«Ο νέος ασφαλιστικός νόμος είναι βαθύτατα ταξικός, κυρίως για τρεις βασικούς λόγους. Πρώτον, σηματοδοτεί την πλήρη σχεδόν αποχώρηση του κράτους από την έννοια της κοινωνικής ασφάλισης. Δεύτερο, εισάγει για τα καλά τη λογική της ανταποδοτικότητας. Και τρίτον, γιατ ευνοούνται, τα μεγάλα εισοδήματα και οι κεφαλαιοκράτες στον χώρο της Υγείας», δηλώνει στο Πριν ο Σωτήρης Καλιαμπάκος, μέλος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και του ΔΣ του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών.
Συνέντευξη στον Κυριάκο Νασόπουλο
Δεκάδες χιλιάδες μικρομεσαίοι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, εργαζόμενοι με «μπλοκάκι» πλήττονται σημαντικά από το νέο ασφαλιστικό. Ισχύει ακριβώς το ίδιο και για τους γιατρούς;
Βεβαίως και ισχύει! Όχι μόνο για τους γιατρούς αλλά για όλους τους υγειονομικούς. Από 1/1/2017 υπάρχει μια σημαντικότατη αλλαγή σε ό,τι αφορά την ασφάλιση των γιατρών, των οδοντιάτρων, των φαρμακοποιών, όλων των υγειονομικών, καθώς εκτοξεύονται κατά πολύ οι ασφαλιστικές τους εισφορές. Αλλάζει δραματικά το καθεστώς σχετικά με τις ασφαλιστικές εισφορές όσων γιατρών δουλεύουν με «μπλοκάκι», ενώ παράλληλα πλήττονται πάρα πολύ και οι γιατροί που έχουν μικρά και μεσαία εισοδήματα. Σε τέτοιο βαθμό που πλέον μπαίνει σε άμεσο κίνδυνο η επαγγελματική τους επιβίωση.
Υπάρχουν γιατροί που εργάζονται με «μπλοκάκι»;
Ναι, μιλάμε για κάποιες χιλιάδες υγειονομικούς. Ας λάβουμε υπόψη μας το εξής. Θα πρέπει να πάμε 10 χρόνια πίσω για να βρούμε γιατρό που να έχει προσληφθεί με κανονική μισθωτή εργασία. Οι προσλήψεις που έγιναν τα τελευταία 10 χρόνια είναι όλες με «μπλοκάκι». Πρόκειται για γιατρούς που δουλεύουν στις μεγάλες ιδιωτικές κλινικές, στα διαγνωστικά κέντρα, στα πολυϊατρεία, στα κέντρα αποκατάστασης.
Η υπουργός Εργασίας, Ε. Αχτσίογλου, μιλώντας προ ημερών στη βουλή ισχυρίστηκε ότι το 80% των ασφαλισμένων, με τα χαμηλά εισοδήματα, θα πληρώνει πλέον λιγότερα. Είναι αλήθεια;
Πρόκειται για ένα τεράστιο ψέμα της κυβέρνησης! Το 80% δεν ισχύει με τίποτα! Δεν βγαίνει από πουθενά. Μπορώ να σας πω σίγουρα ποιοι ευνοούνται και δεν είναι σίγουρα οι χαμηλόμισθοι. Αυτό που ισχύει στους γιατρούς είναι ότι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι, ίσως και το 80%, είναι αυτοί που πλήττονται και δεν ευνοούνται. Σχετικά με τα χαμηλά εισοδήματα, επειδή η κυβέρνηση ψάχνοντας ένα «αριστερό» άλλοθι, προσπαθεί να πει στην κοινωνία ότι οι γιατροί που δουλεύουν με μπλοκάκι και έχουν χαμηλά εισοδήματα ευνοούνται. Να πούμε εδώ τα εξής πράγματα: Πρώτον, με βάση τα στοιχεία