Μάκης Βάσιλας
Η νέα πολιτική πραγματικότητα που διαμορφώνει η απόλυτη προσήλωση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ σε μια πολιτική πλήρους ιδιωτικοποίησης-ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου, απαιτεί να ντυθεί αυτή η πραγματικότητα προκειμένου να παρουσιαστεί καλύτερα, με περίτεχνες εκφράσεις που αντικαθιστούν την «ξύλινη γλώσσα» των παλαιολιθικών κομμουνιστών αλλά και όλων όσων επιμένουν ακόμα να λένε τα πράγματα με το όνομά τους.
Έτσι λοιπόν η δημόσια περιουσία λέγεται πλέον «assets», τα οποία περιλαμβάνονται στο υπό εκμετάλλευση χαρτοφυλάκιο. Η μεταφορά όλων των φορέων που διαχειρίζονται και διαθέτουν δημόσια περιουσία στο νέο υπερταμείο (Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας – ΕΕΣΥΠ είναι η επίσημη ονομασία) λέγεται δυνατότητα εκμετάλλευσης νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, που μάλιστα θα τους επιτρέψει να βελτιώσουν τις υπηρεσίες που παρέχουν στους πολίτες-πελάτες. Ενώ η πολύχρονη παραχώρηση -συνήθως πάνω από τριάντα χρόνια- έναντι πινακίου φακής σε ιδιώτες δεν είναι πώληση, αλλά κατά περίπτωση μακροχρόνια μίσθωση ή προγράμματα και projects που συνδυάζουν τη συνεργασία με ιδιωτικούς φορείς και την τοπική κοινωνία.
Η εποχή του ολοκληρωτικού καπιταλισμού απαιτεί ευέλικτα μοντέλα και κυρίως ευέλικτες συνειδήσεις. Σαν αυτές των κυβερνητικών στελεχών που με σταθερά και σίγουρα βήματα, ανακαλύπτουν, σαν έτοιμοι από καιρό, τις χαρές του. Το αρχικό μούδιασμα, η τάχα μου στενοχώρια τους όποτε «αναγκάζονταν» να ψηφίσουν νέες περικοπές, καινούργιους απεργοκτόνους νόμους και ξεπουλήματα, έχει πλέον υποχωρήσει. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και όλο το πολιτικό της προσωπικό, χωρίς καμία απολύτως εξαίρεση, με τον ενθουσιασμό του νεοφώτιστου προχωράει αδίστακτα στην πλήρη υλοποίηση όλων όσων απαιτεί η προώθηση της βάρβαρης πολιτικής που ακολουθεί. Όχι γιατί δεν μπορεί κάνει αλλιώς αλλά γιατί δεν θέλει. Έχει επιλέξει στρατόπεδο και υπηρετεί τυφλά την μόνη πολιτική που θα μπορούσε να ακολουθήσει στο σημερινό πλαίσιο. Και το παραμύθι ότι δεν μπορεί να κάνει αλλιώς, το αγοράζουν πλέον λίγοι και το υπερασπίζονται ακόμα λιγότεροι.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ξεπερνά και σε αυτό το πεδίο τους προκατόχους της
Η κυβέρνηση έχει στόχο ιδιωτικοποιήσεις 4,7 δισ. εντός του 2018, όταν από το 2011 μέχρι σήμερα έχουν συγκεντρωθεί 4,7 δισ. ευρώ!
Στο φουλ πρέπει να τρέξουν οι μηχανές της κυβερνητικής πολιτικής όλο το 2018 προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής ενέκρινε την υλοποίηση «του Επικαιροποιημένου Επιχειρησιακού Προγράμματος Αξιοποίησης (Asset Development Plan-ADP) της περιουσίας του ΤΑΙΠΕΔ. Πίσω από αυτό τον βαρύγδουπο τίτλο υπονοείται ότι το κυβερνητικό συμβούλιο άναψε «πράσινο φως» για την έναρξη των διαδικασιών παραχώρησης ή πώλησης του συνόλου των 19 θεματικών ενοτήτων ευθύνης του προγράμματος αυτού. Κοινώς το πάρτι ξεκίνησε.
