του Αλέκου Αναγνωστάκη
Στα 139 άρθρα της συμφωνίας της νατοϊκής συνδιάσκεψης στη Βαρσοβία «δεν αφήνεται τίποτα να πέσει». Τονίζεται η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ενίσχυση της νατοϊκής παρουσίας «στις ευαίσθητες περιοχές με υψηλή ετοιμότητα για την αντιμετώπιση «υβριδικών απειλών» από οποιονδήποτε προέρχονται».
Οι πόλεμοι του σύγχρονου καπιταλισμού, από τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου, την επέμβαση στη Γιουγκοσλαβία, μέχρι την επέμβαση στο Ιράκ και τις πρόσφατες επεμβάσεις στη Συρία, προβάλλονται όλο και πιο έντονα σαν πόλεμοι για την προστασία της αγοράς και της «δημοκρατίας», δηλαδή για την επέκταση των καπιταλιστικών σχέσεων εκμετάλλευσης, τόσο στην «μητρόπολη» όσο και στην «περιφέρεια».
Αυτό θυμίζει το περιεχόμενο του κοινού, στην ουσία πολεμικού, ανακοινωθέντος της συνόδου κορυφής του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου του ΝΑΤΟ.
«Εμείς, οι επικεφαλής των κρατών και των κυβερνήσεων των χωρών μελών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, συγκεντρωθήκαμε στη Βαρσοβία μια αποφασιστική στιγμή για την ασφάλεια των κρατών και των λαών μας…» ξεκινά το ανακοινωθέν της συνόδου της 8ης και 9ης Ιουλίου. Η σύνοδος διεξήχθη συμβολικά στη Βαρσοβία, στην πάλαι ποτέ έδρα του ομώνυμου συμφώνου των «ανατολικών χωρών» το οποίο είχε ιδρυθεί ως απάντηση στην επέκταση του ΝΑΤΟ το 1955 με την ένταξη σε αυτό της τότε Δυτικής Γερμανίας.
Ήδη από το άρθρο πέντε (5) του ανακοινωθέντος διαφαίνεται ο στόχος: «Υπάρχει ένα τόξο ανασφάλειας και αστάθειας κατά μήκος της νατοϊκής περιφέρειας και πέραν αυτής. Με προκλήσεις που δέχεται η Συμμαχία τόσο εξ Ανατολών όσο και από τον Νότο, από …στρατιωτικές δυνάμεις, τρομοκρατικές επιθέσεις, είτε επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. …Οι επιθετικές δράσεις της Ρωσίας συμπεριλαμβανομένων προκλητικών στρατιωτικών δραστηριοτήτων στην περιφέρεια του ΝΑΤΟ με στόχο την επίτευξη πολιτικών στόχων μέσω απειλής ή χρήσης ισχύος, προκαλούν περιφερειακή αστάθεια, με καταστροφικές συνέπειες στην Ευρω-Ατλαντική ασφάλεια απειλώντας τον στόχο μιας ενιαίας Ευρώπης, ελεύθερης και ειρηνικής…».
Πρώτη απάντηση σε αυτά είναι η «ανάληψη από τη Συμμαχία της διοίκηση της αντιπυραυλικής ασπίδας που «έστησαν» οι ΗΠΑ στην Ευρώπη και περιλαμβάνει αμερικανικά πλοία στην Ισπανία, ραντάρ στην Τουρκία, στρατιωτική βάση στη Ρουμανία και στρατιωτική έδρα στην Πολωνία.
Την ίδια στιγμή, με αφορμή το τρομοκρατικό χτύπημα στη Γαλλία, ο Ολάντ ανακοίνωνε την παράταση της κατάστασης εκτάκτου ανάγκης ως τα τέλη Νοεμβρίου του τρέχοντος έτους και τη διατήρηση της ανάπτυξης δέκα χιλιάδων στρατιωτών στις γαλλικές πόλεις. Για να επιβεβαιωθεί άλλη μια φορά πως στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και στον στοχευμένο σε αυτόν εχθρό από τους ιμπεριαλιστές ενοποιούνται περισσότερο από ποτέ τόσο ο «εξωτερικός» όσο και ο «εσωτερικός» εχθρός. Δηλαδή τόσο κράτη και κυβερνήσεις που στέκονται εμπόδιο σε γεωστρατηγικές επιδιώξεις πρωτίστως των ΗΠΑ και της ΕΕ και των μεγάλων ιμπεριαλιστικών χωρών αλλά και λαοί που αγωνίζονται για απελευθέρωση κόντρα στο χάρτη κυριαρχίας της νέας τάξης, της εκμετάλλευσης και στους πολέμιους της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης.