του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών (ΙΣΑ), η επίσημα καταγεγραμμένη ανεργία στους νέους γιατρούς είναι πάνω από 15%. Είναι άνθρωποι οι οποίοι είναι εκτός επαγγέλματος. Αν σε αυτούς προσθέσουμε και τους χιλιάδες γιατρούς που βρίσκονται στο εξωτερικό, οι οποίοι και πάλι είναι κυρίως νέοι, καταλαβαίνει κανείς ότι μόνο ευνοϊκό δεν είναι το σκηνικό για τους νέους γιατρούς και τους χαμηλόμισθους. Είναι αλήθεια ότι για τα χαμηλά εισοδήματα, μέχρι 12.000 ευρώ, υπάρχει κάποια ελάφρυνση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ίδιοι άνθρωποι οι οποίοι δηλώνουν 6.000-8.000 ευρώ φορολογητέο εισόδημα, πρακτικά είναι εκτός εργασίας. Η πολιτική του μαύρου κεφαλαίου, του ΔΝΤ, της ΕΕ και των μνημονιακών κυβερνήσεων έχει βγάλει χιλιάδες υγειονομικούς εκτός επαγγέλματος. Το να έρχονται τώρα αυτοί, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για αυτήν την επαγγελματική μας εξουθένωση και να λένε ότι μας βοηθάνε είναι πρόκληση. Τέλος, μέχρι τα 12.000 ευρώ που υποτίθεται ότι είναι το ευνοϊκό καθεστώς, ας μην ξεχνάμε ότι βρίσκονται και υγειονομικοί με μηδενικά εισοδήματα. Για παράδειγμα, γιατροί οι οποίοι έχουν ανοίξει ένα μπλοκάκι για να κάνουν μια περιστασιακή δουλειά και οι οποίοι δεν έχουν καν εισόδημα, έχουν την υποχρέωση να πληρώνουν 158 ευρώ τον μήνα, καθώς δεν εξαιρούνται από τον νόμο Κατρούγκαλου. Να δώσω ένα σημαντικό στοιχείο. Το ΤΣΑΥ, το οποίο είναι το πρώην ταμείο των υγειονομικών το οποίο καταργήθηκε τώρα και εντάχθηκε στον ΕΦΚΑ, κάποια στιγμή είχε 5,5 δισ. ευρώ κινητή περιουσία και αποθεματικά. Τώρα έχει φτάσει στα 500 εκατ. Σύμφωνα με τους μνημονιακούς νόμους, ό,τι λεφτά παίρνει το ΤΣΑΥ και άρα ο ΕΦΚΑ είναι και αυτά στη διάθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για εξυπηρέτηση του χρέους.
Ποια είναι μέχρι τώρα η αντίδραση του ΙΣΑ απέναντι στο νέο ασφαλιστικό;
Ο ΙΣΑ, ή καλύτερα οι αποφάσεις της πλειοψηφίας του συλλόγου, δεν δείχνουν τον ένοχο. Περιορίζονται σε μια ατελέσφορη και τελικά αναποτελεσματική πρακτική υπεράσπισης των συμφερόντων των γιατρών. Η οποία, στην τελική, καταλήγει συναινετική απέναντι στην κεντρική πολιτική κατεύθυνση του νέου ασφαλιστικού. Όταν, για παράδειγμα, υπάρχουν απόψεις μέσα στον ιατρικό σύλλογο που λένε ότι το ασφαλιστικό είναι καπρίτσιο ενός τύπου με μαντηλάκι ή του Τσίπρα, και ότι δεν είναι συμφωνημένο με τους δανειστές, το ΔΝΤ, την ΕΕ ή φωτογραφίζουν τάχα τους «θεσμούς» ότι διαφωνούν, είναι περίπου, η πολιτική λογική της ΝΔ. Αυτή η στάση δυστυχώς εμποδίζει στο να καταλάβει ο κόσμος ποια είναι τα πραγματικά χαρακτηριστικά του νέου ασφαλιστικού νόμου.
