«Όποιος προωθεί πρακτικές όπως «σκούπες» κατά οροθετικών, μεταναστών, τρανς ατόμων και τοξικομανών, διατάξεις που αγνοούν το ιατρικό απόρρητο και τις διεθνείς συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υπέγραψε η χώρα μας μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, πρέπει να μας εξηγήσει σε τι ακριβώς διαφωνεί με τη ρητορική της Χρυσής Αυγής»
Ruins (Ερείπια). Οροθετικές γυναίκες. Το χρονικό μιας διαπόμπευσης.
Τατιάνα, Γεωργία, Βασιλική, Χριστίνα, Μαρία, Σωτηρία, Ουρανία, μια άλλη Ουρανία, Εύα, Νίκη, Αντωνία, Σνεζάνα. Αυτά είναι τα μικρά ονόματα των 12 πρώτων οροθετικών γυναικών των οποίων οι φωτογραφίες δημοσιοποιήθηκαν το Μάιο του 2012 από την αστυνομία. Στη συνέχεια, 32 γυναίκες προσήχθησαν και εκατοντάδες κατηγορήθηκαν. Η φασιστική πρακτική που ακολούθησε η κυβέρνηση μοιάζει με παραλλαγή της γνωστής ανατριχιαστικής συνήθειας του Μεσαίωνα, όταν οι λεπροί υποχρεώνονταν να φέρουν ένα κουδούνι ή κουδούνια, ώστε να προειδοποιούν τους υγιείς για την παρουσία τους.
Η ναζιστικού τύπου διαπόμπευση των γυναικών αυτών, λίγες μέρες πριν τις εκλογές του 2012, αποτελεί το θέμα του εξαιρετικού ντοκιμαντέρ της Ζωής Μαυρουδή, «Ερείπια. Οροθετικές γυναίκες. Το χρονικό μια διαπόμπευσης».
Το ντοκιμαντέρ, μέσα από τις μαρτυρίες των ίδιων των γυναικών, εξιστορεί την ποινικοποίηση του HIV, τη δίωξη των γυναικών αυτών που υπέστησαν εξαναγκαστικούς ελέγχους, προφυλακίστηκαν για κακούργημα και διαπομπεύτηκαν όχι για την προστασία της δημόσιας υγείας, αλλά για προεκλογική εκμετάλλευση.
Το Ruins-Ερείπια προβλήθηκε σε δεκάδες κινηματογράφους, φεστιβάλ, κοινωνικούς χώρους και εκδηλώσεις στην Ελλάδα και την Κύπρο ενώ προγραμματίζεται σειρά προβολών και στο εξωτερικό. Η ταινία δημιούργησε διεθνή αίσθηση και μεγάλα ΜΜΕ του εξωτερικού τού αφιέρωσαν εκτενή κάλυψη. Το σενάριο αποκαλύπτει πώς και χωρίς τη Χρυσή Αυγή, με την ευγενική χορηγία της αστυνομίας και της επίσημης δικαιοσύνης, η κοινωνία εξαχρειώνεται, παραδίδεται στο φασισμό…
Σήμερα Πέμπτη 17 Οκτωβρίου το Ruins συνεχίζει την πορεία των ελεύθερων προβολών στο θέατρο Εμπρός (Ρήγα Παλαμήδη 2, Ψυρρή στις 20.00). Την Κυριακή 20 Οκτωβρίου ώρα 20.30 στην Πάτρα στον Χώρο Α.Σ.Τ.Ο (Οδός Βαλτετσίου 3). Την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου στις 19.00 οι Συλλογικές Δράσεις Κοινωνικής Αλληλεγγύης 18 Άνω διοργανώνουν προβολή στο Αμφιθέατρο του 9,84. Την Κυριακή 3 Νοεμβρίου στο Δημοτικό Θέατρο Ρόδου.
Η υπόθεση των οροθετικών γυναικών πρέπει να μαθευτεί παντού! Πρεμιέρα στο εξωτερικό την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου στο Λονδίνο και στον Καναδά την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου.
Χορηγοί επικοινωνίας του Ruins είναι η Irate Greek, το Omnia TV και το περιοδικό «Unfollow».
H δημιουργός του ντοκιμαντέρ, Ζωή Μαυρουδή, μιλάει στο «Πριν» για την πορεία του, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και τις πολιτικές σκοπιμότητες πίσω από τη διαπόμπευση. Αναφέρεται μεταξύ άλλων στο δημόσιο φλερτ του λεγόμενου κέντρου με απροκάλυπτες ρατσιστικές θέσεις. Η σκηνοθέτιδα υπενθυμίζει πως η επιχείρηση «σκούπα» κατά των γυναικών αυτών έγινε λίγες μέρες πριν τις εκλογές που έστειλαν τη Χρυσή Αυγή στη Βουλή.
