Παρά τα μέτρα ασφάλειας…
γράφει η Δανάη Μαραγκουδάκη
«Φοβόμασταν επίθεση και έγινε», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Βελγίου Σαρλ Μισέλ κάνοντας λόγο για «τυφλές, βίαιες και δειλές» επιθέσεις, μετά τις δύο ισχυρές εκρήξεις στο αεροδρόμιο των Βρυξελλών και μία ακόμα σε σταθμό του μετρό λίγα λεπτά αργότερα που συγκλόνισαν την πόλη την Τρίτη 22 Μαρτίου. Οι τελευταίες πληροφορίες κάνουν λόγο για 31 νεκρούς και περισσότερους από 200 τραυματίες.
Οι εκρήξεις του αεροδρομίου σημειώθηκαν στο χώρο αναχωρήσεων, κοντά στο γκισέ της American Airlines, ενώ η έκρηξη στο σταθμό Μάαλμπεκ του μετρό σημειώθηκε λίγες εκατοντάδες μέτρα μακριά από τα γραφεία της Κομισιόν, με αποτέλεσμα αρκετοί να μιλούν για συμβολικό χτύπημα στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το επίπεδο συναγερμού για την ασφάλεια αυξήθηκε στο Βέλγιο στην ανώτατη βαθμίδα. Παράλληλα, οι αρχές του αεροδρομίου των Βρυξελλών διέταξαν την αναστολή όλων των προγραμματισμένων πτήσεων και προέβησαν στην εκκένωση της ευρύτερης περιοχής.
Υπενθυμίζεται πως τέσσερις μέρες πριν από το αιματοκύλισμα στις Βρυξέλλες συνελήφθη ο Salah Abdeslam, ο κύριος ύποπτος για τις τρομοκρατικές επιθέσεις το Νοέμβριο στο Παρίσι. Μάλιστα, συνελήφθη κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής.
Οι δύο βομβιστές, που ταυτοποιήθηκαν από τα δακτυλικά τους αποτυπώματα, στο αεροδρόμιο και στο μετρό ήταν αδέρφια, όπως επιβεβαίωσε ο Frederic Van Leeuw, ο βέλγος ομοσπονδιακός Εισαγγελέας σε συνέντευξη Τύπου, προσθέτοντας πως ο Ibrahim El Bakraoui πραγματοποίησε την επίθεση αυτοκτονίας στο αεροδρόμιο και ο αδερφός του, ο Khalid, ανατινάχθηκε σε συρμό του μετρό, στο σταθμό Μάαλμπεκ. Τα δύο αδέρφια είχαν ποινικό μητρώο για εγκληματικές πράξεις, αλλά όχι για τρομοκρατία.
Η βελγική εφημερίδα De Standaard, επικαλούμενη ανώνυμη πηγή, κατονόμασε τον δεύτερο βομβιστή αυτοκτονίας που αιματοκύλισε το αεροδρόμιο των Βρυξελλών ως τον Νατζίμ Λαακραουί, έναν Βέλγο υπήκοο που αναζητούσαν ήδη οι αρχές για τις επιθέσεις στο Παρίσι.
Ο Μισέλ Σαπέν κατήγγειλε την “αφέλεια” των βελγικών αρχών απέναντι στην ισλαμιστική ριζοσπαστικοποίηση, ενώ ο Ερντογάν ανέφερε σε συνέντευξή του πως τον Ibrahim El Bakraoui, τον είχαν συλλάβει στη νότια Τουρκία τον Ιούνιο του 2015 και στη συνέχεια τον απέλασαν στο Βέλγιο -μαζί με σημείωμα για τη δράση του- ωστόσο οι βελγικές αρχές τον άφησαν ελεύθερο. Ο υπουργός Δικαιοσύνης του Βελγίου απάντησε πως ο El Bakraoui είχε απελαθεί στην Ολλανδία και πως τότε δεν είχε συνδεθεί με τρομοκρατική δραστηριότητα. Είναι σαφές πως εμμέσως ο τούρκος πρωθυπουργός χλευάζει την ικανότητα του Βελγίου και της ΕΕ συνολικά να παρέχει ασφάλεια στους πολίτες της.
Η ανάγκη λήψης παραπέρα αντιδραστικών μέτρων για την «ασφάλεια», με ενίσχυση της αστυνομοκρατίας και της στρατιωτικής εμπλοκής, του φακελώματος και της συνεργασίας των ευρωπαϊκών διωκτικών αρχών και των μυστικών υπηρεσιών, κυριαρχεί στις δηλώσεις των αξιωματούχων της ΕΕ και των ιμπεριαλιστικών κρατών.
