 χρόνια από την έκδοση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, του δεύτερου πιο πολυμεταφρασμένου βιβλίου στον κόσμο, ο Μαρξ είναι πιο επίκαιρος από ποτέ. Η δομική κρίση του καπιταλισμού είναι τέτοια που μέχρι και οι αστοί διανοούμενοι αρκετά συχνά αναγκάζονται να αναφέρονται σε αυτόν και να αποδέχονται την ορθότητα της θεωρίας του. Βέβαια, προσπαθούν συστηματικά να αποκρύψουν τον επαναστατικό πυρήνα της σκέψης του. Σαν νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση θεωρούμε πως είναι αναγκαίο σήμερα να γίνει μια σοβαρή επανεξόρμηση της θεωρίας και των ιδεών του Μαρξ στην κοινωνία και ιδιαίτερα στη νεολαία.
Δεν δείχνει ένα κόλλημα με το παρελθόν και μάλιστα από μια οργάνωση νεολαίας;
Πολύς κόσμος πιστεύει ότι οι ιδέες του Μαρξ αφορούσαν τον καπιταλισμό του 19ου έως και τις αρχές του 20ου αιώνα. Νομίζουμε πως αυτή είναι μια λάθος αντίληψη. Ο Μαρξ περιέγραφε έναν καπιταλισμό μπροστά από την εποχή του και ο πυρήνας της θεωρίας του είναι επίκαιρος μέχρι σήμερα. Έτσι η θεωρία του μπορεί να δώσει απαντήσεις για την πραγματική πηγή των σύγχρονων προβλημάτων που ταλανίζουν τη νεολαία. Ήταν ο μόνος ο οποίος μπόρεσε να αναλύσει τη λειτουργία του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής με τόσο επιστημονικά τεκμηριωμένο και συνεκτικό τρόπο, αλλά και να διαγνώσει τις αντιφάσεις του.
Τελικά, ο Μαρξ είχε δίκιο;
Τα δύο βασικότερα στοιχεία συμβολής του Μαρξ επιβεβαιώνονται στο έπακρο. Ο Μαρξ ανέδειξε ότι τα κακώς κείμενα της ανθρωπότητας βασίζονται στην εκμετάλλευση, από τους λίγους που κατέχουν τα μέσα παραγωγής και εκμεταλλεύονται την υπεραξία των πολλών. Ας δούμε πως σήμερα μόλις το 1% κατέχει το 50% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ υπάρχουν άνθρωποι που δουλεύουν για 1 δολάριο την ημέρα. Κι ακόμα, πως ενώ η παραγωγικότητα έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία 70 χρόνια, οι περισσότεροι εργάζονται πλειοψηφικά πάνω από οκτώ ώρες, την ίδια ώρα που το ποσοστό των ανέργων ανεβαίνει κατακόρυφα. Ο Μαρξ όμως ανέδειξε και κάτι ακόμα. Ότι η ιστορική δυναμική της ταξικής πάλης είναι αυτή που αλλάζει τις κοινωνίες και μάλιστα με επαναστατικό τρόπο. Και αυτό επιβεβαιώνεται σήμερα, καθώς αποδεικνύεται πως ούτε μέσες λύσεις για έναν καλύτερο καπιταλισμό υπάρχουν, ούτε οι αστοί πρόκειται να παραδώσουν την εξουσία τους αμαχητί.
Ναι, αλλά ο καπιταλισμός αντέχει και ανασυγκροτείται, έστω και με κρίσεις και με τεράστιο τίμημα για την εργασία και τη φύση, ενώ οι κοινωνίες που οικοδομήθηκαν στο όνομά του κατέρρευσαν…
Ο καπιταλισμός ακροβατεί στις αντιφάσεις του, αλλά αν δεν τον σπρώξεις δεν πρόκειται να καταρρεύσει μόνος του. Οι αντιφάσεις του είναι τόσο κρίσιμες που καθιστούν το «Κομμουνισμός ή βαρβαρότητα» ως ερώτημα επιβίωσης για την εργατική τάξη και τη νεολαία. Σήμερα υπάρχουν οι αντικειμενικοί όροι για την κομμουνιστική απελευθέρωση, λόγω των απίστευτων δυνατοτήτων της εξέλιξης των τεχνολογιών και της επιστήμης, αλλά και του κοινωνικού υποκειμένου, που έχει άλλη σχέση με την παραγωγή και την τεχνολογία. Ταυτόχρονα, με τις αντιφάσεις και τα προβλήματά τους, οι απόπειρες που έγιναν για «την έφοδο στον ουρανό», οι προσπάθειες επαναστατικού μετασχηματισμού και οι σύγχρονοι αγώνες δίνουν ιστορική πείρα για το επόμενο επαναστατικό άλμα.
