Κανένα από τα κόμματα δεν φαίνεται ικανό να διασφαλίσει ισχυρή λαϊκή εντολή στις βουλευτικές εκλογές της 26ης Ιουνίου, αν επιβεβαιωθούν τα δημοσκοπικά ποσοστά που φέρνουν μεν πρώτο τον Ραχόι, χωρίς όμως τις απαραίτητες έδρες.
της Ειρήνης Κοσμά
Προς νέο ιστορικό χαμηλό οδεύουν οι Σοσιαλιστές στην Ισπανία, αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως, μερικές μέρες πριν τις εκλογές της 26ης Ιουνίου. Αντίθετα, ο αριστερός συνασπισμός Ενωμένοι Μπορούμε (Unidos Podemos) φαίνεται πως διευρύνει συνεχώς την απήχησή του. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη, εδραιώνεται στη δεύτερη θέση με ποσοστό 25,6%.
Το ποσοστό αυτό θα του εξασφάλιζε από 88 μέχρι 92 έδρες στην 350μελή ισπανική κάτω Βουλή, καταγράφοντας άνοδο από τις 71 έδρες που είχαν μαζί στις εκλογές του Δεκεμβρίου Podemos και Ενωμένη Αριστερά.
Με βάση την ίδια δημοσκόπηση, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα περνάει στην τρίτη θέση, με 21,2% και 78 έως 80 έδρες, σε σύγκριση με τις 90 έδρες που είχε κερδίσει τον Δεκέμβριο, ενώ οι φιλελεύθεροι Ciudadanos, που συγκρίνουν τον Ιγκλέσιας με τον Τραμπ, παραμένουν τέταρτοι με 14,6% και 38 έως 39 έδρες, από τις 40 που είχαν.
Το Λαϊκό Κόμμα (PP) του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι εξακολουθεί να κερδίζει τις εκλογές, με 29,2% των ψήφων και 118 έως 121 έδρες, ελαφρώς λιγότερες από τις 123 έδρες που είχε κερδίσει τον Δεκέμβριο και μακράν των 176 εδρών που χρειάζεται για να έχει την πλειοψηφία. Τα δημοσκοπικά αποτελέσματα φέρνουν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο στις εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου σημείωσε το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμά του από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.
Αν τα αποτελέσματα αυτά επαληθευτούν στις κάλπες, το PSOE θα πρέπει να διαλέξει είτε την υποστήριξη ενός μεγάλου συνασπισμού υπό το Λαϊκό Κόμμα-PP είτε να συμμετάσχει σε κυβέρνηση υπό το Podemos, που υπερασπίζεται το πρόγραμμά του ως σοσιαλδημοκρατικό, σε μία κυβέρνηση συνασπισμού. Και τις δύο αυτές επιλογές τις έχει ήδη απορρίψει ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος, Πέδρο Σάντσεθ, καθώς αν υποστηρίξει τη δημιουργία «μεγάλου συνασπισμού», τότε θα απομακρύνει τους ψηφοφόρους του που αντιτίθενται στα μέτρα της αυστηρής λιτότητας που έχει εφαρμόσει ο Μαριάνο Ραχόι. Αν από την άλλη, επιλέξει τον δεύτερο ρόλο σε μία κυβέρνηση υπό τους Podemos, το κόμμα θα σταματήσει να ηγείται στο χώρο της Κεντροαριστεράς (ανέκαθεν αποτελούσε το μεγαλύτερο μέρος του ισπανικού εκλογικού σώματος), ανοίγοντας τον δρόμο για ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των ποσοστών των κομμάτων που κινούνται στα αριστερά του.
Μπροστά σε αυτές τις δυσκολίες, το μετεκλογικό τοπίο παραμένει θολό. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα μάλιστα είναι διχασμένο ως προς την προσέγγιση με τη συμμαχία Unidos Podemos. Oι «βαρόνοι», μεταξύ των οποίων και ο πρώην πρωθυπουργός Φελίπε Γκονζάλες, είναι ριζικά αντίθετοι στην όποια συνεργασία. Εξάλλου ήταν εκείνοι που αντιτάχθηκαν σθεναρά στο ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης με το κόμμα του Πάμπλο Ιγκλέσιας και άλλες δυνάμεις της Αριστεράς.
Επιπλέον, σχεδόν δύο εβδομάδες πριν τις εκλογές, ένας στους έξι δηλώνει αναποφάσιστος, ενώ η επίσημη εκλογική εκστρατεία ξεκίνησε αυτή την εβδομάδα, με τα κόμματα να δηλώνουν πως θα επικεντρώσουν τον αγώνα τους σε περιφέρειες όπου ελπίζουν να βελτιώσουν τα αποτελέσματά τους σε σχέση με τις εκλογές του Δεκεμβρίου. Σε κάθε περίπτωση, χαρακτηριστικό και στην επερχόμενη εκλογική αναμέτρηση στην Ισπανία αναμένεται να αποτελέσει η έκφραση της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων στην ακολουθούμενη πολιτική.
Μόλις πριν από περίπου έναν μήνα, χιλιάδες διαδηλωτές συμμετείχαν σε «πορείες αξιοπρέπειας» με κεντρικό σύνθημα «ψωμί, δουλειά, στέγη» για να απορρίψουν «τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που επιβάλλουν οι Βρυξέλλες». Στη Μαδρίτη, διαδηλωτές στην Πουέρτα ντε Σολ καλούσαν με πανό σε «δημοκρατική εξέγερση των λαών της Ευρώπης, κυριαρχία, αξιοπρέπεια, αλληλεγγύη». Υπενθυμίζεται ότι οι πρώτες μεγάλες «πορείες αξιοπρέπειας» είχαν πραγματοποιηθεί στη Μαδρίτη στις 22 Μαρτίου του 2014 συγκεντρώνοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Στις πιο πρόσφατες διαδηλώσεις, 125 πολιτικές, συνδικαλιστικές και κοινωνικές οργανώσεις απηύθυναν κάλεσμα για πορείες σε δεκάδες ισπανικές πόλεις από τη Σεβίλη μέχρι τη Βαρκελόνη, «ώστε οι άνθρωποι να κάνουν φανερή την αγανάκτησή τους». Οι περικοπές στις συντάξεις, στην παιδεία και την υγεία έχουν οδηγήσει έναν στους πέντε εργαζόμενους στο όριο της φτώχειας, ποσοστό που ξεπερνά το 22% του πληθυσμού, με ετήσιο εισόδημα χαμηλότερο των 8.011 ευρώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα υψηλότερα επίπεδα ανεργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφονται μετά την Ελλάδα (24%) στην Ισπανία (20,4%). Ανάμεσα στα κεντρικά αιτήματα που διατυπώνουν οι διαδηλωτές αποτελεί το να μην εξακολουθεί να πληρώνει ο λαός την κρίση που προκλήθηκε από τις τράπεζες και η Ευρωπαϊκή Ένωση να πάψει να αφαιρεί την κυριαρχία των χωρών που την απαρτίζουν, υποχρεώνοντάς τις να εφαρμόζουν πολιτικές κατά των πληθυσμών τους και υπέρ του κεφαλαίου.
Άλλοι πάλι εκφράζουν τη διαμαρτυρία τους ενάντια στη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ και άλλοι ζητούν πραγματική πολιτική υποδοχής των προσφύγων.