Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να κατανοήσουμε το πραγματικό βάθος της κρίσης, από το να αφήσουμε να μας το διηγηθούν τα ίδια τα «παιδιά της κρίσης». Οι ηλικίες εκείνες, δηλαδή, που δεν γεύτηκαν την «εποχή της ανάπτυξης και της αφθονίας» –αν και ως τέτοια δεν υπήρξε ποτέ πραγματικά για την εργατική τάξη– παρά μόνο βίωσαν την ολική σκληρότητα ενός συστήματος που συνειδητά τις σπρώχνει στο περιθώριο. Τα «παιδιά της κρίσης» δεν είναι οι πρωτομάρτυρες της εργατικής τάξης – άλλωστε, οι εργαζόμενοι σε κάθε ταξική κοινωνία βίωναν την εκμετάλλευση, ανεξαιρέτως ύφεσης ή καμπής της οικονομίας. Παρόλα αυτά, σίγουρα δεν είναι μια ατόφια αντανάκλαση των εργαζομένων παλαιότερων δεκαετιών. Αποτελούν την κύρια κοινωνική κατηγορία-πειραματόζωο των σκληρών πολιτικών που εφαρμόζονται διεθνώς από το 2008 και φαίνεται πως τείνουν να καθιερωθούν στο πέρασμα του χρόνου.
Δύο είναι τα βασικά γνωρίσματα των εργασιακών σχέσεων που βιώνει η νεολαία στο πλαίσιο της κρίσης. Το πρώτο είναι η εμπέδωση σκληρότερων όρων εργασίας –διάφοροι τρόποι άντλησης περισσότερης απόλυτης υπεραξίας– και το δεύτερο, η σχεδόν τελική αποσάθρωση του παραδοσιακού μοντέλου συνδικαλισμού και πάλης. Περιληπτικά, λοιπόν, σχηματίζεται ένα πλαίσιο σκληρής εργασιακής εκμετάλλευσης με χαμηλούς μισθούς, εξοντωτικά και ελαστικά ωράρια, στυγνή εργοδοτική αυθαιρεσία κ.λπ., ενώ την ίδια ώρα οι εργαζόμενοι, σε αντίθεση με το παραδοσιακό προλεταριάτο, μαστίζονται από τη νόσο του πολυκατακερματισμού και του απομονωτισμού, χωρίς δυνατότητα συσπείρωσης και συλλογικής διεκδίκησης. Αυτή η ποιοτικά διαφοροποιημένη κατάσταση, οδηγεί μεγάλα κομμάτια της νεολαίας στα διάφορα παρακλάδια του ατομικού δρόμου (μετανάστευση, απάθεια, υποταγή).
Υπάρχει όμως και το υπόλοιπο κομμάτι, αυτό που δεν διανοήθηκε να σκύψει το κεφάλι. Σε αυτό το αφιέρωμα γνωρίζουμε τα «παιδιά της κρίσης» που συνεχώς προσπαθούν να αναμετρηθούν με την ιστορική εποχή του σήμερα.
Οι εργαζόμενοι σε επιστημονικούς και τεχνολογικούς κλάδους της έρευνας αποτελούν όλο εκείνο το δυναμικό που παράγει νέα γνώση (λογισμικά, φαρμακευτικά προϊόντα, πατέντες). Παράλληλα, είναι ο κλάδος στον οποίο τις τελευταίες δεκαετίες έχουν δοκιμαστεί και εδραιωθεί όλες οι ελαστικές μορφές εργασίας, πολύ πριν γενικευτούν ως η σύγχρονη εργασιακή πραγματικότητα. Ειδικά μετά την κρίση, οι αμοιβές μειώθηκαν σε εξευτελιστικά επίπεδα, οι προσδοκίες για πρόσληψη είναι ανύπαρκτες και ταυτόχρονα εκτινάχθηκε η μετανάστευση, οδηγώντας στο περίφημο Brain Drain. Τα ανταγωνιστικά προγράμματα αριστείας, που καθορίζουν τι θα ερευνάται και πώς με βάση τις ανάγκες κερδοφορίας του κεφαλαίου, διαιωνίζουν τις συνθήκες εργασιακής γαλέρας.