Η ομοφωνία του τρόμου
Στις νατοϊκές συνόδους, όταν πρέπει να ληφθούν αποφάσεις, αυτές λαμβάνονται με βάση την ομοφωνία καθώς δεν υπάρχει ψηφοφορία ή απόφαση με πλειοψηφία.
Η απόφαση λοιπόν της συνόδου του ΝΑΤΟ ήταν ομόφωνη, με την υπογραφή των επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας κ.κ. Τσίπρα, Κοτζιά, Καμμένου. «Μπορεί να μη συμφωνούμε με όλα τα επιχειρήματα των Συμμάχων μας για το πώς να αντιμετωπίσουμε τη Ρωσία και τη στάση της», δήλωσε αποκαλυπτικά ο έλληνας πρωθυπουργός. «Αλλά επιδεικνύουμε αλληλεγγύη στις ανησυχίες των Συμμάχων μας, όπως οφείλουμε. Δεν μπορούμε να εξασφαλίσουμε, τουλάχιστον μεσο-μακροπρόθεσμα, τη συλλογική μας ασφάλεια στο ΝΑΤΟ χωρίς να ξαναρχίσουμε να οικοδομούμε μια νέα, βιώσιμη ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας. Η οποία δεν μπορεί να οικοδομηθεί εναντίον της Ρωσίας ή ακόμα και χωρίς τη Ρωσία, αλλά μαζί της».
«Αλληλεγγύη όπως οφείλουμε (!) στις ανησυχίες (sic) των συμμάχων», εξασφάλιση της ασφάλειας της χώρας εντός του ΝΑΤΟ.
Τέτοια ευθυγράμμιση μόνο ο Παπάγος θα ζήλευε.
Αξίζει όμως να δούμε ζητήματα που «γειτονεύουν» της νατοϊκής συνδιάσκεψης και αποκαλύπτουν τις τάσεις, τις αντιφάσεις και τις αντιθέσεις που διαπερνούν την ιμπεριαλιστική πολιτική.
Η Βρετανία αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στους κόλπους του ΝΑΤΟ μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, μια από τις εννιά χώρες στον κόσμο (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Μεγάλη Βρετανία, Κίνα, Πακιστάν Ινδία, Ισραήλ Νότια Κορέα) που έχουν πυρηνικά όπλα. Η Ρωσία έχει την πρώτη θέση με 7,658 πυρηνικές κεφαλές, οι ΗΠΑ με 7,038 και ακολουθούν η Γαλλία στην τρίτη θέση με 300 και το Ηνωμένο Βασίλειο με 225. Η Κίνα είναι στην πέμπτη θέση με 180-230. Στην ένατη θέση είναι η Βόρεια Κορέα με 20 πυρηνικές κεφαλές (Πηγή: Business Insider). Βέβαια, η καταστροφική ικανότητα των πυρηνικών όπλων δεν υπακούει στην απλή αριθμητική αλλά στην άλγεβρα.
Διά του (τέως) πρωθυπουργού Κάμερον λοιπόν ο αγγλικός ιμπεριαλιστικός σχηματισμός ανακοίνωσε πως η αντικατάσταση του γερασμένου στόλου των τεσσάρων υποβρυχίων που φέρουν πυρηνικές κεφαλές πρέπει να γίνει «πέραν πάσης αμφιβολίας». «Η Βρετανία δεν πρόκειται να διαδραματίσει μικρότερο ρόλο στον κόσμο» τόνισε ο Κάμερον στην τελευταία νατοϊκή Σύνοδο Κορυφής στην οποία παραβρέθηκε πριν παραιτηθεί. «Η πυρηνική αποτροπή», δήλωσε, «εξακολουθεί να είναι απαραίτητη κατά τη γνώμη μου, όχι μόνο για την ασφάλεια της Βρετανίας, αλλά όπως οι σύμμαχοί μας αναγνωρίζουν σήμερα εδώ, για τη συνολική ασφάλεια του ΝΑΤΟ».
Ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε επίσης ότι οι ΗΠΑ αλλάζουν τα σχέδια τους για μείωση των αμερικανικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν στο μισό από το τέλος του 2016. Και ανακοίνωσε ότι 8.400 στρατιώτες θα παραμείνουν στη χώρα μέχρι το τέλος της προεδρίας του.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ δήλωσε, στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ, ότι «..αυτή η σχέση (σ.σ. Γαλλίας, ΗΠΑ) είναι πολύ σημαντική. Οι εκλογές οι οποίες θα διεξαχθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να θέσουν υπό αμφισβήτηση τη σχέση αυτή μεταξύ της Γαλλίας, της Ευρώπης και των ΗΠΑ … Χρειαζόμαστε αυτές τις σχέσεις για την ειρήνη και την ασφάλεια. Πρέπει επίσης να δείξουμε ότι η σχέση αυτή μπορεί να είναι αποτελεσματική στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Αυτό μπορέσαμε να το δείξουμε τους τελευταίους μήνες» πρόσθεσε.
Υπενθυμίζουμε πως η Ουάσινγκτον έδωσε στους Γάλλους μεγαλύτερη πρόσβαση στις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών για υποθέσεις που αφορούν το Ισλαμικό Κράτος μετά τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι και ότι η Γαλλία, με πρόσχημα τις επιχειρήσεις του υπό τις ΗΠΑ διεθνούς συνασπισμού για την καταπολέμηση της ισλαμικής οργάνωσης στο Ιράκ και τη Συρία, είναι σταθερός παίκτης στο μοίρασμα και ξαναμοίρασμα ζωνών επιρροής και δρόμων εμπορίου.
Ο κ. Ολάντ δήλωσε ταυτόχρονα, μετά από τηλεδιάσκεψη που είχε με τον Βλάντιμιρ Πούτιν και την Άγκελα Μέρκελ για το ζήτημα της Ουκρανίας, ότι η Ρωσία είναι εταίρος της Δύσης και όχι απειλή.
Σε αυτή τη λογική εντάσσονται και οι δηλώσεις Τσίπρα.
Σε κοινή τους δήλωση ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ αποσαφήνισαν τους άξονες και το εύρος συνεργασίας ΕΕ και ΝΑΤΟ. Όπως τόνισαν, οι κορυφαίοι εκπρόσωποι των δύο οργανισμών, «η ασφάλεια ΕΕ και ΝΑΤΟ είναι συνδεδεμένη. Είναι αποφασισμένοι να υπερασπιστούν την πολιτική προστασία, τις στρατηγικές επικοινωνίες, την κυβερνοάμυνα, την ανταλλαγή πληροφοριών, την αντιμετώπιση ζητημάτων παράνομης μετανάστευσης και προσφυγικών ροών και να αναπτύξουν τη συνεργασία τους στην Κεντρική Μεσόγειο, αλλά και να προχωρήσουν σε περισσότερες κοινές ασκήσεις».
Από την πλευρά του ο κ. Στόλτενμπεργκ είπε ότι το τελευταίο εξάμηνο το ΝΑΤΟ αντιμετώπισε επιτυχώς δύο σοβαρά ζητήματα, το προσφυγικό στο Αιγαίο και τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ συμπλήρωσε με νόημα ότι και οι δύο οργανισμοί έχουν κοινή στάση απέναντι στη Μόσχα, με τη μεν ΕΕ να έχει επιβάλει οικονομικές κυρώσεις, το δε ΝΑΤΟ να έχει επιδοθεί στη μεγαλύτερη από ιδρύσεώς του συγκέντρωση στρατευμάτων στα ανατολικά.
Ιδιαίτερης προσοχής χρήζουν οι δηλώσεις Γιούνκερ. Υπογράμμισε πως «το τελευταίο διάστημα πραγματοποιήθηκαν βήματα στην συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ τα οποία δεν είχαν πραγματοποιηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες. Πρόσθεσε ότι «τώρα πρέπει να σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος στη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ σε υψηλότερο επίπεδο». Αναφέρθηκε δε ειδικά στις πολεμικές δαπάνες και προανήγγειλε ότι στα επόμενα έτη θα διατεθούν κονδύλια προς επένδυση στην αμυντική βιομηχανία.