– Ποιο ήταν το έναυσμα που σας οδήγησε στη δημιουργία aυτού του ντοκιμαντέρ;
– Η υπόθεση των οροθετικών ακολούθησε μια περίοδο κατά την οποία η κάλυψη της κρίσης είχε κλιμακωθεί από τους αρχικούς ευφημισμούς και ωραιοποιήσεις, σε ανεύθυνα σλόγκαν και σε μια γενικευμένη υστερία. Δημοσιογράφοι και πολιτικοί μιλούσαν για νοικοκυραίους και θυσίες ενώ μας έλεγαν ότι οι εκλογές μπορεί να οδηγούσαν σε διεθνή απομόνωση της χώρας και έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσα σε αυτό το κλίμα, έχουμε μια αιφνίδια διαπόμπευση ταλαιπωρημένων γυναικών που δήθεν απειλούσαν την ελληνική οικογένεια και συνοδεύονταν από τρομολαγνικούς τίτλους ειδήσεων περί πανικού και τρόμου στην Αθήνα. Ήταν σαν το πολιτικό σύστημα και οι μιντιακοί υπερασπιστές του να εκτονώνονταν, να φώναζαν αυτό που δεν είχαν τόσον καιρό αρθρώσει. Ήταν σαφές πια ότι οι άνθρωποι δεν θα έκαναν θυσίες. Οι άνθρωποι ήταν οι θυσίες. Το μήνυμα ήταν «νοικοκυραίοι της Ελλάδας, πανικοβληθείτε». Το εξέλαβα όλο αυτό ως φυσική συνέχεια της έκπτωσης, του αποπροσανατολισμού και της σύγχυσης που επικρατούσε. Με την υπόθεση των οροθετικών γυναικών, η κρίση έφτασε σε μια αναπόφευκτη κορύφωση βαρβαρότητας. Ήταν μια σημαδιακή στιγμή και ήθελα πάσει θυσία να την αποτυπώσω.
– Η στάση του κόσμου άλλαξε από τον Απρίλιο του 2012;
– Δεν είμαι σίγουρη. Ήταν ένα θέμα που υπήρχε στο πίσω μέρος του μυαλού πολλών ανθρώπων και επανερχόταν στη δημόσια συζήτηση κάθε τόσο, κυρίως στα σόσιαλ μίντια, με διάφορες αφορμές. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι το ντοκιμαντέρ έχει θερμή υποδοχή από πολύ κόσμο που συμμερίζεται τον αποτροπιασμό όσων το δημουργήσαμε. Θα υπάρχουν πάντα βέβαια και οι άνθρωποι που παίρνουν την πληροφόρησή τους για την οικονομία, την κοινωνία ή την επιστήμη από τρομολαγνικά δελτία ειδήσεων. Γι’ αυτό δεν μπορείς να κάνεις τίποτα, παρά να αποθέσεις τη δουλειά σου μπροστά τους και να τους αφήσεις να την πάρουν μαζί τους. Κάποιες νοοτροπίες δεν εξαλείφονται από τη μια μέρα στην άλλη, όσα γεγονότα ή μαρτυρίες και να παραθέσεις.
– Ήταν δύσκολο να πείσετε τις γυναίκες να μιλήσουν; Ποια ήταν η αντίδραση των αρχών και των πολιτικών που εμπλέκονται στην υπόθεση;
– Ναι, ήταν. Με βοήθησε η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης Διωκόμενων Οροθετικών να έρθω σε επαφή με τις δυο γυναίκες και τις δύο μητέρες που εμφανίζονται στο ντοκιμαντέρ. Κατάφερα να τους μιλήσω μετά από μήνες προσπάθειας. Οι γυναίκες αυτές ήταν βέβαια μια μειοψηφία, όχι μόνο ανάμεσα στις 32 που κατηγορήθηκαν αλλά και στις εκατοντάδες που προσήχθησαν, εξετάστηκαν και μετά αφέθηκαν ελεύθερες γιατί δεν βρέθηκαν οροθετικές. Θα απαιτούσε εργασία πολλών ετών για να καταγραφεί αυτή η υπόθεση, είναι τεράστια. Οι μαρτυρίες τους όμως είναι συγκλονιστικές και πιστεύω πως αποδίδουν την ουσία της υπόθεσης και της δοκιμασίας όλων των γυναικών συνολικά: Ταλαιπωρημένες από τη χρήση, έπεσαν θύματα κακοποίησης και εκμετάλλευσης στα χέρια του κράτους, με οικογένειες που βίωσαν και βιώνουν ακόμα τις συνέπειες της διαπόμπευσης των παιδιών τους.
