Βαθιά ταξικός ο νέος, δέκατος από το 2010, φορολογικός νόμος
Δεν είναι μόνο ότι ο νέος φορολογικός νόμος που επίσημα θα κατατεθεί στη Βουλή την Τρίτη επιδιώκει να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα κατά 2,5 δισ. ευρώ σε μια χώρα που έχει δει το ΑΕΠ της να μειώνεται σχεδόν κατά 25% μέσα σε λίγα χρόνια, ενώ μισθωτοί και συνταξιούχοι από το 2010 ως το 2013 θα έχουν χάσει το 50% του εισοδήματός τους. Αυτός ο στόχος κάλλιστα, υποθετικά μιλώντας, θα μπορούσε να αποκαταστήσει τη φορολογική δικαιοσύνη, αν για παράδειγμα όλη η νέα φορολογία προερχόταν από την αύξηση των φορολογικών συντελεστών των υψηλών, αστικών εισοδημάτων και των ανωνύμων εταιρειών, με μοναδικό ζητούμενο να φτάσει τα μέσα ευρωπαϊκά επίπεδα από τα οποία υπολείπεται σημαντικά.
του Λεωνίδα Βατικιώτη
Το χειρότερο είναι πως ο νέος φορολογικός νόμος ανατρέπει ακόμη και τη σημερινή ταξική ισορροπία που αποτυπώνεται στο φορολογικό σύστημα κι η οποία ευνοεί κατά προκλητικό τρόπο το κεφάλαιο και τους αστούς. Το πετυχαίνει αυτό εισάγοντας νέους φορολογικούς συντελεστές και αυξημένα χαράτσια που ως κοινό γνώρισμα έχουν την περαιτέρω ελάφρυνση των επιχειρήσεων και την επιπλέον επιβάρυνση των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων.
Ειδικότερα, με βάση όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας αυτή τη στιγμή (και τα οποία ενδέχεται να ανατραπούν μέχρι να κατατεθεί το νομοσχέδιο) η νέα κλίμακα φορολόγησης μισθωτών και συνταξιούχων θα έχει 3 αντί για 8 συντελεστές που είχε μέχρι στιγμής. Αυτή η «συγκέντρωση προς το κέντρο» των συντελεστών σε μια περίοδο μάλιστα που τα εισοδήματα πολώνονται, αποτελεί ένα ενδιάμεσο βήμα προς την καθιέρωση του ενιαίου φορολογικού συντελεστή, στο 15% ή το 20% για παράδειγμα, ανεξαρτήτως εισοδήματος, που επιβαρύνει δυσανάλογα τα χαμηλά εισοδήματα και ελαφρύνει τα υψηλά. Ήδη η μείωση της προοδευτικότητας που επιτυγχάνεται στη φορολογική επιβάρυνση είναι σημαντική και υλοποιείται μέσω αρχικά της μείωσης του ανώτατου φορολογικού συντελεστή από το 45% στο 40%. Άμεσα κερδισμένοι θα είναι όσοι έχουν εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ, που ως τώρα φορολογούνταν με 45%. Μεγάλοι ευνοημένοι του νόμου είναι κι οι ανώνυμες εταιρείες, καθώς η επιβάρυνσή τους μειώνεται από το 40% στο 32,8%. Πρόκειται για δώρο που κάνουν τρόικα εσωτερικού και εξωτερικού προς το κεφάλαιο, το οποίο μέσω των λιγότερων φόρων που θα καταβάλλει στα δημόσια έσοδα, θα καλύψει μεγάλο μέρος των απωλειών που καταγράφει από την πτώση του τζίρου λόγω ύφεσης. Αν δε το υπόλοιπο μέρος των μειωμένων κερδών λόγω ύφεσης το καλύψει το κεφάλαιο από τη μείωση του εργατικού κόστους, τότε θα καταφέρει να έχει βγει από την κρίση καταγράφοντας μηδενικές σχεδόν απώλειες, μιας και το κόστος μεταβιβάστηκε πλήρως στους εργαζόμενους και τα δημόσια έσοδα.