Σε αυτό το τοπίο, το καλοκαίρι του 2017 έγινε η πρώτη ιδρυτική συνέλευση του Labour, σε μια προσπάθεια να διευρυνθούν οι δυνατότητες για την οργάνωση και τη συλλογική διεκδίκηση των δικαιωμάτων των νέων ερευνητών. Όχι μόνο σε στενό οικονομικό/κλαδικό επίπεδο, αλλά και απέναντι στις πολιτικές όλων των κυβερνήσεων, απέναντι στην ΕΕ και τις πολιτικές της. Το Labour παρεμβαίνει στους ήδη υπάρχοντες συλλόγους (μεταπτυχιακών-ΥΔ, εργαζομένων-ερευνητών), σε επιχειρησιακά και κλαδικά σωματεία που ανήκουν τα μέλη του, ενώ προωθεί και τη δημιουργία νέων, στην κατεύθυνση της υπεράσπισης των συμφερόντων των εργαζομένων απέναντι στην εργοδοσία αλλά και στη γραφειοκρατία και τον συμβιβασμό ΓΣΕΕ- ΑΔΕΔΥ.
Αναπόσπαστο κομμάτι της δράσης του είναι όμως και η πάλη για έρευνα με στόχο τη βελτίωση της ζωής των λαών, τη χειραφέτηση του ατόμου και το ξεπέρασμα της αυταπάτης, του ανορθολογισμού και του σκοταδισμού. Μια έρευνα που θα αφουγκράζεται τις λαϊκές ανάγκες σε υγεία, τεχνολογία και ποιότητα ζωής και θα έχει βασικό στόχο την εξυπηρέτησή τους. Μια έρευνα που τα αποτελέσματά της θα είναι δημόσια και δωρεάν για όλους.
Ολίβια Τζουβάρα
Η ΛΑΝΤΖΑ είναι ένα σχήμα που δραστηριοποιείται τα τελευταία 4 χρόνια. Προέκυψε ως ανάγκη των εργαζόμενων του κλάδου να εκφραστούν συλλογικά και να διεκδικήσουν από κοινού τα εργασιακά τους δικαιώματα. Σημαντικό ρόλο έπαιξε η πολιτική πίστη πως πρέπει να δοκιμαστεί, να επανεκτιμήθεί, να επαναπροσδιοριστεί ο τρόπος παρέμβασης στο Συνδικάτο Επισιτισμού Αττικής αλλά και ευρύτερα στο κίνημα με όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Έτσι, απευθύνθηκε ένα ευρύ κάλεσμα στους εργαζόμενους του συγκεκριμένου κλάδου προτάσεις και συζήτηση. Το κάλεσμα περιλάμβανε τόσο τις οργανωμένες δυνάμεις όσο και ανένταχτους εργαζόμενους, που ήταν διατεθειμένοι να παλέψουν για τις ανάγκες τους. Έχοντας ήδη ξεκινήσει τη λειτουργία του, το σχήμα της Λάντζα αποφάσισε να παρέμβει στο συνδικάτο επισιτισμού Αττικής, χωρίς προφανώς να υποτιμάται η αυτοτελής δράση του σχήματος. Κάτι τέτοιο, όμως, δεν ήταν εύκολο. Καθώς αναφερόμαστε σε έναν κλάδο στον οποίο εντοπίζονται όλες οι διαφορετικές σύγχρονες μορφές των εργασιακών σχέσεων και του οποίου ένα μεγάλο κομμάτι παραμένει, έως και σήμερα, αχαρτογράφητο. Στον κλάδο, η εργοδοτική αυθαιρεσία και τρομοκρατία είναι ίσως εντονότερη από οπουδήποτε. Είναι αναρίθμητα τα παραδείγματα συναδέλφων που φοβούνται έστω και να συζητήσουν ανοιχτά τα προβλήματα στη δουλειά τους. Εξαιτίας του τεράστιου αριθμού καταγγελιών, είναι κάθε φορά διακύβευμα το αν θα είναι δυνατή η αποτελεσματική αντιμετώπιση κάποιου περιστατικού εργοδοτικής αυθαιρεσίας.