Ακόμα και ορισμένες κινήσεις που προβάλλονται επικοινωνιακά από την κυβέρνηση, ως «αντίσταση στις ιδιωτικοποιήσεις», όπως η λεγόμενη επιστροφή στο δημόσιο του πλειοψηφικού πακέτου της ΕΥΔΑΠ και τις ΕΥΑΘ (που συνοδεύτηκαν φυσικά και με τους ανάλογους πανηγυρικούς τίτλους των φιλοκυβερνητικών εφημερίδων και ΜΜΕ) δεν είναι τίποτα άλλο παρά το άνοιγμα του δρόμου προς την ιδιωτικοποίηση. Καταρχήν, επρόκειτο για εξαιρετικά καθυστερημένη υλοποίηση παλιάς απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας που χρονολογείται ήδη από το 2014. Δεύτερο, στη συνέχεια η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ θα μεταβιβαστούν στο υπερταμείο και θα πάρουν τη σειρά τους για την απόδοση μετοχικού ποσοστού σε ιδιωτικές εταιρείες.
Ο προγραμματισμός του νέου υπερταμείου κινείται με ένα και μοναδικό γνώμονα. Αυτόν του άμεσου ξεπουλήματος του δημόσιου πλούτου που έχει απομείνει. Ο στόχος που έχει τεθεί στον φετινό προϋπολογισμό για έσοδα από την αξιοποίηση-πώληση δημόσιας περιουσίας ανέρχεται στο 2,7 δισ. ευρώ, όταν από το 2011 μέχρι σήμερα, το αντίστοιχο ποσό που έχει συγκεντρωθεί αγγίζει τα 4,7 δισ. ευρώ! Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ακόμη παράδειγμα που ο μαθητής ξεπερνάει τον δάσκαλο και μάλιστα κατά πολύ.
Τα δύο πρώτα «σήματα» στις περίφημες αγορές ότι επίκειται ράλι ιδιωτικοποιήσεων θα αποτελέσουν αναμφισβήτητα η έναρξη των έργων στο Ελληνικό –μετά και από τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που άναψε το πράσινο φως– καθώς και η πώληση του 30% των Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. Ειδικά στην πρώτη περίπτωση χρειάζεται να ξεπεραστούν και ορισμένα επιπλέον «εμπόδια», όπως η ολοκλήρωση διεθνούς διαγωνισμού για την χορήγηση άδειας καζίνο, όπως επίσης και η μετεγκατάσταση σε άλλους χώρους μιας σειράς από φορείς που αυτή τη στιγμή βρίσκονται εκεί. Η δεύτερη περίπτωση του αεροδρομίου είναι σχετικά πιο απλή, και αναμένονται σύμφωνα πάντα με την πρόβλεψη του προϋπολογισμού, έσοδα από την πώληση του 30% των μετοχών του ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ. Να σημειώσουμε εδώ ότι μιλάμε για την κύρια πύλη εισόδου στην χώρα που την χρησιμοποιούν εκατομμύρια επισκέπτες, οπότε οι μνηστήρες είναι αρκετοί.
Ο τομέας της ενέργειας έχει επίσης την τιμητική του στο φετινό κύμα ιδιωτικοποιήσεων. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, πρόκειται να παραχωρηθεί το 66% του ΔΕΣΦΑ, δηλαδή του διαχειριστή του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου, ενώ θα ακολουθήσει η πώληση του 31% της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου και του 17% της ΔΕΗ. Προβλέπεται συγκεκριμένα η εκποίηση του 40% των λιγνιτικών μονάδων και των ορυχείων, των δύο ανταγωνιστικότερων σταθμών της ΔΕΗ, του ΑΗΣ Μεγαλόπολης και του ΑΗΣ Μελίτης στην Φλώρινα. Η πώληση άλλων βασικών υποδομών και ακινήτων του Δημοσίου (ακίνητα της ΕΤΑΔ Α.Ε., σπήλαια, μουσεία και ιαματικές πηγές κ.λπ.).