Ο νέος φορολογικός νόμος έχει όμως και χαμένους. Πρώτα και κύρια τους αυτοαπασχολούμενους που θα κληθούν να καταβάλουν αυξημένο κατά 150 ευρώ τέλος επιτηδεύματος, το οποίο θα φτάσει τα 650 ευρώ. Η διορθωτική κίνηση που έκανε η κυβέρνηση, ανακοινώνοντας ότι θα εξαιρεθούν όσοι κόβουν αποδείξεις σε έναν και μόνο εργοδότη δεν αποκαθιστά την αδικία, καθώς η συντριπτική πλειοψηφία όσων δουλεύουν με μπλοκάκι απασχολείται έναντι γλίσχρων μηνιαίων εισοδημάτων της τάξης των 200 – 300 ευρώ σε 2 και 3 εργοδότες. Η αύξηση επομένως του τέλους επιτηδεύματος κατά 30% σε μια περίοδο μείωσης αποδοχών και κλεισίματος δουλειών, θα σημάνει ακόμη μεγαλύτερη φτώχεια γι’ αυτή την κατηγορία των μισθωτών. Το τέλος επιτηδεύματος (που ισοδυναμεί με κεφαλικό φόρο) διπλασιάζεται επίσης και για τις επιχειρήσεις που από το 2013 θα φτάσει τα 1.000 ευρώ. Ως αποτέλεσμα, η κρατική φορολογία θα λειτουργήσει σαν τη χαριστική βολή για χιλιάδες επιχειρήσεις που ακροβατούν στο όριο της βιωσιμότητας. Ο αυξημένος φόρος θα τις …τελειώσει, δημιουργώντας ζωτικό χώρο για τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις που θα οικειοποιηθούν τα μερίδια πωλήσεών τους. Ένα άλλο τμήμα μικρομεσαίων επαγγελματιών επίσης θα το σπρώξει στην παραοικονομία, καθώς θα αποφασίσει να κλείσει τα φορολογικά του βιβλία. Γιατί να συνεχίσει να δηλώνει δραστηριότητα και εισοδήματα, αποτελώντας έρμαιο κάθε χρονιά απρόβλεπτων φορολογικών αποφάσεων και να μην συνεχίσει να ασκεί το επάγγελμά του, αν μπορεί φυσικά, στη γκρίζα ζώνη της οικονομίας… Το αποτέλεσμα θα είναι προφανώς καταστροφικό για τα δημόσια έσοδα και ειδικότερα για μισθωτούς και συνταξιούχους που θα κληθούν σε έναν επόμενο γύρο φορολογικής λεηλασίας να σηκώσουν και αυτά τα βάρη.
Επιτάχυνση των διαδικασιών συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίου θα φέρει ο νέος φορολογικός νόμος και στην αγροτική παραγωγή. Με το νέο νόμο το 1 εκ. φορολογουμένων που δηλώνουν αγροτικά εισοδήματα (όχι φυσικά κατ’ αποκλειστικότητα) θα πρέπει να τηρεί βιβλίο εσόδων – εξόδων. Το συγκεκριμένο μέτρο είναι πολύ αμφίβολο αν θα περιορίσει το μαύρο χρήμα που διακινείται στην ύπαιθρο με επίκεντρο τους μεσάζοντες. Μετά βεβαιότητας όμως θα οξύνει το πρόβλημα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν χιλιάδες φτωχομεσαίοι αγρότες, εντείνοντας την κοινωνική πόλωση στο χωριό προς όφελος των μεγαλοαγροτών.
Συμπερασματικά, το φορολογικό νομοσχέδιο, η κατάθεση του οποίου απαιτήθηκε από το πρόσφατο (27 Νοεμβρίου) συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, ως προϋπόθεση για να εγκριθεί το σύνολο μέτρων μείωσης του δημόσιου χρέους, δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού. Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος ωστόσο δεν έγκειται στον εντοπισμό των φοροκλεπτών και όσων φοροδιαφεύγουν, όπως ζήτησε η ΓΣΕΕ. Ανάσα στα δημόσια οικονομικά και ταυτόχρονα την πρώτη ύλη για την άσκηση αναδιανεμητικής πολιτικής μπορεί να δώσει η αύξηση των συντελεστών φορολόγησης των ανωνύμων εταιρειών στο 45%, η γενναία φορολόγηση εφοπλιστών, τραπεζών και Εκκλησίας, η κατάργηση κάθε είδους φοροαπαλλαγής για το κεφάλαιο, με την παράλληλη κατάργηση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης, την αποφασιστική διεύρυνση του αφορολόγητου ορίου για τους εργαζόμενους, κ.α.
Μόνο σε ένα τέτοιο πλαίσιο η φορολογία μπορεί να συμβάλει στην άμβλυνση των κοινωνικών αντιθέσεων και την επίλυση του δημοσιονομικού προβλήματος.