Το ζήτημα των πολεμικών δαπανών τόσο σε επίπεδο ΝΑΤΟ όσο και ειδικά στην Ελλάδα αποτελεί ειδικό στρατιωτικό, πολιτικό ζήτημα αλλά και ζήτημα οικονομίας.
Οι πολεμικές δαπάνες του συνολικού ΝΑΤΟ (ΗΠΑ και υπολοίπων) εμφανίζουν μια διαρκή μείωση από το υπέρογκο 1,065 τρισ. δολάρια το 2014 στο καθόλου ευκαταφρόνητο 871 δισ. δολάρια το 2009, ήτοι μείωση κατά 194 δισ.! Ειδικά οι πολεμικές δαπάνες των ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 159 δισ. δολάρια (από 777 δισ. σε 618 δισ. αντίστοιχα).
Η μείωση των δαπανών οφείλεται τόσο στην καπιταλιστική κρίση (πρωταρχικά) όσο και στη σύγχρονη αναδιάταξη (καθοριστικά) των ενόπλων δυνάμεων. Οι πολεμικές επιχειρήσεις διεξάγονται πλέον από μικρές, ευέλικτες και ιδιαίτερα καταστροφικές μονάδες που συνδυάζουν τη δύναμη πυρός και των τριών σωμάτων –στρατός ξηράς, ναυτικό, αεροπορία- για να πετύχουν τους στόχους τους. Η δε διάρκεια των συγκρούσεων δε μετριέται πλέον σε μήνες και κάποιες φορές σε χρόνια, αλλά σε ημέρες, ώρες και μερικές φορές σε λεπτά. Κεντρική θέση στη διεξαγωγή του σύγχρονου πολέμου έχει πλέον η πληροφορία, τα ηλεκτρονικά μέσα, οι δορυφόροι κ.λπ. Στους σύγχρονους στρατούς αυτού του πολέμου αναθεωρείται η παραδοσιακή αντίληψη για την ιεραρχία και την πειθαρχία που αποτελεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια «ταμπού» για τη δομή των στρατών.
Η παραπάνω δυναμική πραγματικότητα οδηγεί τις ΗΠΑ, παρόλη την αναμφισβήτητη στρατιωτική τους ηγεμονία, να εγκαταλείπουν αναγκαστικά, σύμφωνα με το δόγμα Ομπάμα, το οικονομικά δυσβάστακτο πλέον στρατιωτικό δόγμα της ικανότητας διεξαγωγής δύο ταυτόχρονα μεγάλων πολέμων. Μειώνουν το στρατό στο χαμηλότερο επίπεδό του από το 1940, «αναγνωρίζοντας στην πραγματικότητα τις οικονομικές προκλήσεις της εποχής…» (εισήγηση υπουργού Άμυνας Χέιγκελ).
Επιλέγουν την πολιτική των οικονομικών κυρίως κυρώσεων (Ρωσία) και των εταιρικών και όχι μοναχικών στρατιωτικών ιμπεριαλιστικών αλλά και πολιτικών (π.χ. Συρία) επεμβάσεων στην περιοχή της λεκάνης της Μεσογείου. Διατηρούν το «δικαίωμα» (ακόμη και) μονομερούς επέμβασης στην Άπω Ανατολή, και διεκδικούν την ηγεμονική παρουσία στην περιοχή.
Το ότι η Ελλάδα αποτελεί τη δεύτερη από τις 28 χώρες που ξεπερνούν το 2% των ετήσιων δαπανών για την άμυνα, που είναι και η βασική κατεύθυνση που δίνει το ΝΑΤΟ προς τα μέλη του, είναι γνωστό. Υψηλότερες δαπάνες, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, έχουν μόνον οι ΗΠΑ με 3,61% και ακολουθούν η Ελλάδα με 2,38%, το Ηνωμένο Βασίλειο με 2,21%, η Εσθονία με 2,16% και η Πολωνία με 2%.
Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι ότι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του προϋπολογισμού, ενώ οι αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα ακολούθησαν γεωμετρικά καθοδική πορεία από το 2009 έως και το 2014 το 2014 σημειώνεται ελαφρά αύξηση 0,72% και το 2015, επί κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ ΑΝΕΛ, καταγράφεται σαφής αύξηση 7,06%.