Το γαϊτανάκι του ξεπουλήματος τουλάχιστον για το 2018 θα κλείσει με πανηγυρικό τρόπο η πώληση του ποσοστού που κατέχει το ελληνικό δημόσιο στα ΕΛΠΕ που αυτή τη στιγμή ανέρχεται στο 35,5%, ενώ την πραγματικά τελευταία πινελιά θα βάλει η πώληση του εναπομείναντος 5% της συμμετοχής του δημοσίου στον ΟΤΕ. Για όλα τα παραπάνω η πρόβλεψη για έσοδα ανέρχεται στο ποσό του 1,1 δισ. ευρώ περίπου, δηλαδή για πάνω από το 40% των αναμενόμενων εισπράξεων από τις συνολικές ιδιωτικοποιήσεις, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ, για την οποία όμως έχει αποφασιστεί η υποβολή δεσμευτικών προσφορών.
Αλλά ο οίστρος της κυβέρνησης δεν σταματάει στις ΔΕΚΟ. Σειρά έχουν τα λιμάνια και οι μαρίνες, που βρίσκονται ακόμα υπό δημόσιο έλεγχο. Ανάμεσα σε αυτά αυτό της Αλεξανδρούπολης, το οποίο έχουν βάλει στο μάτι οι ΗΠΑ, καθώς θέλουν να το μετατρέψουν σε ελεγχόμενη από την υπερδύναμη πύλη εισόδου (ενέργειας και άλλων εμπορευμάτων) στη Βαλκανική.
Στο βωμό της «αξιοποίησης» σχεδιάζεται να θυσιαστούν και περιοχές σπάνιας φυσικής ομορφιάς, όπως η έκταση 1.615 στρεμμάτων στην Αφάντου της Ρόδου παρά την «ενοχλητική» λεπτομέρεια ότι ο χώρος έχει εκτός των άλλων και αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Συνολικά 19 εταιρείες που είτε ελέγχει πλήρως το δημόσιο, είτε διαθέτει το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών, είτε ακόμα και το μειοψηφικό πακέτο, εντάσσονται στο υπερταμείο (ΔΕΗ-ΕΥΔΑΠ-ΕΥΑΘ-ΟΣΥ Α.Ε.-ΣΤΑΣΥ Α.Ε.-ΟΣΕ ΑΕ-ΟAKA-ΕΛΤΑ κ.λπ.), το οποίο έχει σκοπό «[…] την κατοχή των συμμετοχών του κράτους σε δημόσιες επιχειρήσεις, την επαγγελματική διαχείρισή τους και την επαύξηση της αξίας των εν λόγω συμμετοχών, αξιοποιώντας σύγχρονα πρότυπα και πολιτικές αναφορικά με την εταιρική διακυβέρνηση, την εταιρική συμμόρφωση, την εποπτεία και τη διαφάνεια των διαδικασιών». Με απλά λόγια αυτό σημαίνει ότι για παράδειγμα στις ΔΕΚΟ θα ακολουθούνται όλα όσα προβλέπει η σύγχρονη εταιρική διακυβέρνηση και συμμόρφωση, δηλαδή τριμηνιαίες οικονομικές καταστάσεις και αν χρειαστεί μείωση του κόστους με περικοπή δαπανών και ασφαλώς προσωπικού, με ό,τι επίσης αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στον πολίτη. Και αφού αυτές εξυγιανθούν και επέλθει σταθερότητα, μπορούν να πωληθούν έτοιμες χωρίς τα περιττά τους βάρη δηλαδή τα δικαιώματα του προσωπικού τους και την όποια ποιότητα των υπηρεσιών τους.
Και κάπως έτσι πωλούνται τα σύνορα της χώρας, δηλαδή οι υποδομές και τα δίκτυα, όπως έλεγε και μια παλιά διευθυντική ψυχή σε ένα ραδιόφωνο, που εσχάτως κοκκινίζει μόνο από ντροπή. Αλλά τώρα τα σύνορα της χώρας είναι και με τη βούλα του Γιούρογκρουπ ευρωπαϊκά και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι αποφασισμένη να κάνει ό,τι χρειαστεί προκειμένου να πείσει και τον πλέον δύσπιστο ότι είναι η πλέον κατάλληλη για να κάνει όλη την βρόμικη δουλειά, πριν μας αδειάσει τη γωνία.