Η Λάντζα, λοιπόν, κινείται αρχικά πάνω στη λογική της υπεράσπισης κάθε συναδέλφου και, τελικά, της συσπείρωσης όσο το δυνατόν μεγαλύτερης μερίδας του κλάδου γύρω από τις ιδέες της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας στο εργατικό κίνημα. Το προηγούμενο διάστημα πάρθηκαν μια σειρά απο πρωτοβουλίες κόντρα και ενάντια στην καθηλωτική στάση που ακολούθησε το Συνδικάτο Επισιτισμού Αττικής.
Τέλος, βασικό κόμβο παρέμβασης αποτελεί το #SeasonFight. Μια καμπάνια πάνω στα δικαιώματα των εργαζομένων στα μεγάλα τουριστικά θέρετρα τη διάρκεια της τουριστικής σεζόν.
Τα θετικά εκλογικά αποτελέσματα του εγχειρήματος αλλά, κυρίαρχα, οι μικρές –αλλά όχι ασήμαντες– νίκες που πέτυχαν εργαζόμενοι στον κλάδο προμηνύουν ακόμα μεγαλύτερα πράγματα για το μέλλον.
Γιώργος Μπέτης
Attack στην ανεργία και την επισφάλεια
Η αναδιάρθρωση των σχέσεων εργασίας αποτελεί στρατηγικό στόχο του κεφαλαίου στην προσπάθειά του να ξεπεράσει τη δομική κρίση προς όφελός του. Οι ατέλειωτες μορφές ελαστικής εργασίας, οι μειώσεις μισθών, η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων, δημιουργούν μια ζώνη φτωχών εργαζομένων. ΕΕ και κυβερνήσεις προωθούν τα προγράμματα απασχόλησης-κατάρτισης-voucher, με στόχο την επανακατάρτιση του εργατικού δυναμικού, την προσφορά φτηνών εργατικών χεριών τόσο σε επιχειρήσεις όσο και στις υποστελεχωμένες δημόσιες υπηρεσίες. Κομβικός είναι ο ρόλος αναδιαρθρώσεων και στην εκπαίδευση, με τη στροφή στην τεχνική εκπαίδευση και τον θεσμό της μαθητείας.
Η Attack δημιουργήθηκε από και για όλους αυτούς που μετεωρίζονται διαρκώς μεταξύ ανεργίας και επισφάλειας και διακρίνουν την τομή που επιδιώκεται, ειδικά μέσα από τα προγράμματα για την «αντιμετώπιση» της ανεργίας. Επιδιώκει να αντιπαρατεθεί συνολικά με το καθεστώς των ΕΣΠΑ και συμμετέχει στους αγώνες, προσπαθώντας να συνδέσει τις οικονομικές διεκδικήσεις με ένα πολιτικό πρόγραμμα ενάντια στην ανεργία και στόχο τη μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους. Μια από τις κορυφαίες στιγμές στη μέχρι τώρα δράση της αποτέλεσε η συμμετοχή της στον αγώνα των πεντάμηνων, τον χειμώνα του 2015.