Το 2010 οι αμυντικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 18,94%, το 2011 κατά 17,97%, το 2012 κατά 10,81%, το 2013 κατά 6,41%. Η μείωση είναι της τάξης του 47%, από 7,31 δισ. ευρώ το 2009 σε 3,93 δισ. το 2014.
Ενισχυμένη παρουσία νατοϊκών στρατευμάτων
Στα 139 άρθρα της συμφωνίας της νατοϊκής συνδιάσκεψης στη Βαρσοβία «δεν αφήνεται τίποτα να πέσει». Τονίζεται η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η ενίσχυση της νατοϊκής παρουσίας «στις ευαίσθητες περιοχές με υψηλή ετοιμότητα για την αντιμετώπιση «υβριδικών απειλών» από οποιονδήποτε προέρχονται».
Επανέρχεται η αντίληψη των ζωτικών χώρων και η δημιουργία περιφερειακών αξόνων συνεργασίας. Ως ζωτικοί χώροι θεωρούνται η Κεντρική Ευρώπη, η Ευρασία και η περιοχή της Μεσογείου – Βαλκανίων – Β. Αφρικής – Μέσης Ανατολής.
Στα πλαίσια αυτά γίνεται εκτενής αναφορά στην απόφαση συγκρότησης και αποστολής τεσσάρων πολυεθνικών ταγμάτων σε Πολωνία, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία ως «αναγκαία προβολή ισχύος και κυρίως αποφασιστικότητας» για την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας.» Στα άρθρα 10 ως 23 επισημαίνονται οι υποχρεώσεις του ΝΑΤΟ απέναντι στις «ρωσικές δράσεις για Ουκρανία, Κριμαία και η επίκριση της ρωσικής παρουσίας στη Μεσόγειο και τη Βαλτική. Το άρθρο 24 υπεραμύνεται των «κυριαρχικών δικαιωμάτων» της Αρμενίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Γεωργίας και της Μολδαβίας. Γίνονται αναφορές στους κινδύνους στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική (Λιβύη). Το άρθρο 30 «καλωσορίζει τις πολιτικές εξελίξεις που σημειώνονται στη Λιβύη από τον Δεκέμβριο του 2015» και στο 31 φτάνει στο Μάλι και υιοθετεί την εκεί ειρηνευτική συμφωνία. Στα άρθρα 25-26-27 το ενδιαφέρον στρέφεται στην κρίση στη Συρία και τη Βόρεια Αφρική. Στο άρθρο 92 γίνεται αναφορά στην Ελλάδα, στην «απόφαση των υπουργών Αμύνης του Φεβρουαρίου 2016 για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης» ως «αποφασιστικής σημασίας συνεισφορά στον έλεγχο της μη τακτικής μετανάστευσης, με την οποία προσφέρονται νέες ευκαιρίες συνεργασίας με την Ε.Ε. σε τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο».
Στο άρθρο 104 εξαίρεται η συνεργασία του ΝΑΤΟ με Αλγερία, Αίγυπτο, Ισραήλ, Ιορδανία, Μαυριτανία, Μαρόκο, Τυνησία, Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Κατάρ και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στο άρθρο 110 προτρέπονται η Γεωργία, η FYROM και η Βοσνία-Ερζεγοβίνη να συνεχίσουν τις προσπάθειες ένταξης στη Συμμαχία. Στα άρθρα 111-112 εξαίρεται η προσπάθεια που οδηγεί στην ένταξη της Γεωργίας. Στο άρθρο 115, η συμφωνία δεν ξεχνά να «επαναβεβαιώσει την υποχρέωση του ΝΑΤΟ για την εδαφική ακεραιότητα και την ασφάλεια της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.