Διπλό κέρδος για το κεφάλαιο από το «λιγότερο κράτος»
Το κλείσιμο της αξιολόγησης( πρώτης, δεύτερης, τρίτης, νιοστής) και η περίφημη «καθαρή έξοδος» από τα μνημόνια, υπαγορεύει και τα εργαλεία που χρειάζεται να υιοθετηθούν προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Τα θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα, οι ισοσκελισμένοι προϋπολογισμοί, η δημοσιονομική πειθαρχία ήρθαν για να μείνουν. Δεν είναι η εξαίρεση, η παρένθεση που τον προσεχή Αύγουστο θα κλείσει και όλα θα ξαναγίνουν ωραία και καλά. Η πολιτική της αυστηρής λιτότητας και των περικοπών, του λιτού βίου, που έλεγε και ένας παλιός μας γνωστός, αποτελεί την καινούργια κανονικότητα για τους εργαζόμενους και τη νεολαία. Ο αυστηρός περιορισμός, μέχρι εξαφάνισης, της παρέμβασης του κράτους σε μια σειρά από τομείς που κυρίως αφορούν την εξασφάλιση σε πλατιά λαϊκά στρώματα μιας μεγαλύτερης δυνατότητας πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες, που αλλιώς θα τα έβλεπαν με κιάλια, είναι βασική πλευρά όλων ανεξαιρέτως των προσπαθειών ιδιωτικοποιήσεων, στη χώρα μας και διεθνώς.
Με αυτό τον τρόπο το κεφάλαιο κερδίζει διπλά. Από τη μία περιορίζει τις δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού, με ταυτόχρονη απελευθέρωση κονδυλίων που μπορούν να απορροφηθούν σε άλλες δραστηριότητες πιο «ανταγωνιστικές». Από την άλλη διαμορφώνεται ένα νέο πεδίο εισβολής και κερδοφορίας για το ιδιωτικό κεφάλαιο. Καθώς η αποχώρηση του κράτους από αυτά τα πεδία, δεν καταργεί τις ανάγκες των εργαζομένων. Αυτές αντίθετα παραμένουν και παραδίδονται βορρά στις ληστρικές διαθέσεις του, φυσικά με το αζημίωτο.
Ταυτόχρονα, το κεφάλαιο επιδιώκει να χρησιμοποιεί δωρεάν και –γιατί όχι– να υφαρπάξει δημόσιες υποδομές στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών που αφού έχουν χρυσοπληρωθεί κυριολεκτικά από το υστέρημα του λαού τώρα πωλούνται ή παραχωρούνται προκειμένου να αποτελέσουν ένα ακόμα εργαλείο αύξησης της κερδοφορίας του. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι οι δημόσιες υποδομές παγκόσμια, έχουν αναπτυχθεί κατά βάση σε τομείς όπου λόγω της φύσης τους, τα αγαθά αποτελούν «φυσικό μονοπώλιο». Και δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, καθώς κανένας καπιταλιστής δεν θα ξόδευε ούτε δεκάρα προκειμένου να πάει -για παράδειγμα- το ηλεκτρικό ρεύμα και στο τελευταίο βουνό της χώρας, ή να φτιαχτεί λιμάνι και στο τελευταίο μικρό νησάκι της.
Επίσης πλευρά που έχει αυξήσει το ειδικό της βάρος στην επιθετικότητα του κεφαλαίου, το τελευταίο διάστημα επίσης είναι η σαφώς αναβαθμισμένη επιδίωξή του να καταλάβει -μέσω της «αξιοποίησης»- τους ελεύθερους δημόσιους χώρους, που έχουν απομείνει ακόμα αναξιοποίητοι. Δημιουργώντας φαραωνικού τύπου έργα, που αλλοιώνουν και καταστρέφουν το φυσικό τοπίο, ενώ αλλάζουν την καθημερινότητα και τις συνήθειες των κατοίκων των περιοχών αυτών.