Μέσα από κοινές πανελλαδικές δράσεις προωθεί τη δημιουργία κοινών πρωτοβουλιών εργατικών σωματείων και συλλογικοτήτων γειτονιάς, ούτως ώστε να διαμορφωθούν μορφές οργάνωσης πολιτικού κινήματος ανέργων και επισφαλώς εργαζομένων. Ψηλαφεί την ανάγκη πανελλαδικού συντονισμού που θα μετασχηματίζεται σε μια ενιαία πανελλαδική δύναμη, ικανή να επιβάλλει κατακτήσεις, να σπάσει την αδράνεια και την αίσθηση ότι τίποτα δεν αλλάζει. Όσο το κεφάλαιο προσπαθεί με ζήλο να κατακερματίσει τον κόσμο της εργασίας, η Attack φιλοδοξεί να συνενώνει όλες αυτές τις μαχητικές μειοψηφίες που δεν σταυρώνουν τα χέρια μπροστά στον εργασιακό μεσαίωνα.
Αλεξάνδρα Μαλτέζου
RADICAL I.T. – τηλεπικοινωνίες και πληροφορική
To Radical I.T. απαρτίζεται από εργαζόμενους νεολαίους που βρήκαν δουλειά μέσα στη δίνη της οικονομικής κρίσης και της Ελλάδας των μνημονίων και, όπως αναφέρεται και στο όνομά της, θέλουν να δουν με ριζοσπαστική ματιά και δράση τις συνθήκες και το αντικείμενο της εργασίας τους, αυτό των νέων τεχνολογιών. Απευθύνεται στους εργαζόμενους σε μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις στον τομέα της πληροφορικής και στους εργαζόμενους στα σύγχρονα κάτεργα, τα τηλεφωνικά κέντρα.
Η «ανάπτυξη» των εταιρειών του κλάδου πατάει πάνω στα μνημόνια, τη φτηνή εργατική δύναμη υψηλά εξειδικευμένων εργαζομένων, στο καθεστώς των εξαντλητικών ωραρίων, των απλήρωτων υπερωριών και της μαύρης εργασίας και επισφάλειας. Στα τηλεφωνικά κέντρα, για άθλιους μισθούς των 400 ευρώ τα ωράρια είναι εξοντωτικά και περιλαμβάνουν και τις αργίες, σε σκληρές έως ψυχοφθόρες συνθήκες.
Στο Radical I.T. υπάρχει η πεποίθηση πως με όχημα τα σωματεία και με γνώμονα τα κοινά προβλήματα, πρέπει οι διεκδικήσεις να είναι ενιαίες! Έτσι, τα μέλη της πρωτοβουλίας συμμετέχουν στα επιχειρησιακά σωματεία του κλάδου, καθώς και στο κλαδικό σωματείο, το ΣΕΤΗΠ. Με στόχο την αντίσταση στους χώρους δουλειάς, σε κάθε περιστατικό εργοδοτικής αυθαιρεσίας και σωματεία που θα ενώνουν όλους τους επιμέρους αγώνες, για να συμβάλλουν συνολικά στην πάλη ενάντια στην αντεργατική πολιτική των μνημονίων.
Αυτή την περίοδο, δίνεται μάχη για υπογραφή Συλλογικών Συμβάσεων, αίτημα το οποίο μπαίνει καθολικά από το συντονισμό των σωματείων των τηλεπικοινωνιών αλλά και από το ΣΕΤΗΠ. Ταυτόχρονα, συνεχίζεται η αγωνιστική διαμάχη με τον μισάνθρωπο εργοδότη της εταιρείας Vresnet στην Καλλιθέα, ο οποίος δεν δίστασε να απολύσει 7 μηνών έγκυο χωρίς αποζημίωση! Όπως ακριβώς έδρασε η απολυμένη, είναι επιδίωξή μας να δρα και ο κάθε εργαζόμενος στον κλάδο. Έτσι θα ενισχύονται οι αγώνες ενάντια στην αντεργατική λαίλαπα που εξαπολύουν κυβέρνηση και ΕΕ!