Καταστολή δίχως σύνορα και όρια
Ποια ήταν η αντίδραση των ευρωπαίων ηγετών στο τρομοκρατικό χτύπημα των Βρυξελλών; Οι δηλώσεις κινούνται σε δύο επίπεδα: Το πρώτο είναι αυτό που περιγράφει ότι “χτυπήθηκε η καρδιά της Ευρώπης” και μαζί “οι δημοκρατικές ευρωπαϊκές αξίες” και το δεύτερο είναι αυτό που δε χάνει χρόνο και ετοιμάζεται να απαντήσει με καταστολή και “ενίσχυση της ασφάλειας” στη “ριζοσπαστικοποίηση των νέων μουσουλμάνων”, γιατί –μην ξεχνιόμαστε– αυτός είναι ο εχθρός. “Βρισκόμαστε σε πόλεμο”, δήλωσε ο γάλλος πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς και “απέναντι σε αυτόν τον πόλεμο, χρειάζεται μια κινητοποίηση όλων των αρχών”. «Συγκλονισμένος» και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος υπογραμμίζει πως το Βέλγιο και η Ευρώπη αντιμετωπίζουν τρομοκρατική απειλή. Οι εκρήξεις που σημειώθηκαν στις Βρυξέλλες συνιστούν “επίθεση εναντίον της δημοκρατικής Ευρώπης”, δήλωσε ο Σουηδός πρωθυπουργός Στέφαν Λόφβεν. Το ελληνικό ΥΠΕΞ επεσήμανε ότι “η τυφλή τρομοκρατία είναι καταδικασμένη να αποτύχει”. Ο διευθυντής της γερμανικής καγκελαρίας και υπουργός ειδικών υποθέσεων Πέτερ Αλτμάιερ δήλωσε: «Αδιανόητο. Οι τρομοκράτες δεν επιτρέπεται να νικήσουν! Οι αξίες της Ευρώπης είναι ισχυρότερες από το μίσος και τη βία! Κάθε αλληλεγγύη στις Βρυξέλλες και την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο υποψήφιος για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε: “Θυμάστε πως οι Βρυξέλλες ήταν μια περιοχή όμορφη και ασφαλής. Αυτό δεν ισχύει πλέον, είναι ένας διαφορετικός κόσμος! Οι ΗΠΑ πρέπει να παραμείνουν σε επαγρύπνηση και να κινηθούν έξυπνα”. Και προειδοποίησε: “Δεν θα επιτρέψουμε αυτό να γίνει στην χώρα μας. Εάν αυτό συνέβαινε, εμείς θα βρίσκαμε τους υπεύθυνους και θα υπέφεραν πολύ”.
Η Χίλαρι Κλίντον κτύπησε ευθύβολα: «Οι ΗΠΑ έχουν ανάγκη οι ευρωπαϊκές μυστικές υπηρεσίες να συνεργαστούν μαζί με τις αμερικανικές υπηρεσίες σε τομείς όπου έχουν μεγαλύτερη τεχνογνωσία όπως σε ζητήματα που αφορούν τη Βόρεια Αφρική», δήλωσε προσθέτοντας ωστόσο πως «πρέπει οι ευρωπαϊκές τράπεζες να σταματήσουν να χρηματοδοτούν την τρομοκρατία».
Σε κοινή ανακοίνωση των ευρωπαίων ηγετών αναφέρεται: «Η νέα αυτή επίθεση ενισχύει μόνο την αποφασιστικότητά μας να υπερασπιστούμε τις ευρωπαϊκές αξίες και την ανοχή στις επιθέσεις της μισαλλοδοξίας. Θα είμαστε ενωμένοι και σταθεροί στον αγώνα κατά του μίσους, του βίαιου εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας».
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζ. Κ. Γιουνκέρ ανοίγοντας το δρόμο για συζητήσεις πάνω στην ασφάλεια των Ευρωπαίων, τόνισε: «Η Ευρώπη εκτός από την Ενεργειακή, την Τελωνειακή και την Οικονομική Ένωση χρειάζεται και μια Ένωση Ασφάλειας».
Μια “ασφαλής” πρόβλεψη μιλώντας για ασφάλεια είναι πως το έδαφος γίνεται ακόμα πιο εύφορο πρώτο για την μαζικότερη έκφραση ξενοφοβικών αντιλήψεων και δεύτερο για την ένταση της καταστολής και καταπάτηση των δημοκρατικών ελευθεριών. Είναι προφανές πως “ο πιο αδύναμος κρίκος” -οι πρόσφυγες- θα γίνουν τα πρώτα θύματα των αλλαγών αυτών. Παράλληλα, μέχρι και το ινστιτούτο γεωπολιτικής ανάλυσης Stratfor προειδοποιεί: “Το κλίμα φόβου και καχυποψίας, που είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσει, θα επιδεινώσει τις υπάρχουσες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές κρίσεις”. Έτσι απλά.
Ήδη μια σειρά ενέργειες αποδεικνύουν τα παραπάνω: Η πρώτη κίνηση της Πολωνίας ήταν να αρνηθεί να υποδεχτεί πρόσφυγες στο έδαφος της, στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης των προσφύγων που έχει συμφωνήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με ανακοίνωση της πρωθυπουργού της χώρας Μπεάτα Σίντλο. “Μετά από αυτά που συνέβησαν χθες στις Βρυξέλλες, δεν είναι δυνατόν αυτή τη στιγμή να πούμε ότι συμφωνούμε να δεχτούμε οποιονδήποτε αριθμό μεταναστών”, είπε η Σίντλο.
“Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να υιοθετηθεί το PNR [σσ.: το σχέδιο για ένα ευρωπαϊκό αρχείο με τα προσωπικά δεδομένα των επιβατών των αεροπλάνων], υπάρχει επείγουσα ανάγκη να ενισχυθεί ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Αυτές είναι οι γαλλικές προτάσεις εδώ και μήνες”, δήλωσε ο Μανουέλ Βαλς.
Το Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ συνεδρίασε το απόγευμα της Πέμπτης (την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές) για να εκτιμήσει την κατάσταση μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις των Βρυξελλών και να προχωρήσει σε στενότερη συνεργασία των κρατών μελών στα θέματα των μυστικών υπηρεσιών και στην ανταλλαγή πληροφοριών.
Άνοδο σημειώνει το ξενοφοβικό Afd της Γερμανίας, ενώ το UKip της Βρετανίας ανέφερε πως “το χτύπημα στις Βρυξέλλες δείχνει ότι η ελευθερία μετακίνησης μέσα στην Ευρώπη αποτελεί απειλή για την ασφάλεια”. Αναμενόμενες δηλώσεις της Μαρί Λεπέν από τον Καναδά: “Πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά τα εγκληματικά δίκτυα των ισλαμιστών φονταμενταλιστών που υπάρχουν στις χώρες μας”.