Αντίδραση Ρωσίας. Σενάρια ανταγωνισμών και πολεμικών συγκρούσεων
Με μεγάλα ναυτικά γυμνάσια στην Κασπία και στα δυτικά σύνορα απάντησε η Ρωσία στην απόφαση του ΝΑΤΟ να επεκτείνει τη στρατιωτική παρουσία της στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία έδειξε ότι αυτό εστίασε τις προσπάθειές του στον περιορισμό μιας μη υφιστάμενης «απειλής από ανατολάς». Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζακχάροβα, σημείωσε ότι η χώρα της θα «ζητήσει διευκρινίσεις για τα σχέδια της Συμμαχίας», όπως και ότι «θα ζητήσει επίσης εξηγήσεις από το ΝΑΤΟ για ένα φιλανδικό πρόγραμμα για τη βελτίωση της αεροπορικής άμυνας πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα». Ο πρωθυπουργός, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, από το Εκατερίνενμπουργκ όπου μίλησε, επικρότησε την απόφαση της ρώσικης κυβέρνησης για ενίσχυση του ρώσικου στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος. «Αυτό επιβάλλεται», είπε, «για την τόνωση της ντόπιας βιομηχανίας, αλλά και για να αντιμετωπιστεί η σύνθετη γεωπολιτική κατάσταση που δείχνει ότι το κράτος μας πρέπει να είναι ισχυρό και αυτό μπορεί να συμβεί εάν έχει ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις».
Η Ρωσία ανακοίνωσε επίσης την απέλαση δύο αμερικανών διπλωματών την επομένη της ανακοίνωσης από τις ΗΠΑ της απέλασης δύο Ρώσων. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ, οι δύο απελαθέντες διπλωμάτες ήταν πράκτορες της CIA. «Ελπίζουμε, πρόσθεσε, ότι η Ουάσιγκτον θα αναγνωρίσει τη διαστροφή της επιθετικής της αντιρωσικής γραμμής. Αν αποφασίσουν να συνεχίσουν στο δρόμο της κλιμάκωσης, αυτό δεν θα μείνει ατιμώρητο».
Η Μέση Ανατολή, ο Καύκασος, η Κασπία, τα Βαλκάνια, η Ανατολική Μεσόγειος αποτελούν κορυφαίες «περιοχές αστάθειας» όπου θα παιχτούν τα σενάρια των ανελέητων ανταγωνισμών και των πολεμικών συγκρούσεων με θύματα τους λαούς και έπαθλο τα κέρδη και τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών και δρόμων, των αγορών και των ζωνών επιρροής.
Σε κάθε περίπτωση τα μπλοκ είναι υπό διαμόρφωση.
Σε αυτό το φόντο η Ρωσία και η Κίνα με μια σειρά καυκάσιες χώρες και όχι μόνο φαίνεται πως συγκροτούν τον άλλο πόλο.
Σε αυτή τη δυναμική, η διαλεκτική ενότητα του πολέμου των καταπιεσμένων και του πολέμου των καταπιεστών συνδέεται με την καρδιά κάθε ταξικού τρόπου παραγωγής. Η καταπίεση, η καταστολή και η βία από όσο το δυνατόν «λιγότερους» εκμεταλλευτές πάνω σε όσο το δυνατόν περισσότερους εκμεταλλευόμενους είναι η βασική αντίθεση.
Ωστόσο οι στρατιωτικοί πόλεμοι σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι ταυτίζονται πλήρως με τον κοινωνικό-ταξικό πόλεμο που διεξάγει καθημερινά το κεφάλαιο ενάντια στα εργατικά δικαιώματα και τις δημοκρατικές ελευθερίες. Η πραγματικότητα των πολέμων της εποχής μας δεν εξηγείται με απλοϊκά «καθαρά» σχήματα που ανάγουν την πολυπλοκότητα των σύγχρονων αντιθέσεων στην πάλη αποκλειστικά των αντίπαλων τάξεων ή στην απολυτοποίηση των ενδοιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.
Η ταξική πάλη διαμεσολαβείται, επιδρά και επηρεάζεται από τα εθνικά και οικονομικά συμφέροντα αστικών τάξεων, κρατών η και συμμαχικών μπλοκ που σε δεδομένες στιγμές μπορεί να είναι και ανταγωνιστικά μεταξύ τους. Το κοινωνικό ζήτημα δεν καταργεί τις διαμάχες και τις αντιθέσεις στο διεθνές πλέγμα του κεφαλαίου, αλλά διαπλέκεται μαζί τους σε νέα αντιδραστική ποιότητα και σχέση.
Από δω και μετά το λόγο έχει η εργατική πολιτική.