Όσον αφορά τους πολιτικούς, δεν μας έδωσαν συνέντευξη ούτε οι πρώην υπουργοί Λοβέρδος και Χρυσοχοΐδης, ούτε κάποιος από την ηγεσία του ΚΕΕΛΠΝΟ. Ήταν οι συμπρωταγνωνιστές αυτής της επιχείρησης. Δεν έχει υπάρξει κάποια επίσημη αντίδραση από τα χείλη τους για το ντοκιμαντέρ. Ο κύριος Λοβέρδος συνεχίζει την πολιτική του καριέρα ανενόχλητος και, απ’ όσο γνωρίζω, δεν υπάρχει πιθανότητα καταλογισμού πολιτικών ευθυνών για το ρόλο του στην ιστορία αυτή. Θα έλεγα όμως πως βρίσκεται έτσι στη δυσάρεστη θέση να πρέπει να αναζητήσει τις ευθύνες του.
– Είστε ικανοποιημένοι από την ανταπόκριση του κόσμου στο ντοκιμαντέρ; Πώς το αντιμετώπισαν τα ΜΜΕ;
– Υπήρξε αναφορά και ευρύτατη κάλυψη από πολλά εγχώρια έντυπα μέσα και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Μόνο δυο κανάλια μας κάλεσαν να μιλήσουμε για την υπόθεση: το Ε και η ΕΡΤ. Έχουμε κάλυψη επίσης από αγγλόφωνα μέσα στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, όπου προγραμματίζουμε σειρά προβολών, αρχής γενομένης της πρεμιέρας μας στο Λονδίνο στις 18 Οκτωβρίου. Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για το ντοκιμαντέρ από το εξωτερικό.
Υπάρχουν φυσικά ακόμα μέσα στην Ελλάδα κάποιοι που στις αναφορές τους στο ντοκιμαντέρ και την υπόθεση μιλάνε για «ιερόδουλες» που μόλυναν παντρεμένους. Παρά τις αθωώσεις οκτώ εκ των γυναικών, τη μείωση των κατηγοριών στις περισσότερες από τις υπόλοιπες, την έλλειψη στοιχείων και το γεγονός ότι ήταν τοξικομανείς ή άστεγες και όχι εργαζόμενες σε οίκους ανοχής, πολλοί Έλληνες δημοσιογράφοι αναπαράγουν ακόμα θρύλους μαγισσών για γρήγορη κατανάλωση: Το γυναικείο σώμα ως φορέας πειρασμού και ιών που μολύνει ανυποψίαστους, ευηπόληπτους άντρες. Φαίνεται πως δεν υπάρχει τίποτα που να τρομάζει κάποιους δημοσιογράφους περισσότερο από ότι η παρεκτροπή από την επίσημη γραμμή.
– Υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην κατοχικού τύπου διαπόμπευση των οροθετικών γυναικών, τη στάση των ΜΜΕ με τίτλους όπως «ορίστε η Ρωσίδα που σκόρπιζε το θάνατο» και τον εκφασισμό της κοινωνίας μέσω της ανόδου της Χρυσής Αυγή;
– Η επιχείρηση σκούπα κατά των γυναικών έγινε λίγες μέρες πριν τις εκλογές που ανέδειξαν τη Χρυσή Αυγή. Είχαν προηγηθεί φυσικά η Υγειονομική Διάταξη 39Α του Ανδρέα Λοβέρδου –για την οποία θα ήταν περήφανο ακόμα και ένα ανελεύθερο καθεστώς– ενώ δύο μήνες μετά, ξεκίνησε ο «Ξένιος Ζευς» κατά τον οποίο εξετάστηκαν και εν τέλει συνελήφθησαν και άλλοι οροθετικοί, μεταξύ τους και 2 από τις 32 γυναίκες. Για να μην πω βέβαια για το δημόσιο «φλερτ» Ελλήνων πολιτικών του λεγόμενου κέντρου με απροκάλυπτα ρατσιστικές θέσεις. Στο ντοκιμαντέρ φιλοξενούμε κάποιες από αυτές και είναι ανατριχιαστικές. Όποιος προωθεί πρακτικές όπως «σκούπες» κατά οροθετικών, μεταναστών, τρανς ατόμων και τοξικομανών, διατάξεις που αγνοούν το ιατρικό απόρρητο και τις διεθνείς συμβάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υπέγραψε η χώρα μας μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, πρέπει να μας εξηγήσει σε τι ακριβώς διαφωνεί με τη ρητορική της Χρυσής Αυγής.
Αναλυτικά για το πρόγραμμα προβολών του Ruins ακολουθήστε:
Λογαριασμός του ντοκιμαντέρ στο twitter
Λογαριασμός της Ζωής Μαυρουδή στο twitter
Επιμέλεια-ερωτήσεις: Δημήτρης Τζιαντζής