Δεν υπάρχουν θέματα τα οποία δεν έπιασε ή δεν έπιασε ολοκληρωμένα ο Μαρξ;
Σίγουρα υπάρχουν ζητήματα που ο Μαρξ δεν ανέπτυξε σε βάθος, ή που ο καπιταλισμός και η ταξική πάλη της εποχής δεν του επέτρεπαν να αντιληφθεί. Αλλά ο μαρξισμός είναι μια εξελισσόμενη επιστήμη και δεν θα ήθελε ο Μαρξ η θεωρία του να αντιμετωπιστεί με έναν στατικό τρόπο. Από την πλευρά μας επιδιώκουμε χρησιμοποιώντας τον πυρήνα της σκέψης του Μαρξ, η αξία του οποίου παραμένει αναλλοίωτη, να αναπτύξουμε δημιουργικά τον μαρξισμό στο σύγχρονο καπιταλισμό.
Τι περιλαμβάνει η καμπάνια της νΚΑ για τα 200 χρόνια του Μαρξ;
Η καμπάνια «200 χρόνια Μαρξ» έχει ξεκινήσει με δύο πολύ επιτυχημένες εκδηλώσεις στα φεστιβάλ Αναιρέσεις της Αθήνας και της Πάτρας. Έχει κυκλοφορήσει ειδική κεντρική αφίσα, ψηφιακά αφισετάκια και ένα πρώτο εκλαϊκευτικό φυλλάδιο, ενώ ετοιμάζονται και άλλα υλικά. Στόχος μας είναι να κάνουμε εκδηλώσεις σε πόλεις στην Ελλάδα, αλλά και σε χώρους της νεολαίας. Μέσα από τις εκδηλώσεις και τα υλικά της καμπάνιας επιδιώκουμε να καταρρίψουμε μύθους, να αναδείξουμε την πηγή σύγχρονων προβλημάτων και να ερμηνεύσουμε τον καπιταλισμό του σήμερα, μέσα από τη θεωρία του Μαρξ. Ταυτόχρονα θέλουμε η καμπάνια να αποτελέσει και αφετηρία για το Μαρξιστικό Εργαστήρι στη Λέσχη Αναιρέσεις της Αθήνας, από τον Οκτώβριο. Μέσα από το εργαστήρι επιδιώκουμε να μελετήσουμε και να συζητήσουμε ζητήματα που προβληματίζουν την αγωνιζόμενη νεολαία στο σήμερα, με τη βοήθεια της μαρξιστικής θεωρίας.
Συνδέεται αυτή η προσπάθεια με το συνολικό εγχείρημα της κομμουνιστικής επαναθεμελίωσης και της συγκρότησης σύγχρονου κομμουνιστικού προγράμματος και κόμματος;
Σίγουρα συνδέεται. Η αντιπαράθεση σε επίπεδο ιδεολογίας με τους αστούς είναι κομβικό για την αλλαγή των συσχετισμών. Από την πλευρά μας θέλουμε να συμβάλουμε στην πρόκληση της δημιουργικής ανάπτυξης του μαρξισμού ώστε να επαναθεμελιωθεί μια σύγχρονη κομμουνιστική πρόταση. Για να γίνει αυτό είναι αναγκαία τόσο η συγκρότηση ενός σύγχρονου κομμουνιστικού προγράμματος και κόμματος, όσο και το να συνδέεται διαλεκτικά με το μαζικό κίνημα.