Ποια χαρακτηριστικά θεωρείτε ότι έχει ο νέος ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου;
Ο νέος ασφαλιστικός νόμος είναι βαθύτατα ταξικός, κυρίως για τρεις βασικούς λόγους. Πρώτον, σηματοδοτεί την πλήρη σχεδόν αποχώρηση του κράτους από την έννοια της κοινωνικής ασφάλισης. Πλέον, υποτίθεται ότι το κράτος θα εξασφαλίζει μόνο την εθνική σύνταξη των 384 ευρώ, υπό την προϋπόθεση πάντα ότι θα καλύπτονται τα ματωμένα πλεονάσματα, ότι δεν θα μπαίνει ο κόφτης. Δεύτερο, εισάγει για τα καλά την λογική της ανταποδοτικότητας, καθώς το υπόλοιπο κομμάτι της σύνταξης θα είναι ανταποδοτικό. Εδώ υπάρχει ξεκάθαρα ένα ταξικό θέμα. Κάποιος υγειονομικός ή ελεύθερος επαγγελματίας έχει να πληρώσει και θα έχει μια σχετικά καλή σύνταξη. Όμως, σε αυτόν που δεν θα έχει να πληρώσει, το κράτος επίσημα του λέει «θα ζήσεις με 400 ευρώ το μήνα». Στην αποχώρηση του κράτους από την κοινωνική ασφάλιση και στη λογική της ανταποδοτικότητας δυστυχώς οι ιατρικοί σύλλογοι είναι υπέρ. Και, τρίτον, ο νέος ασφαλιστικός νόμος είναι ταξικός γιατί υπάρχουν και κάποιοι που ευνοούνται από αυτήν την ιστορία.
Σε ποιους ακριβώς αναφέρεστε; Το κυβερνητικό «αφήγημα» φωτογραφίζει τα χαμηλά εισοδήματα…
Καταρχήν, ευνοούνται τα πολύ μεγάλα εισοδήματα. Αυτοί που έχουν φορολογητέο εισόδημα πάνω από 70.000 ευρώ δεν πληρώνουν περαιτέρω ασφαλιστικές εισφορές. Δεύτερον, για τους γιατρούς που είναι εργοδότες, ιδιοκτήτες διαγνωστικών κέντρων, ιατρείων, ιδιωτικών κλινικών, με τις νέες εγκυκλίους για τα «μπλοκάκια», ανοίγεται ορθάνοιχτα ο δρόμος της κατάργησης των εργοδοτικών εισφορών. Αν κάποιος γιατρός, επειδή δεν έχει στον ήλιο μοίρα, ανοίξει ένα «μπλοκάκι» και πάει παράλληλα σε τρεις εργοδότες, ο εργοδότης απαλλάσσεται από την καταβολή επιπλέον εισφορών. Σε αυτούς που η κυβέρνηση θεωρεί «ευνοημένους», στην ουσία τους λέει: «ξέρετε κάτι; Θα πληρώσετε από την τσέπη σας όλες τις ασφαλιστικές σας εισφορές». Το οποίο σημαίνει περίπου το 31% του συνολικού εισοδήματος. Αυτομάτως, όλοι αυτοί οι εργοδότες γιατροί που είχαν την υποχρέωση να πληρώνουν τα 2/3 της εισφοράς του εργαζόμενου, απαλλάσσονται. Άρα, τα μεγάλα εισοδήματα και οι κεφαλαιοκράτες στον χώρο της Υγείας ευνοούνται.