Πάνος Πετρόπουλος
Στις 27 και 28 Γενάρη θα διεξαχθεί, στο Στέκι Μεταναστών στη Θεσσαλονίκη, Διήμερο Ενάντια στην Ανεργία και την Επισφάλεια των συλλογικοτήτων της Β. Ελλάδας. Πρόκειται για μια πρώτη προσπάθεια στην πόλη της Θεσσαλονίκης και ευρύτερα στην περιοχή, που αφουγκράζεται την αναγκαιότητα και τις απαιτήσεις της περιόδου και παίρνει παράδειγμα από τις αντίστοιχες διοργανώσεις που έγιναν στην Αθήνα τα τελευταία χρόνια.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία επιδιώκουμε τα κεκτημένα και οι εμπειρίες των διαφόρων συλλογικοτήτων να αναδειχθούν και να αποτελέσουν τη βάση ενός ευρύτερου κοινού βηματισμού και σχεδίου παρέμβασης στους χώρους της ανεργίας και της επισφάλειας, ιδιαίτερα εκεί που συγκεντρώνονται μαζικά νέοι ωφελούμενοι, πρακτικάριοι κ.λπ. Παράλληλα, θέλουμε να εκφραστεί το αναγκαίο εκείνο σχέδιο για την ανασυγκρότηση του κινήματος με στόχο την ανατροπή της επίθεσης. Το σχέδιο αυτό περνά μέσα από τη συσπείρωση της κοινωνικοπολιτικής πρωτοπορίας, έχοντας ως κόμβο την πανελλαδική διαδικασία ενοποίησης των συλλογικοτήτων που παρεμβαίνουν στην ανεργία και την επισφάλεια.
Η εμβάθυνση της γραμμής και της πρακτικής για αυτήν την ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος, καθώς και η ουσιαστική εμπλοκή όλων των σχημάτων και των συλλογικοτήτων με τα ζητήματα της επισφαλούς και ελαστικής εργασίας, αποτελούν αναγκαίες πλευρές της προσπάθειας για την ενίσχυση της εξωστρέφειας της αντικαπιταλιστικής πτέρυγας και τον πυρήνα της προσπάθειας για την ταξική ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος.
Ταυτόχρονα, το Διήμερο μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα και αφορμή ενός συντονισμού από τα κάτω, μέσα από την ενοποίηση των αγωνιστικών σκιρτημάτων. Με στόχο να καταφέρει να θέσει επιθετικά αιτήματα και διεκδικήσεις και να δημιουργεί καμπάνιες –όπως το #seasonfight– και μορφές οργάνωσης των αγώνων, όπως οι επιτροπές αγώνα, που θα σηκώνουν κινητοποιήσεις διαρκείας με βάση υλικά αιτήματα.
Σε αυτά τα πλαίσια κινούνται και οι θεματικές των τριών εκδηλώσεων που θα πραγματοποιηθούν. Καταπιάνονται με τα ζητήματα ανεργίας και τις πολιτικές διαχείρισης και ανακύκλωσής της, με το ζήτημα των εργασιακών δικαιωμάτων και της επισφαλούς εργασίας καθώς και με τη σύνδεση του κινήματος ενάντια στην ανεργία με το κίνημα στις γειτονιές, λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα και ενδημικά χαρακτηριστικά που παρουσιάζει η ανεργία στη Βόρεια Ελλάδα. Το Διήμερο, λοιπόν, θα αποτελέσει κρίκο σε έναν πανελλαδικό αγώνα ενάντια στην ανεργία αλλά και σε μέτωπα της περιόδου, όπως είναι τα προγράμματα ΟΑΕΔ-ΕΣΠΑ στους δήμους και η τουριστική σεζόν. Κόντρα στον κατακερματισμό, προκειμένου ο κόσμος της ανεργίας και της επισφαλούς εργασίας να αποτελέσει καταλυτικό παράγοντα στην αντίσταση και την ανατροπή του σύγχρονου εργασιακού μεσαίωνα κυβέρνησης-ΕΕ-κεφαλαίου.
Λήδα Δώδου