Ενιαίο μέτωπο αγώνα όλων των αυτοαπασχολούμενων
Κοινός αγώνας ενάντια στην «σιδερένια» μνημονιακή συμμαχία
Ποιο είναι το κλίμα που υπάρχει μεταξύ των εργαζομένων στον χώρο της Υγείας; Γίνονται προσπάθειες να συσπειρωθεί ο κόσμος απέναντι σε αυτήν την «λαίλαπα»;
Στον χώρο των γιατρών υπάρχει μια τεράστια δυσαρέσκεια, η οποία εκδηλώθηκε και σε συγκεντρώσεις που έχει κάνει ο ΙΣΑ. Παράλληλα, γίνονται συγκεντρώσεις και ανά νοσοκομείο. Υπάρχει διάθεση σε ένα κομμάτι να αντισταθεί στον ασφαλιστικό νόμο. Απλά πρέπει να κάνουμε ξεκάθαρο ότι απέναντι σε αυτήν τη «σιδερένια» συμμαχία, μνημονιακών κυβερνήσεων και κομμάτων, με το ΔΝΤ και την ΕΕ, εμείς πρέπει να αντιτάξουμε κάποια συμμαχία. Και αυτή η συμμαχία δεν πρέπει να είναι στα λόγια, πρέπει να είναι στην πράξη. Η πλειοψηφία όμως των ιατρικών συλλόγων και άλλων επαγγελματικών συλλόγων, δεν θέλει μια λογική η οποία θα προωθεί ένα ενιαίο μέτωπο όλων των αυτοαπασχολούμενων ενάντια συνολικά στην ασκούμενη πολιτική. Που δεν θα προασπίζει μονάχα το συμφέρον των ελευθεροεπαγγελματιών αλλά θα «κλείνει» το μάτι και θα παίρνει κοινές πρωτοβουλίες με όλους όσους πλήττονται από τον ασφαλιστικό νόμο. Γίνονται συσκέψεις και προσπάθειες για εμφάνιση μιας κοινής επιτροπής, καταρχήν από το υγειονομικό χώρο. Υπάρχει μια συζήτηση γιατρών, οδοντιάτρων και φαρμακοποιών. Στους οδοντιάτρους υπάρχει ήδη μια πρωτοβουλία, η οποία δεν δημιουργήθηκε τώρα, η Πρωτοβουλία Αγώνα Αυτοαπασχολούμενων και Μισθωτών Οδοντιάτρων. Την Δευτέρα υπάρχει μια πανυγειονομική συνάντηση που καλεί ο ΙΣΑ, μετά και από δική μας πρόταση στο ξενοδοχείο Πρέσιντεντ, για μια προσπάθεια κοινής στάσης των υγειονομικών.
Ποια αιτήματα πρέπει να προβάλλει ένα κοινό υγειονομικό μέτωπο αγώνα; Ποια ανάγκες πρέπει να διεκδικήσουν οι υγειονομικοί;
Πρώτο και κύριο αίτημα που πρέπει να υπάρχει τώρα είναι να καταργηθεί αυτός ο ασφαλιστικός νόμος, ο νόμος-ταφόπλακα σε κάθε έννοια κοινωνικής ασφάλισης και στα επαγγελματικά δικαιώματα των υγειονομικών. Πρέπει όμως να υπάρξει ένας πανυγειονομικός, παλλαϊκός στην τελική συντονισμός ενάντια στη συνολική εφαρμογή αντιλαϊκής πολιτικής, με αιχμή το ασφαλιστικό. Να τεθεί σαν στόχος, σαν τρόπος δράσης και πάλης η μη πληρωμή των ασφαλιστικών εισφορών. Όχι γιατί πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να πληρώνουμε, αλλά γιατί αυτή είναι κυρίως υποχρέωση του κράτους και της εργοδοσίας. Να μην υπάρξει τόση μεγάλη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών. Με τα στοιχεία του ΤΣΑΥ, πριν το 2016, από τους 98.500 υγειονομικούς οι οποίοι ήταν ενεργοί, πλήρωσαν τις ασφαλιστικές τους εισφορές οι 80.000. Κάτι που σημαίνει ότι 1 στους 5 υγειονομικούς ήταν ανασφάλιστος. Να σημειωθεί, ότι σε αυτούς δεν υπολογίζονται και αυτοί που είναι σε ρύθμιση. Εκτιμάται ότι με τον καινούργιο νόμο οι ανασφάλιστοι θα είναι στο 1 στους 2. Όλοι οι γιατροί με «μπλοκάκι» να μπουν σε ενιαία συλλογική σύμβαση εργασίας, για την οποία παλεύουμε. Και βεβαίως να μην εφαρμοστεί αυτή η τρομερή παράταση του εργασιακού μας βίου, η οποία στους υγειονομικούς πλέον φτάνει τα 40 χρόνια.
Παράλληλα, το δικαίωμα της κοινωνικής ασφάλισης δεν μπορεί να διαχωρίζεται από το αίτημα για δημόσια, δωρεάν, καθολικό και υψηλής ποιότητας σύστημα υγείας, το οποίο προϋποθέτει μια εντελώς διαφορετική πολιτική κατεύθυνση.
